" Έλθόντος δέ κατά τό 1820 του αρχηγού τής επαναστάσεως Αλεξάνδρου Ύψηλάντου εις Όδησσόν απεφασίσθη ύπ' αύτού και τών άλλων εταίρων νά σταλή, και εστάλη πρώτος μεν παρ' αύτού του αρχηγού τή 20 Σεπτεμβρίου του αυτού έτους εις Πελοπόννησον ό Ι. Γκούστης απόστολος ανεγνωρισμένος τής Φιλικής Εταιρίας μετά του υίού του Μιχαλάκη, έχων τήν κάτωθι γραπτήν πληρεξουσιότητα και ρητήν έντολήν, έν όσω εύρίσκετο Πελοπόννησον, νά τεθή ύπό τάς μυστικάς διαταγάς τών έν Πελοποννήσω αδελφών τής Εταιρίας και ιδίως ύπό τάς οδηγίας του Κανέλου Δεληγιάννη και νά διαδώση τήν ήμέραν τής ενάρξεως τής επαναστάσεως έπειτα δέ μετά τον Ι. Γκούστην εκρίθη άναγκαίον νά σταλή και άλλος απόστολος τής Εταιρίας και τοιούτον εξέλεξαν τον Φωτάκον, όστις απεστάλη δαπάνη του Ι. Αμβροσίου μεγαλέμπορου έν Όδησσώ, έχων και ούτος επίσης τήν έντολήν νά είπη προς τον Κανέλον Δεληγιάννην, ότι ή ορισθείσα ήμέρα τής επαναστάσεως ήτο ή 25 Μαρτίου του έπιόντος έτους 1821, όπως ετοιμάζεται και αυτός καθώς και οί άλλοι, διότι τότε έν Πελοποννήσω και ιδίως εις τήν έπαρχίαν τής Καρυταίνης ό Κανέλος Δεληγιάννης ήτο ό αρχηγός του κινήματος και κατόπιν ήλθον και οί άλλοι.
Ούτω λοιπόν ό Φωτάκος έχων συνοδοιπόρον και τον Δημήτριον Άρκαδινόν άνεχώρησεν έξ Όδησσού τή 20 8βρίου 1820 μέ τό πλοίον του Υδραίου Ι. Μπατσαξή και τη 26 του αύτού μηνός ήλθεν εις Κωνσταντινούπολη, ένθα έώρτασε την έορτήν του αγίου Δημητρίου εις την οίκίαν του Ά. Μανούσου τραπεζίτου του Δράμαλη και του Παναγ. Χρυσανθάκη. Εκείθεν έπειτα έμβάς εις τό πλοίον του Κυριάκου Σκούρτη έφθασεν εις το Τσανάκ-Καλεσί, και εκείθεν πάλιν εύρών τό πλοίον του είρημένου Μπατσαξή και επιβιβασθείς εις αυτό ήλθεν εις Ύδραν κατά τό τέλος 8βρίου 1820.
'Εν Ύδρα ό Φωτάκος ευρισκόμενος πριν μεταβή εις Πελοπόννησον συνηντήθη μετά του μνησθέντος Ι. Γκούστη, όστις έστειλεν αυτόν καί τον συνοδοιπόρον του Άρκαδινόν νά κατασκοπεύσωσι τό Ναύπλιον κάι νά μάθωσιν εάν έχη τροφάς δια τους κατοίκους καί δια την φρουράν. Άναχωρήσας λοιπόν εξ Ύδρας έπέρασεν εις τό Άργος και διά νά μή παράσχη ύποψίαν εις τους Τούρκους, καθό ένδεδυμένος ευρωπαϊκά ενδύματα, κάί συλληφθή, προσεποιήθη, ότι ήτο ξένος ιατρός και ότι ό Άρκαδινός ήτο διερμηνεύς του, και τοιουτοτρόπως αμφότεροι έπορεύθησαν εις τό Ναύπλιον. Ήτο καιρός τότε, κατά τον όποίον οί Τούρκοι έμοίραζον τάς παλαιάς τροφάς του φρουρίου εις τους ραγιάδας Έλληνας διά νά προμηθευθώσιν άλλας κατά τό έρχόμενον έτος 1821 έκ των νέων καρπών αλλά μή έκτελέσαντες, ένεκα αισχροκέρδειας, την προηγουμένην διαταγήν του Σουλτάνου, ήτις έλεγεν, ότι πρέπει νά έκβάλλουν έκ των αποθηκών τάς παλαιάς ζωοτροφίας και νά βάλωσι νέας, άφού ό καιρός έπέρασεν, οι Τούρκοι έδοσαν υποχρεωτικώς εις τους ραγιάδας τάς παλαιάς καί σκωληκοβρότους τροφάς διά νά άνταλλάξωσιν αύτάς μέ τον νέον καρπόν, τον όποίον ήθελον συλλέξει κατά τον Ίούλιον του ερχομένου έτους 1821.
Άφού δέ ό Φωτάκος εισελθών εις τό Ναύπλιον, ως ιατρός, κατώρθωσε νά κατασκοπεύση αυτό, άνεχώρησεν εκείθεν και μετέβη εις Τρίπολιν. Έκεί εύρε πολλούς έξ άλλων επαρχιών της Πελοποννήσου αδελφούς τής εταιρίας τών Φιλικών και γνωρισθείς μετ' αυτών ένήργει τά τής επαναστάσεως. Τότε δέ ητο ό φόβος πολύς ένεκα του διορισμού του Χουρσήτ πασά ώς διοικητού τής Πελοποννήσου. Προ του Φωτάκου είχεν έλθει εις Τρίπολιν ό Γεώργιος Κωτσάκης καταγόμενος από τήν Άλωνίσταιναν, όστις έθερμαίνετο άπό ύπερβολικόν ένθουσιασμόν υπέρ τής ελευθερίας του έθνους, φορών μάλιστα κάί στολήν άγγλικήν. Τούτον οί Τούρκοι ύπώπτευσαν κάί τον κατεδίωξαν διά νά τον θανατώσουν, άλλ' οί έκεί αδελφοί τής Εταιρίας έφρόντισαν κάί τον έφυγάδευσαν, και ούτω διέφυγε τον κίνδυνον τά αυτά ήθελε πάθει και ό Φωτάκος, άλλ' έσώθη προσποιηθείς τον ίατρόν, ώς είρηται, και μή ομιλών τήν Έλληνικήν γλώσσαν, άλλά τήν Ρωσσικήν έπειτα έφυγεν εκείθεν κάί μετέβη είς τήν πατρίδα του τά Μαγούλιανα· εκείθεν πάλιν άνεχώρησεν είς τά Λαγκάδια τήν ίδιαιτέραν πατρίδα τών Δεληγιανναίων, όπου ευρών τον Κανέλον Δεληγιάννην άνήγγειλεν είς αυτόν τήν ήμέραν τής επαναστάσεως κατά τήν έντολήν, τήν οποίαν έλαβεν έν Όδησσώ, ώς ανωτέρω είρηται. Μετά δέ τήν έκρηξιν τής επαναστάσεως ό Φωτάκος κατ' αρχάς μεν παρηκολούθει τον Κανέλλον Δεληγιάννην μέχρι τής ύπό τών Τούρκων τής Τριπόλεως διαλύσεως τής πολιορκίας του Φρουρίου τής Καρυταίνης, ύστερον δέ ότε οί Έλληνες συνηθροίζοντο είς τήν Πιάναν προς συγκρότησιν στρατοπέδου, ό Κολοκοτρώνης προσέλαβε τον Φωτάκον άπό του σώματος του Κ. Δεληγιάννη και διά διπλώματος ώνόμασεν πρώτον καπετάνιον, ήτοι λοχαγόν του σχηματισθέντος λόχου τών σωματοφυλάκων του, κάί δεύτερον τον Βασίλειον Δημητρακόπουλον Αλωνιστιώτην, διώρισε δέ προσέτι κάί άλλους αξιωματικούς. Μετά δέ ταύτα προϊούσης τής επαναστάσεως κατά τήν πρώτην σύστασιν του στρατοπέδου είς τό Βαλτέτσι, κάί ότε ό Κολοκοτρώνης έσχημάτισε τό στρατιωτικόν σώμα του τμήματός του, ό Φωτάκος διωρίσθη υπασπιστής αύτού· έκτοτε δέ μέχρι τέλους του αγώνος έμεινε παρ' αύτώ ώς υπασπιστής του."
Πηγές:
Φωτάκος ( Φώτιος Χρυσανθόπουλος )
Απομνημονεύματα
Ούτω λοιπόν ό Φωτάκος έχων συνοδοιπόρον και τον Δημήτριον Άρκαδινόν άνεχώρησεν έξ Όδησσού τή 20 8βρίου 1820 μέ τό πλοίον του Υδραίου Ι. Μπατσαξή και τη 26 του αύτού μηνός ήλθεν εις Κωνσταντινούπολη, ένθα έώρτασε την έορτήν του αγίου Δημητρίου εις την οίκίαν του Ά. Μανούσου τραπεζίτου του Δράμαλη και του Παναγ. Χρυσανθάκη. Εκείθεν έπειτα έμβάς εις τό πλοίον του Κυριάκου Σκούρτη έφθασεν εις το Τσανάκ-Καλεσί, και εκείθεν πάλιν εύρών τό πλοίον του είρημένου Μπατσαξή και επιβιβασθείς εις αυτό ήλθεν εις Ύδραν κατά τό τέλος 8βρίου 1820.
'Εν Ύδρα ό Φωτάκος ευρισκόμενος πριν μεταβή εις Πελοπόννησον συνηντήθη μετά του μνησθέντος Ι. Γκούστη, όστις έστειλεν αυτόν καί τον συνοδοιπόρον του Άρκαδινόν νά κατασκοπεύσωσι τό Ναύπλιον κάι νά μάθωσιν εάν έχη τροφάς δια τους κατοίκους καί δια την φρουράν. Άναχωρήσας λοιπόν εξ Ύδρας έπέρασεν εις τό Άργος και διά νά μή παράσχη ύποψίαν εις τους Τούρκους, καθό ένδεδυμένος ευρωπαϊκά ενδύματα, κάί συλληφθή, προσεποιήθη, ότι ήτο ξένος ιατρός και ότι ό Άρκαδινός ήτο διερμηνεύς του, και τοιουτοτρόπως αμφότεροι έπορεύθησαν εις τό Ναύπλιον. Ήτο καιρός τότε, κατά τον όποίον οί Τούρκοι έμοίραζον τάς παλαιάς τροφάς του φρουρίου εις τους ραγιάδας Έλληνας διά νά προμηθευθώσιν άλλας κατά τό έρχόμενον έτος 1821 έκ των νέων καρπών αλλά μή έκτελέσαντες, ένεκα αισχροκέρδειας, την προηγουμένην διαταγήν του Σουλτάνου, ήτις έλεγεν, ότι πρέπει νά έκβάλλουν έκ των αποθηκών τάς παλαιάς ζωοτροφίας και νά βάλωσι νέας, άφού ό καιρός έπέρασεν, οι Τούρκοι έδοσαν υποχρεωτικώς εις τους ραγιάδας τάς παλαιάς καί σκωληκοβρότους τροφάς διά νά άνταλλάξωσιν αύτάς μέ τον νέον καρπόν, τον όποίον ήθελον συλλέξει κατά τον Ίούλιον του ερχομένου έτους 1821.
Άφού δέ ό Φωτάκος εισελθών εις τό Ναύπλιον, ως ιατρός, κατώρθωσε νά κατασκοπεύση αυτό, άνεχώρησεν εκείθεν και μετέβη εις Τρίπολιν. Έκεί εύρε πολλούς έξ άλλων επαρχιών της Πελοποννήσου αδελφούς τής εταιρίας τών Φιλικών και γνωρισθείς μετ' αυτών ένήργει τά τής επαναστάσεως. Τότε δέ ητο ό φόβος πολύς ένεκα του διορισμού του Χουρσήτ πασά ώς διοικητού τής Πελοποννήσου. Προ του Φωτάκου είχεν έλθει εις Τρίπολιν ό Γεώργιος Κωτσάκης καταγόμενος από τήν Άλωνίσταιναν, όστις έθερμαίνετο άπό ύπερβολικόν ένθουσιασμόν υπέρ τής ελευθερίας του έθνους, φορών μάλιστα κάί στολήν άγγλικήν. Τούτον οί Τούρκοι ύπώπτευσαν κάί τον κατεδίωξαν διά νά τον θανατώσουν, άλλ' οί έκεί αδελφοί τής Εταιρίας έφρόντισαν κάί τον έφυγάδευσαν, και ούτω διέφυγε τον κίνδυνον τά αυτά ήθελε πάθει και ό Φωτάκος, άλλ' έσώθη προσποιηθείς τον ίατρόν, ώς είρηται, και μή ομιλών τήν Έλληνικήν γλώσσαν, άλλά τήν Ρωσσικήν έπειτα έφυγεν εκείθεν κάί μετέβη είς τήν πατρίδα του τά Μαγούλιανα· εκείθεν πάλιν άνεχώρησεν είς τά Λαγκάδια τήν ίδιαιτέραν πατρίδα τών Δεληγιανναίων, όπου ευρών τον Κανέλον Δεληγιάννην άνήγγειλεν είς αυτόν τήν ήμέραν τής επαναστάσεως κατά τήν έντολήν, τήν οποίαν έλαβεν έν Όδησσώ, ώς ανωτέρω είρηται. Μετά δέ τήν έκρηξιν τής επαναστάσεως ό Φωτάκος κατ' αρχάς μεν παρηκολούθει τον Κανέλλον Δεληγιάννην μέχρι τής ύπό τών Τούρκων τής Τριπόλεως διαλύσεως τής πολιορκίας του Φρουρίου τής Καρυταίνης, ύστερον δέ ότε οί Έλληνες συνηθροίζοντο είς τήν Πιάναν προς συγκρότησιν στρατοπέδου, ό Κολοκοτρώνης προσέλαβε τον Φωτάκον άπό του σώματος του Κ. Δεληγιάννη και διά διπλώματος ώνόμασεν πρώτον καπετάνιον, ήτοι λοχαγόν του σχηματισθέντος λόχου τών σωματοφυλάκων του, κάί δεύτερον τον Βασίλειον Δημητρακόπουλον Αλωνιστιώτην, διώρισε δέ προσέτι κάί άλλους αξιωματικούς. Μετά δέ ταύτα προϊούσης τής επαναστάσεως κατά τήν πρώτην σύστασιν του στρατοπέδου είς τό Βαλτέτσι, κάί ότε ό Κολοκοτρώνης έσχημάτισε τό στρατιωτικόν σώμα του τμήματός του, ό Φωτάκος διωρίσθη υπασπιστής αύτού· έκτοτε δέ μέχρι τέλους του αγώνος έμεινε παρ' αύτώ ώς υπασπιστής του."
Πηγές:
Φωτάκος ( Φώτιος Χρυσανθόπουλος )
Απομνημονεύματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου