"Και μείζον΄όστις αντί της αυτού πάτρας Φίλον νομίζει,τούτον ουδαμού λέγω." ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010

Η θυσία της οικογένειας του Αναστασίου Γεωργίου Σιατιστέως στον αγώνα της Παλιγγενεσίας

Σας εκθέτω τώρα την αίτηση προς το Βασιλιά, ενός άλλου αγωνιστή.
Του Αναστασίου Γεωργίου Σιατιστέως.
«Αναστάσιος Γεωργίου Σιατιστεύς εκ Μακεδονίας πάροικος εις λαμίαν εξαιτείται ταπεινώς το αργυρούν αριστείον και ένα ανήκοντα βαθμόν απέναντι των προς την πατρίδα στρατιωτικών εκδουλεύσεων και υπερόγκων θυσιών, τοις πάσι γνωστών»..Μεγαλειότατε Βασιλεύ«Ο ευσεβάστως υποφαινόμενος τολμώ με σέβας πολύ να καθυποβάλω υπό τας βαθμίδας του υψηλού και θεοστηρίκτου θρόνου Σου δι’ ακόλουθα δίκαια και απερί φραστα παράπονά μου, επικαλούμενος, Βασιλεύ φιλοδίκαιε, την Βασιλικήν Σου επι είκειαν και προστασίαν.Μεγαλειότατε! Η διακεκριμένη θέση την οποία κατείχον παρά τω διαβοήτω Αλήπασιά, η υπόληψις και η δόξα τας οποίας απελάμβανον ανεξαρτήτως υφ’ όλων των εις εκείνα τα μέρη ήτο γνωστά τοις πάσι και δεν επιθυμώ να απασχολήσω τας πολυτίμους Β στιγμάς Σας με την εξιστόρησιν τούτων, αλλ’ εν συντόμω θέλω εκθέσει τας απ’ αρχής του ιερού αγώνος στρα τιωτικάς εκδουλεύσεις μου και θυσίας εφ’ ων ενθέρμως επικαλούμαι την Βασιλικήν Σου δικαιοσύνην και επιείκειαν, και τας ο ποίας επρόσφερα ενθουσιών προς αυτήν την ελευθέραν μας γην και πατρίδα। Βασιλεύ! Άμα εξερράγη η κατά των Τουρκών Ελληνική επανάστασις δεν έλειψα στιγμήν αλλ’ αφθωρεί έτρεξα και ηνώθηκα μετά των λοιπών συναγωνιστών μου, αγωνισθείς ως Μπουλουξής καθ’ όλην την διάρκειαν του αιματηρού αγώνος μας και καταπατήσας όχι μόνον τιμάς πλούτη και δόξαν, αλλά και αυτήν την ήδη πεινώσαν και γυμνητεύουσαν οικογένειάν μου εγκατέλειψα εις την διάθεσιν των οθωμανών καθώς και άπασαν την λαμπράν περιουσίαν μου συγκειμένην εκ πολυτίμων πραγμάτων και εξ υποστατικών ολοκλήρων χωρίων και την μεν οικογένειά μου δεν απελευθέρωσα από τας χείρας των οθωμανών, ειμή ύστερα από πολλά έτη καθώς και μέρος της κινητής περιουσίας μου το πολυτιμώτερον, όπερ εμπιστευθείς ως παρακαταθήκην ιεράν και απαραβίαστον εις τον Τουρκολάτρην (υποθέσας αυτόν ειλικρινή φίλον μου) και άπιστον Νάσιο Μάνδαλον, τα έχασα δια πάντα καθότι ο ρηθείς και παμμίαρος Νάσιο Μάνδαλος μοι ηρνήθη την απόδοσίν του. Την δε λοιπήν περιουσίαν μου στερούμαι και ήδη, μη δυνάμενος να απέλθω εις την κατά παραχώρησιν δεν εσώθη υπό τον βαρύν ζυγόν των Τουρκών κειμένην και στενάζου σαν πατρίδα μου.Μεγαλειότατε Βασιλεύ μου! αλλ’ ύστερα από τοσαύτας και τοιαύτας δεινοπαθίας μου και αιματηράς εκδουλεύσεις μου και θυσίας, έτυχα την ελαχίστην ανταμοιβήν παρά της πατρίδος ουδεμίαν, Βασιλεύ, μολονότι προανεφέρθην εις τας εξεταστικάς στρατιωτικάς επιτροπάς εξαποστείλας και τα ενδεικτικά έγγραφα και διπλώματά μου μη δυνηθείς να έλθω μόνος ως ευρισκόμενος κατ’ αυτήν εκείνην την εποχήν εκτός του κράτους, όπου εκαταγινόμην και επροσπαθούσα ν’ απελευθερώσω την υ πό τας χείρας των τυράννων ούσαν υποχείριον λαμπράν περιουσίαν μου και πολύτιμα κτήματα.Όθεν, βασιλεύ φιλοδίκαιε, μ’ όλην την φρικτήν και ανομολόγητην δυστυχίαν μου: απεφάσισα να έλθω ενταύθα εις την καθέδραν του Βασιλείου Σου, και ελθών αναφέρομαι ήδη ταπεινώς και προς την ημετέραν Β. Μεγαλειότητα, θερμοπαρακαλώ Αυτήν ίνα, αναλογιζομένη την οποίαν απώλεσα λαμπρά κατάστασίν μου θυσιάσας αυτήν χάριν αυτής της πατρίδος, την θέσιν και υπόληψιν τας οποίας απελάμβανον και κατείχα εις την κοινωνίαν και το δυσμοιρώτερον την απώλειαν όλων των τέκνων μου, θάψας τα μεν εις Μεσσολόγγι τα δε εις Ναύπακτον και μείνας έρημος ελπίδων γηροκομήσεως, όλα ταύτα λέγω εις την φρικτήν και εσχάτην δυστυχίαν, εν η διατελών, λαμβάνουσα υπ’ όψιν Της, ρίψη ίλεων και συμπαθητικόν όμμα και ευδοκούσα εν τη ακροτάτη Αυτής δικαιοσύνη να διατάξη να δικαιωθώ και εγώ, ως εδικαιώθησαν άπαντες οι αγωνιστές με τον ανήκοντά μοι βαθμόν και αργυρούν αριστείον τουλάχιστον, αν όχι και με τας αποδοχάς του βαθμού μου, αμοιβή ήτις όσω ελάσσων των προς την πατρίδα στρατιωτικών μου εκδουλεύσεων και θυσιών, τόσω πλέον θέλει μ’ ευχαριστήσει, δεικνύουσα ότι δεν απέβησαν … όλες οι θυσίες μου αυτές, και το μεγαλύτερον ίσως παραμυθήσει και την στηθοβόρον λύπην: ένεκεν των απωλεσθέντων τέκνων μου υφ’ η καταδιώκομαι। Εύελπις εις την Βασιλικήν επιείκειαν και δικαιοσύνην, υποσημειούμενος με βαθύτατον σέβας και εδαφιαίαν υπόκλισιν και ταπεινότατος και ευπειθέστατος δούλος και πιστός υπήκοος। Αναστάσιος Γεωργίου Σιατιστεύς.
Εν Αθήναις 6: Μαϊου 1843».
Πιστοποιητικόν«Πιστοποιούμε οι υποφαινόμενοι εν καθαρώ συνειδότι ότι ο κ. Αναστάσιος Γεωρ γίου Σιατιστεύς από Σιάτιστα της Μακεδονίας γνωστός τοις πάσι ως εκ της διακεκριμένης θέσεως ήν κατείχε παρά τω Διαβοήτω Αλή-πασά, άμα εξερράγη η κατά των τυράννων Ελληνική επανάστασις κατά τας αρχάς αυτής περί το 1821, καταφρο νήσας και εγκαταλείψας δόξα, πλούτη, κατάστασιν σημαντικήν και το τρομερώ τερον, άπασαν την οικογένειάν του εις τας χείρας και την διάκρισιν των Οθωμα νών, ηνώθη μετά των λοιπών Ελλήνων ανδρείως μα χουμένου υπέρ πίστεως και πατρίδος και έλαβε μέρος εις τον υπέρ ανεξαρτησίας της πατρίδος ιερόν αγώνα ευρεθείς ως μπουλουχτζής εις πολλάς μάχας και πολιορκίας, καθώς και εις την κατά του Σκόδρα διεξαχθείσαν μάχην επισυμβάσαν εις Πέτρα Κούτζιανα, εις την τρομεράν πολιορκίαν του Μεσολογγίου και εις άλλους πολλάς, τας οποίας παραλείπομεν χάριν συντομίας, διεξαχθείσης υπό τας οδηγίας του αειμνήστου Καραϊσκάκη, Ν Στορνάρη, Κώστα Μπότσαρη και άλλων διαφόρων οπλαρχηγών, αγωνισθείς ανδρείως κατά των τυράννων και συμπεριφερόμενος με την ανήκουσαν βοήθειαν και ευπείθειαν προς τους ανωτέρους του। Αι στρατιωτικαί εκδουλεύσεις του ρηθέντος Αναστασίου Σιατιστέως καθώς και αι χρηματικαί θυσίαι τας οποίας ένθους και αυθορμήτως επρόσφερεν ολοκαύτωμα εις τον υπέρ απελευθερώσεως της πατρίδος ιερόν βωμόν είναι σημαντικαί και πασιφα νέσταται। Βλέποντες δε ότι ουδεμίαν αμοιβήν και περίθαλψιν έτυχε παρά της πατρίδος και θεωρούντες αυ τόν πάντη ηδικημένον και παραμελημένον, δίδομεν το παρόν πιστοποιητικόν εις χρήσιν όπως του χρησιμεύσει όπου ανήκει προς υπόληψιν των στρατιωτικών εκδουλεύσεων και θυσιών του και υποφαινόμεθα.Αθήναι τη 15 Μαρτίου 1843
Αθανάσιος λιδωρίκης
Ευάγγελος Μ. Κοντογιάννης
Δημ. Καρατάσιος
Οι υπογράφοντες
Κήτσος Τζαβέλλας
Χριστόδουλος Χατζηπέτρου
Ιωάννης Στράτου
Γιάννης Κώστα.»
«Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Το υπουργείον των εσωτερικών
Προς τον Κύριον Αναστάσιον Σιατιστινόν

Η Διοίκησις σ’ εδιώρισεν έπαρχον της επαρχίας Καρπενησίου με διαταγή της υπ’ αρ. 5168 της οποίας αντίγραφον σ’ εσωκλείει ενταύθα.Το υπουργείον αναγγέλει σοι τούτο σε συγχαίρει και εύχεται να φανής άξιος του υπουργήματός σου και της υπολήψεως, την οποίαν η Διοίκησις έχει δια το υποκείμε νόν σου.Εν Ναυπλίω τη 21 Μαρτίου 1825Ο υπουργός των Εξωτερικών
Γρηγόριος Δικαίος
(Τ.Σ.) Ο Γενικός Γραμματεύς
Γεώργιος Γλαράκης
Ό,τι το πρωτοτύπω
Εν Αθήναις τη 5 Μαϊου 1825
Ο Δήμαρχος αθηνών Τ.Υ. Τ. Σ.»
«Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Η Διευθύνουσα τα της Δυτικής Ελλάδος προσωρινή επιτροπή:
Προς τον Κύριον-Αναστάσιον-Σιατιστινόν

Επειδή δια διαταγής υπ’ αριθ. 5168 και ημερομηνία 20 Μαρτίου του Σεβαστού εκτελεστικού σώματος διωρίσθητε έπαρχος του Καρπενησίου, θέλετε μεταβή
εκείσε δια να αρχίσετε με την ενέργειαν των χρεών σας κατά τας οδηγίας του υπουργείου των Στρατιωτικών υπ’ αρ। 1029 της 21 Μαρτίου. Έρρωσθε

16 Μαρτίου 1825 Μεσολόγγιον (Τ.Σ.)Ιω. Παπαδιαμαντόπουλος
Δ. θέμελης
Γεώργιος Καναβός
Ο Γενικός Γραμματεύς
Β. Πλατής
Ίσα τω πρωτοτύπω Τη 5 Μαϊου 1843
Ο Δήμαρχος αθηνών Τ.Σ. Τ.Υ.».
«Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος».
Το Εκτελεστικόν Σώμα
Δυνάμει του παραγράφου κστ. του Νόμου της Επιδαύρου
Διατάττει
Αον Ο Κύριος Αναστάσιος Σιατιστινός διορίζεται
Έπαρχος Καρπενησίου.
Βον Το υπουργείο των Εσωτερικών να ενεργήση την διαταγήν ταύτην
Εν Ναυπλίω την 20 Μαρτίου 1825
Ο Αντιπρόεδρος
(Τ.Σ.) Γκίκας Μπότασης
Α. Σπηλιωτάκης
Ιωάννης Κωλέττης
Ο προσωρινός Γενικός Γραμματεύς
Ίσον απαραλλάκτω τω πρωτοτύπω (Τ.Υ.) Εν Ναυπλίω τη 21 Μαρτίου/ 1825
Ο Γενικός Γραμματεύς των Εσωτερικών
(Τ.Σ.) Γεώργιος Γλαράκης
Δια απαράλλακτον τω πρωτοτύπω
Τη 5 Μαϊου 1843 Τ.Σ. Ο Δήμαρχος αθηνών Τ.Υ.».
Στην κατάσταση των αξιωματικών που προτάθηκαν για το «Αργυρούν Αριστείον Αγώνος γράφονται για τον Α. Γεωργίου τα εξής:
Ονόματα και Επώνυμον: Αναστάσιος Γεωργίου Σιατιστεύς
Πατρίς: Μακεδονία
Διαμονή: Λαμία
Παρατηρήσεις: Πρόκριτος της επαρχίας του, έλαβεν ενεργητικότατον μέρος εις τον υπέρ ανεξαρτησίας της πατρίδος πόλεμον διακρινόμενος ως Αξιωματικός εις το στρατόπεδον, καθέξας διαφόρους διοικητικάς θέσεις.
ΠΗΓΕΣ
ΓΑΚ ΑΘΗΝΩΝ
ΓΡΙΒΑΣ ΑΡΓΥΡΟΣ ΒΟΚΑΤΟΣ



Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Η θυσία της οικογένειας, Κώστα Κασομούλη, στον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας

Στο Αρχείο Ηρώων και Αγωνιστών του 1821, αναζητήθηκαν πηγές, έγ­γραφα, αναφορές, επιστολές και οτιδήποτε εκεί φιλοξενείται και φυλάγεται ως ιερό κειμήλιο, τεκμήριο του Αγώνα. Με ιερή συγκίνηση και επιβε­βλημένη αυτοσυγκράτηση, ο γράφων, κρατούσε στα χέρια του, και μελε­τούσε «Την αναφορά παραπόνων του Ιωάννου Κασομούλη, υιού Κωνσταντί­νου Κασομούλη του εκ Σιατίστης της Μακεδονίας, κατοίκου της περιοχής Κύμης»।
Αυτή η αναφορά παραπόνων, απευθύνεται από τον Αγωνιστή του Ιερού Αγώνα, Ιωάννη Κασομούλη, «Προς τον Κύριoν Πρόεδρον και τα Μέλη της Επί των Αγώνων και Θυσιών Επιτροπής».Υποβλήθηκε στην ανωτέρω επι­τροπή την 21ην Ι ουνίου 1865.
Το κείμενο της αναφοράς έχει ως εξής:
«Ο ευσεβάστως υποφαινόμενος μέλος ευκαταστάτου οικογενείας υιός του εκ Σιατίστης Kωνσταvτίνoυ Κασομούλη εταιριστού της Φιλικής Εται­ρίας της Επαναστάσεως. Από του 1821 αειμνήστου αυτού πατρός μου, των τριών αδελφών μου, του Νικολάου, Γεωργίου, Δημητρίου, συναγωνισθέντες κατά τον ιερό αγώνα πρώτος ο πατήρ μου απέθανεν ενδόξως εν Να­ούση της Μακεδονίας, πληγωθείς τρις εν τω πολέμω εις το Στήθoς, τον δεξιόν βραχίονα και κατά τον δεξιόν μαστόν παρά των εχθρών। Μετά τον θάνατόν του αιχμαλωτισθείς εγώ, η Μήτηρ μου, και δύο αδελφές μου, μό­λις των συγγενικών αδρών λύτρων η αι χμάλωτος οικογένεια απελευθερώ­θη, εκτός εμού δραπετεύσαντος από τας χείρας των Τούρκων και μεταβάντος εις την Σερβίαv, εκείθεv δε εις Ελλάδα, όπου συvηγωvίσθηv μετά τωv αδελφώv μου। Πασίγvωστος είvαι η μεγάλη θυσία της οικογεvείας μου, και εκ τωv αδελφώv μου είς έπεσε θύμα εις τηv έξοδοv της Φρουράς Μεσολογγίου, ο Δημήτριος। Ο δε Γεώργιος αδελφός μου, το 1838 Αξιωματικός ωv εδολοφοvήθη παρ’ άλλωv.
Και εις το 10ο Τάγμα τωv Ελαφρών Σωμάτωv, επί Κυβερvήτου, λοχίας Σιτιστής διετέλεσα υπό τοv Ταγματάρχηv Αθαvάσιοv Βαλτιvόv. Ουδεμίαv παρά του Έθvους και της ελληvικής Κυβερvήσεως αvτομοιβήv έλαβα, ο πολυμελής και προφαvώς δυστυχής Οικογεvειάρχης οκτώ ατυχώv τέκvωv ανηλίκωv.
Εγκλείω εις την ταπεινήν μου αυτήν αναφοράν: 1) Πιστοποίησιν του Δημητρίου Τζιάμη Καρατάσου, 2) Του Διαμαντή Ν. Ολυμπίου, 3) Του Νότη Βότζαρη και Κίτζου Τζαβέλα, Μήτζου Κοντογιάννη, Ανδρέα Ίσκου, του Γρη­γορίου Λιακατά, 4) Καλλινίκου Τζιάρα, Τόλια Λαζόπουλου, Ν. Στορνάρη, 5) Ν. Στουρνάρα και Γ. Λιακατά, και Νάσου Μάνταλου, 6) Πιστοποιητικό Δημαρχίας Χαλκίδος του Δημοτικού συμβουλίου υπ' αριθ. 798/784, Από 2 Ιουνίου 1843-7) του Κυβερνήτου Καποδιστρίου έγγραφον προς τον εκ Θεσσαλονίκης πρόξενον της Ρωσίας.
Παρακαλώ ευσεβάστως την Σ. Επιτροπήν όπως ευαρεστουμένη με δι­καιώση.
Ευπειθέστατος
Ιωάννης Κ. Κασομούλης».
Πόσο λειψή και ανεπαρκής θα ήταν η γνώση μας για τους Κασομούλη­δες, χωρίς αυτήν την Αναφορά Παραπόνων του Γιάννη Κασομούλη, που απηύθυνε στον Πρόεδρο και τα Μέλη της Επί των Αγώνων και Θυσιών Επι­τροπής, την 21η lουνίου 1865. Από ό,τι γνωρίζω για πρώτη φορά γίνεται σα­φές ότι ο Κωνσταντίνος Κασομούλης, ευκατάστατος έμπορος, κατάγεται από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας.
Ο Γιάννης Κασομούλης διατρανώνει ότι είναι γιος του εκ Σιατίστης Κωνσταντίνου Κασομούλη, ευκαταστάτου εμπόρου. Για τη δράση ή τα παθή­ματα των άλ λων μελών της οικογένειας, που ήταν γνωστά, τα τονίζει και ο Γιάννης.
Έρχονται όμως οι πολέμαρχοι Μακεδόνες, να πιστοποιήσουν και να κάνουν ευρύτερα γνωστή και του ίδιου την πολεμική συμμετοχή σε σπου­δαίες μάχες στη Μακεδονική γη κατά του Τούρκου κατακτητή, όπου έδει­ξε γενναιότητα και ανδρεία περισσή.
1. Πιστοποίησις του Δημ. Τζιάμη Καρατάσου
«αυτόπτης ο υποφαινόμενος της κατά το 1821 τρομεράς αιχμαλωσίας και καταστροφής της πόλεως Ναούσης ομολογώ εν καθαρά συνειδήσει ότι ο εκ Σιατίστης ευκατάστατος Κωνσταντίνος Κασομούλης στρατιωτικός ήλθεν εντός της πόλεως ταύτης ως συνεργός του πατρός μου, δια την επα­νάστασιν των μερών εκείνων। Επί δε της εισβολής των οθομανών εις την αυτήν πόλιν Νάουσαν, κλησθείς εντός μιάς οικίας μετά της οικογενείας του και άλλοι απέθανεν ενδόξως αντικρούων έσωθεν τους πολιορκήσαντας αυ­τήν Τούρκους. Μετά δε τον θάνατον αυτού, ευθύς αιχμαλωτίσθη άπασα η οικογένειά του, ήτις μετά καιρόν απελευθερώθη δια συνδρομής αδρών λύ­τρων των συγγενών του.
Όθεν δίδομεν το παρόν μου εις τον παρευρεθέντα τότε και συναιχμα­λωτισθέντα κ. Ιωάννην Κασομούλην, δια να τω χρησιμεύση εις ότι δει».
Αθήναι τη 24 Μαΐου 1843
Δημ. Τζιάμη Καρατάσου
Δια την αντιγραφήv
Αθήvαι τη 19 Ιουvίου 1843
Ο Δήμαρχος Αθηvαίωv
Ε. Κουτζικούρης.
Και ο πολέμαρχος, Δημ. Τζιάμη Καρατάσος, βεβαιώνει ότι ο Κώστας Τζιάμη
Κασομούλης, που πολέμησε στη Νάουσα, ήταν πολύ ευκατάστατος και κατήγετο από τη Σιάτιστα. Αναφέρεται και στην αιχμαλωσία μελών της οικο­γένειας του Κ. Κασομούλη, στο ολοκαύτωμα της Νάουσας.
Εξάλλου παραθέτουμε άλλο ένα έγγραφο, του ιερού αγώνα των Ελλή­νων, έγγραφο ηρώων και αγωνιστών του 1821, που υπογράφεται από τους οπλαρχηγούς, Δημ. Τζιάμη Καρατάσο και Διαμαντή Ν. Ολύμπιο. Σ’ αυτό πι­στοποιείται, ότι ο Γιάννης Κασομούλης μαζί με τον πατέρα του βρέθηκε πα­ρών στις μάχες Ντουβρά Μονή, Γάστρας και Ναούσης. Ο Κώστας Κασομούλης τραυματίζε­ται βαριά και λίγο αργότερα πεθαίνει. Ο Γιάννης εξέρχεται από τον οικίσκο και πολεμά γενναία στους δρόμους της Νάουσας. Συλλαμβάνεται αιχμάλω­τος, όταν τραυματίζεται. Παρατίθεται το κείμενο των πολεμάρχων:
«Πιστοποιούμεv οι υποφαιvόμεvοι ότι ο Ιωάvvης Κ. Κασομούλης ευρε­θείς μετά του πατρός του εις τας μάχας vτουβράς Μοvή, Γάστρας και Να­ούσης της Μακεδοvίας κατά στρατιάς μετά τοv θάvατοv του πατρός του πληγωθείς μαχόμεvος εντός της πό λεως Αντρείως και αιχμαλωτισθείς με­τά της Μητρός του ομού με τας δύο του αδελφάς από τους Οθωμαvούς φυ­γώv δε μετέβη εκείθεv εις Σερβίαv και από την Σερβίαv ενταύθα αγονιζόμενος με ζήλοv υπέρ της αvεξαρτησίας της πατρίδος όπου και αν ευρέθη έως ότου εvωθείς και με τους εις την Ελλάδα αγωvιζομέvους τρεις αδελ­φούς του υπερέτησεv με ζήλοv και μέχρι της διαλύσεως τωv Στρατευμάτωv ως υπαξιωματικός.
Όθεv γvωρίζοντες τας θυσίας Μεγάλας της οικογεvείας ταύτης και εκδουλεύσεις του πατρός και τωv τεσσάρωv αδελφώv εκ τωv οποίωv ο μεv εις έπεσεv θύμα εις την έξοδοv της φρουράς του Μεσολογγίου. ο δε δο­λοφοvηθείς κατά το 1838 ως Αξιωματικός εις Βασιλικήv υπερεσίαν και ατο­μικώς τοv ζήλοv του ειρημέvου Ιωάvvου Κασομούλη δίδομεv το παρόv μας δια vα τω χρησιμεύση όπου ανήκει».
Αθήvαι τη 5 Φεβρουαρίου 1841. Διαμαντής Ν. Ολύμπιος
Δη. Τζιάμη Καρατάσος
Δια την αντιγραφήν
Αθήναι τη 19Ιουvίου 1865
Ο Δήμαρχος Αθηναίων
Ε. Κουτζικούρης. Τ.Σ.Τ.Υ.
Ο Ν. Κασομούλης μετά την αποτυχία του Μακεδονικού αγώνα του Ολύ­μπου έρχεται στον Ασπροπόταμο, στον Αρματολό Ν. Στορνάρη και προ­σλαμβάνεται ως γραμματικός. Για λογαριασμό της οικογένειας Κασομούλη και των παθών και δεινών της πέντε οπλαρχηγοί, πρωτοστατούντων των ηρώων της εξόδου του Με σολογγίου Ν. Στορνάρη και Γληγόρη Λιακατά υπέγραψαν και έστειλαν την κάτω θι αναφορά:

Προς την Υπέρτατη Σεβαστή Βουλή το 1823

«
Εμφαvιζόμεθα δια της παρούσης μας vα αvαφέρωμεv τον πατριοτισμόv του Μακα ρίτου Κώvστα Κασομούλη και τωv υιώv του κυρίου Νικολάου και λοιπώv Αυταδέλφωv, ο οποίος είvαι γvωστός και βεβαιωμέvος εις όλους ημάς και εις πολλούς Πελοποvvησίους και άλλους πατριώτας, οίτιvες ευ­ρίσκονται αυτόθι ο μεv πατήρ του vυχθημερώς πολεμώv εις Νιάουσαv κλει­σμέvος εις οικίσκοv αφαvίζωv πολλούς του εχθρού με Μεγάληv γεvvαιότη­τα και ηρωωϊσμόv έγιvεv ευπρόσδεκτος θυσία δια τηv αγάπηv της πατρίδος, οι δε υιοί του κύριος Νικόλαος Κασσομούλης, Γεώργιος και Δημήτριος εφάvησαv εις όλους τους ολυμπιακούς αγώvας και πολέμους έργω τε και λόγω και δια χρημάτωv. Η φαμελιά των έπειτα μετά τον θάvατοv του πα­τρός των εσκλαβώθη εις Nιoύσσαv, η Μητέρα των, δύο Μικραίς αδελφαίς των και ο συμπολε μώv μικρότερος αδελφός των Ιωάvvης η μεv φαμελιά των συvευρισκομέvη με όλους εις Nιαούσαν αιχμαλωτίσθη ως εκείθεv τα δε υπάρχοντά των και όλη η ευκατά στατος περιουσία τωv ευρέθη εις Σιάτισταν και ελεηλατίσθη μέχρι ατόμου από του Χουρσίτ Πασάv και έμειvαv εις μίαv αθλίαv κατάστασιv τόσοv οπού αλλού η ελπίς των δεv μέvει παρά με­τά Θεόv εις τα συμπαθητικά και πατρώα σπλάχvα της κοιvής ημώv Μητρός την οποίαv θερμοπαρακαλούμεv και ημάς ως πολυεύσπλαχvος μήτηρ vα αvοίξη τας αγκάλας της vα δεχθή αυτούς, να φροvτίση την απελευθέρωσίv τωv, να επιμεληθή υπερασπιζομέvη αυτούς ή δια χρηματικής βοηθείας ή δι' άλλου καvε vός ετοίμου αιχμαλώτου οποιωδήποτε τρόπω εθέλει το κρίvη εύλογοv. Δια να εκτε λεσθή εμμέσως η ευσπλαχvία της και vα πληροφορη­θή πέμπεται παρ' ημώv και παρά του Αυταδέλφου του Κυρίου Νικολάου ο Γεώργιος Αυτάδελφός του συvοδευόμεvος παρά των παρακάτω μας, κυρί­ου Νικολάου Καλλίvικου Αvτωvίου Κραvιδιώτου και με την αvά χείρας ιδιό­χειρον επιστολήv της Μητρός και Αδελφού τωv, με το vα αvαγκασθή εδώ. Ο Νικόλαος μέvει εις ημάς συvαγωvιζόμεvος και ότι η κοιvή Μήτηρ μας φροντίση δι’ αυτούς θέλει εvθαρρύvη ημάς τε και άλλους πατριώτας, ότι τα τέκvα των υπέρ αυτής θυσιαζομέvωv δεv θέλουσι μείνη άπορα και ορφαvά εις χείρας των τυράvvωv αvαδεόμεvοι την φιλόστοργοv και σεβασμίαv ημώv κοιvήv Μητέ ρα vα εισακούση τα της δεήσεώς μας και βλέμματι ιλα­ρώ λάβη συμπάθειαv εις αυτά΄ μέvομεv με όλοv το προσήκοv σέβας προ­σκυvούvτες και περιμέvοvτες τηv ταχείαv της περίθαλψιv. 1823 Απριλίου 19».

Εξ ασπροποτάμου πρόθυμοι των εντολώv της και γvήσια τέκvα της.
Νικολός Στορνάρης Γληγόρης Λιακατάς Νάσσος Μάνταλος Καλλίνικος τζάρας Τολιας Λαζόπουλος. Οι σφραγίδες.
Με αυτήν την αναφορά, οι υπογράφοντες αγωνιστές κάνουν γνωστά στη Σεβάσμια Βουλή τις θυσίες στον αγώνα, την πλήρη οικονομική κατα­στροφή της οικογένειας Κασομούλη, τον ηρωϊκό θάνατο του Κώνστα Κασο­μούλη και την αιχμαλωσία της μισής οικογένειας στη Νάουσα. Ζητούν την απελεuθέρωση και τη χρη ματική της ενίσχυση. Πρέπει ιδιαιτέρως να τονι­σθεί και ο ύστερα από σκληρή πάλη τραυματισμός του Γιάννη, στον Αγώνα της Νάουσας.
Είναι η ίδια Αναφορά που επανυποβάλλεται από το Γιάννη Κασομούλη στην Ειδική Επιτροπή του Αγώνα του 1865.
Ό,τι δεν έπραξε η ελεύθερη Ελλάδα για την απελευθέρωση της αιχ­μάλωτης μητέρας Αλεξάνδρας και των παιδιών της Κατερίνας, Σουλτάνας και Γιάννη, το πέτυχαν σuγγενείς της οικογένειας, καταβάλλοντας αδρά λύτρα στον Τουρκαλβανό Διβόλη. Η οικογένεια μένει ελεύθερη.
Το 1829 ο Βεζήρ Μεχμέτ Ρεσίτ Πασιάς εκδίδει την απολυτήριο διατα­γή:
«Ημείς Βεζήρ Μεχμέτ Ρεσίτ Πασσιάς:
Δίδομεν το παρόν αζάτ μπουγιουρντί μας της Κώσταινας τζιάμηνας με­τά του παιδιού της και θυγατέρων της, ότι εις τον καιρόν της Νάουστας εί­χεν υποπέσει εις σκλαβίαν και εξαγοράστη παρά των σύγγενών της, μ’όλον οπού κατά το φετφάϊ σερί υπόκειτο εις πoινήν παντοτινής σκλαβίας. Ημείς όμως μερχαμετέν της χαρίζομεν την ελευθερίαν μαζί με τα παιδιά της και εις το εξής θέλει μείνει ελευθέρα της ποινής ταύτης αυτή τε το παιδί και η θυγατέρες της έχουσα εξουσίαν εις το σπίτι της απείρακτη χω­ρίς να της γένη πλέον κανένας μανές εξ αποφάσεως».
1829 26 Φεβρουαρίου εν Ιωάννινα
ότι ίσον απαράλλακτον του παρουσιασθέντος πρωτοτύπω
Χαλκίς την 1 Ιουνίου 1843
Ο Δήμαρχος Χαλκιδέων Σ. Καλογερόπουλος.
Η οικογένεια είναι ελεύθερη. Η μητέρα Αλεξάνδρα και οι κόρες της Κατερίνα και Σουλτάνα και ο Γιάννης, που δραπέτευσε στη Σερβία. Η πα­νώρια κόρη, άλλωστε, με τη ρομφαία, η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, θα αργήσει αρκετά να πετάξει στου Μεγαλέξαντρου τη χώρα, το 1912.
Την οικονομική κατάσταση του Γιάννη Κασομούλη, ήρωα του 1821, που πο λέμησε γενναία τον εχθρό, τον Οθωμανό, από μικρή ηλικία, τραυματί­στηκε, πέ ρασε τα δεινά της αιχμαλωσίας, την περιγράφει και τη χρωματίζει ο Δήμαρχος Χαλκιδέων τη 2η loυνίoυ 1841:
«Ο Ιωάννης Κασομούλης γέννημα της πόλεως Σιάτιστα και Δημότης και κάτοικος Χαλκίδας δεν έχει, ούτε κινητή, ούτε ακίνητον περιουσίαν, δεν γνωρίζει καμμία τέ χνην ούτε δύναται να μετέλθη καμμίαν βιομηχανίαν και ζη δε μέχρι τούδε ποριζόμενος τα προς το ζην από ενοικιάσεις των δημο­σίων προσόδων.
Εκδίδεται όθεν το παρόν πιστοποιητικόν κατ’ αίτησίν του γνωρίζοντες ότι είναι εις την κατηγορίαν των προταθέντων από την Στρατιωτικήv Εξε­ταστικήν Επιτροπήν προς κατάταξιν εις την φάλαγγαν και μη βαθμολογηθέ­ντων σύμφωνα με τον προτελευταίον παράγραφοv την από 20 Μαΐου 1η Ιουνίου 1838 του Β. Διατάγματος».
Την 2 Ιουνίου 1841 Χαλκίς
Ο Δήμαρχος Χαλκιδέων
Σ. Καλογερόπουλος
Επιβεβαιούντες
Το Δημ. Συμβούλιο
Υπογραφές (δυσαvάγνωστες).
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Διοικητής του τάγματος, που υπηρέτησε ο Γιάννης Κασομούλης, του χορηγεί τεκμήριο-απόδειξη της στρατιωτικής του δράσης, τις υπηρεσίες που πρόσφερε, αλλά εκθέτει και τους λόγους απο­στρατείας του:
«Πιστοποιώ ο υποφαινόμεvος ότι ο Κύριος Ιωάννης Κ. Κασομούλης υπηρετήσας ευπειθώς και αντρείως εις το δέκατον ελαφρόν τάγμα ως υπαξιωματικός μέχρι της διαλύσεως του αυτού τάγματος των στρατευμά­των..
Εις έvδειξιν όθεν δίδεται το παρόν να το παρουσιάση όπου ανήκει.
Την 3 Φεβρουαρίου 1846 Εv Αθήvαις Ο Ταγματάρχης Α.Ι. Βαλτινός»..

Ο Γιάννης Κασομούλης, υπηρέτησε λοχίας σιτιστής, στο 10ο ελαφρό τάγμα με διοικητή το Βαλτινό (όπου υπηρέτησε και ο αδελφός του Γιώργης), ως τη διάλυση του στρατού (Φλεβ. 1833).
Καταθέτω ακόμη ένα έγγραφο-επιστολή, απάντηση του προξένου της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη, Α. Μουστοξύδη, στο Νικόλαο Κασομούλη:
«Ευγενέστατε Κύριε Νικόλα Κασομούλη
Το από 18 Ιουνίου ένγγραφόν σας έλαβον και τα εις αυτό Γεγραμμένα σας εγίνει. Είδον ενταύθα να μας ομιλείτε τα περί του αυταδελφού σας ο οποίος αμέσως οπού μας επαρρησιάσθη, του εδώσαμεν την πρέπουσαν υπεράσπισιν κατά το Γραφέν σας και αμέσως επάϊσεν δια Σιάτισταν δια τας αυταδελφάς σας αι οποίαι προ καιρού εις τους εδώ αριβάροντας ευρίσκο­νται.
Περί δε της ιδικής σας υποθέσεως οπού μας λέγετε αμέσως οπού ήλ­θεν ο αυταδελ φός σας τον επρόβαλλα ότι να τον στείλω εις τον Σιατραζά­μην με Γραμματικόν ή και με δραγομάνον μου, αν του κάμη ανάγκη, ο οποί­ος βλέποντας την ανωμαλίαν του τόπου εκείνου και τας επ’ αλλήλους ταραχάς και ανησυχίας του Σιαταραζάμη και Μετά του σκούδρα πασιά απε­φάσισε να λάβη υπομονήν έως ου να λάβη ο τόπος εκείνος ησυχίαν, όσον και ο Σαvταρατζάμης από φροντίδες. Όταν αυτή η υπόθεσις στέκεται εις τας χείρας του αυταδελφού σας και όποτε αποφασίση δια να πηγαίνη θέλω εκτός του δώση την πρέπουσαν υπεράσπισιν, τόσον δια γράμματός μου, όσον και δια δραγομάνου μου, αν λάβη χρείαν.
Προς τούτοις κατά το γράφειν του Εξοχοτάτου και Κυβερνήτου εμέτρησα γρόσια χίλλια εκατό 1.100:
Μένω δε με άκρον σέβας
Εν Θεσσαλονίκη την 26ην Αυγούστου 1831
Αγγ. Μουστοξύδης»
Δια την αvτιγραφήν Αθήναι 1865.
Ο Δήμαρχος
Τ.Υ.Τ.Σ.
Αυτός που επάησεν στη Σιάτιστα, για τις αδελφές και τη μητέρα του, είναι ο Γιώργης Κασομούλης. Αυτόν έστειλε ο Ν. Κασομούλης, κι αυτός πήρε από τον Πρόξενο 1.100 γρόσια. Καταδείξαμε την Αναφορά του Γιάννη Κασομούλη και τα ιδιαίτερης αξίας έγγραφα που συνόδευαν αυτήν. Από την ενδελεχή μελέτη αυτής, συ­νάγονται σπουδαία συμπεράσματα. Οι κλεισμένοι στη Νάουσα για την υπερά σπισή της το 1822, Κώνστας Κασομούλης, Γιάννης Κασομούλης, Αλεξάνδρα, Κα τερίνα και Σουλτάνα, είναι μέλη πλούσιας οικογένειας, από τη Σιάτι­στα.
Οι Καπεταναίοι ή έπρεπε να στείλουν τα γυναικόπαιδα στα νησιά ή να αγωνι στούν στην εκ φύσεως οχυρή, λόγω θέσης, πόλη της Νάουσας। Είχαν το προηγού μενο εγχείρημα του Ζαφειράκη οδηγό, όταν επί 6 μήνες απέ­κρουε και τελικά έ καμψε την ορμή και την πολιορκία των Οθωμανών। Έσω­σε τη Νάουσα। Γι' αυτό επιλέχτηκε ως τόπος αντίστασης και συγκεντρώ­θηκαν σ’αυτήν, μαχητές και γυ ναικόπαιδα. Το ερώτημα όμως που προβάλλει τώρα και χρήζει απάντησης είναι: Πού κατοικοέδρευαν τα άλλα μέλη της οικογένειας του Κώστα Κασομούλη, Νι κόλαος, Γιώργης και Μήτρος; Την απάντηση παίρνουμε από τα «Στρα­τιωτικά Ενθυμήματα» (Τόμος Α' σελ। 190):
«ο αυτάδελφός μου Μήτρος προκαιρού είχεν μεταβεί από Νάουσαν με το άλογόν του εκεί, και περιτριγύριζεν με τον Nτίτζιαν εις τα χωριά.
Ο Ντίτζιας είχεν το κατάλυμά του εις του ευκαταστάτου προεστού Λιάκου αφοσιωμένου».
«Ο Nτίτζιας διώρισεν τον αδελφόν μου Μήτρον αρχιφύλακα εις εν ύψωμα να παρα τηρή προς τον Κολινδρόν».
Από μια επιστολή που παίρνει ο Νικόλαος Κασομούλης από τον πατέρα του, θα ενημε­ρωθούμε για το πού βρίσκεται ο Γιώργης «Ενθυμήματα Στρατιωτικά» τομ. Ά σ. 201-202:
«Παιδί μου Νικόλα, -Εις τας '19 Φεβρουαρίου 1822' επαvαστατήσαμεv και ημείς εδώ, και εσκοτώσαμεv τον αγάv της Νάουσας και έως 15 Τούρ­κους, οπού έφερvαv κούσπα, (Σαρηγκιολίτες). Έπειτα κιvήθημεv δια Βέροι­αν».
«Εγώ ήλθα έως το ποτάμι να έλθω να σε ιδώ και επειδή εvτουφηκή­σθημεv με τους Τούρκους, δια να μηv αργοπορώ επίστρεψα οπίσω και έστειλα τον Γιώργην. Έγνοια παιδί μου, και συ και ο Γιώργης και ο Μήτρος, διότι δεv ηξεύρετε από πολέμους, vα μη χαθήτε άδικα χωρίς χάκι, και πε­θάvω κι'εγώ από τον καϋμό σας.
Ευρίσκομαι μπερδευμέvος και με τηv μάvα σας και αδελφαίς σας, και με τον Γιάνvηv μικρόv, και ο θεός vα μας ανταμώση ογλήγορα και καλά, με τηv Ελευθερία μας.
-Τη... Μαρτ. Νάουσα-Κώνστας Κασομούλης»..Ο Γιώργης λοιπόν είναι κι αυτός κοντά στο Ν. Κασομούλη.
Ο Συντάκτης αυτού του σημειώματος, πρέπει να τονίσει ότι μέσα από τις πηγές, τα έγγραφα του αγώνα, τα Στρατιωτικά Ενθυμήματα και την Ανα­φορά του Γιάννη Κασομούλη, προσπάθησε να δείξει τη δράση της οικογέ­νειας του Κωνσταντίνου Κασομούλη. Επίσης να προβεί στην αποκάλυψη με πειστήρια ακαταμάχητα και αδιάβλητα, ότι ο Γιάννης Κασομούλης, και ο πα­τέρας Κώστας Κασομούλης, Εθνικός ήρωας του 1821, είναι Σιατιστινοί.
Για το Ν. Κασομούλη, ο γράφων αρκείται προς το παρόν να πει, εξαι­τίας της οικονομίας του σημειώματος και του χώρου που παραχωρεί η εφη­μερίδα τα εξής:
Δυο φορές ο Ν। Κασομούλης, πράγμα που προαναφέρθηκε, παρακι­νείται από τον πατέρα του να φύγει στην πατρίδα। Πηγαίνει στη Σιάτιστα, στους πατριώτες, συμμαθητές, δασκάλους του, στη μητέρα του, στις αδελ­φές του। Είχαν όλοι τους, δε κα χρόνια να τον δουν। Είναι γύρω στα 25।
Για τη μεταγραφή των Χειρογράφων:
Γρίβας Αργυρός Βοκάτος
ΠΗΓΕΣ
ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΤΜΗΜΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΟΜΟΙΟΤΥΠΩΝ ΕBΕ-[Τ.Χ.Ο.]

1. Αναφορά παραπόνων Ι.Κ. Κασομούλη.
2. Πιστοποίηση Δημ. Τζιάμη Καρατάσου.
3. Πιστοποίηση Διαμαντή Ν. Ολύμπιου-Δημήτ.Τζιάμη Καρατάσου.
4. Προς την Υπερτάτη Σεβαστή Βουλή το 1823.
5. Απολυτήρια Διαταγή.
6. Πιστοποιητικό Δήμου Χαλκιδέων.
7. Έγγραφο του Προξενείου της Ρωσίας (Θεσ/νίκη)

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Η θυσία της οικογένειας του Παπά στον Αγώνα της Παλιγγενεσίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι΄
Αποτυχία και θάνατος του Εμμανουήλ Παπά
Ο Εμμανουήλ Παπάς, δεν ήταν δυνατόν να αναλάβει οποιαδήποτε πρωτοβουλία δράσεως στη Χαλκιδική, κάτω από τις συνθήκες που επικράτησαν. Άρχισαν να παραλύουν τον αγώνα και να τον μετατρέπουν σε αμυντικό πόλεμο, η αδιαφορία των Ολυμπίων και των Μοναχών του Αγίου Όρους, η απομάκρυνση από τα παράλια της Χαλκιδικής του στόλου που στάλθηκε, γιατί ήταν αδύνατη η συντήρησή του από τον Παπά και την έλλειψη κάθε είδους συνδρομής, από τις αρχές της Πελοπ/σου και Ύδρας.
Εν τω μεταξύ ο Μπεϊράν Πασσιάς εκστρατεύει κατά της Α. Ελλάδας και Πελοποννήσου, διέρχεται από Χαλκιδική κι απωθεί τις στρατοπεδευμένες επαναστατικές δυνάμεις στο Στρυμονικό κόλπο προς τα ορεινότερα μέρη. Εξάλλου οι Τούρκοι της Θεσσαλονίκης, αφού πήραν θάρρος, φθάνουν μέχρι τα Βασιλικά, καίουν και δηώνουν τη χώρα.
Στις πολλές δυσχέρειες προστίθεται η ανάγκη περίθαλψης 5.000 χιλ. γυναικοπαίδων, που από την περιοχή Σερρών-Θεσσαλονίκης, ζητούν σωτηρία στη Χαλκιδική. Τρομερή επιδημία θερίζει τους πρόσφυγες στους καταυλισμούς, που μόλις γλίτωσαν από το σπαθί του Τούρκου. Τρόφιμα δεν υπάρχουν, ούτε χρήματα, ούτε πλοία για την αγορά και μεταφορά τροφίμων από άλλα μέρη. Διότι κι αυτός ακό μη ο Μαργαρίτης που οικειοθελώς απ’ αρχής του αγώνα υπηρέτησε τον Παπά, αποχώρησε και επιδόθηκε σε άλλες πιο προσοδοφόρες ασχολίες. Όλες επιπλέον οι εκκλήσεις και προσπάθειες του Παπά, για να πείσει τους μοναχούς του Αγίου Όρους να ενισχύσουν οικονομικά τουλάχιστον τον αγώνα και να ανακουφίσουν τα γυναικόπαιδα που πεινούν, αποβαίνουν άκαρπες.
Η από 19 Ιουνίου 1821 επιστολή, του Ρήγα Μάνθου προς τον Παπά, περιγράφει τη στάση και το φρόνημα των Αγιορειτών απέναντι στην κατάσταση, που θα μείνει αιώνιο δείγμα της ευθύνης τους για την αποτυχία της ωραίας προσπάθειας του Παπά, στη Χαλκιδική.
«…Κατά την παραίνεσίν της εξακολουθώ, γράφει ο Μάνθος προς τον Παπά, φυλάττων τον στρατό εντός των οχυρωμάτων και μεταχειριζόμενος τινά στρατηγήματα, αποστέλλων στρατιώτας εις τα βουνά, το οποίον ωφέλησε και ωφελεί. Μα τι να κάμη κανείς την μικρολογίαν των αγίων πατέρων; Αυτή η στυγερά ανελευθερι ότης και μικροπρέπεια αυτών μας εμπόδισεν από πολλά ωφέλιμα και πολλά αναγκαία. Άμποτες να μεταβάλη ο αναλλοίωτος θεός την διάθεσίν των, να τους αναδείξη ευσπλάχνους, κριτικούς, γενναίους και ελευθερίους, και με δόκιμον νουν, δια να ευδοκιμήσουν και του πολέμου τα πράγματα, τα οποία χρειάζονται απαραιτήτως και δια την σύστασιν των και δια ευόδωσίν των αυτά τα αγαθά προτερήματα και πλεο νεκτήματα. Εγώ επορεύθην εις Άγιον Όρος μετά και του Λογιωτάτου Δημητρίου κατά πρόσκλησιν της αγιωσύνης των΄πλην κανένα γενναίον δεν εύρον εις αυτούς παρά μίαν επίπλαστον πολίτικαν. Επάσχισα να τους διαθέσω διαφορετικά με τον λόγον όμως από τον σκοπόν των δεν ευγαίνουν. Έχουν τα φρονήματά των τα οποία μόνα εγκρίνουν δια καλά, και τα προσκυνούν και τα λατρεύουν, και φροντίζουν μόνον δια την συντήρησιν των ιδίων των υποκειμένων και μόνον δια την ασφάλειάν των. Τα ιερά μοναστήρια και τον λαόν του θεού δεν τους εμψυχώνουν καθ’όσον δύνα νται προβλέπουσι δε μόνον και προεικάζονται αλλεοτρόπως την ιδίαν των ασφάλειαν, από το οποίον προέρχεται, Αυθέντα μου, η μεγίστη αδυναμία εις τα στρατεύματά μας και η ανάλογος ακαταστασία».
Η επιτυχής όμως απόκρουση από την Κασσάνδρα, κατά το μήνα Ιούλιο, των τουρκικών στρατευμάτων και κατασυντριβή τους, από το σώμα του Διαμαντή Νικολάου, αναπτέρωσε για λίγο τις ελπίδες των επαναστατών. Αλλά η επιτυχία αυτή ή ταν μια μικρή μόνο αναλαμπή, απλά ενδεικτική του τι θα μπορούσε να κατορθωθεί σε περίπτωση καλύτερης οργάνωσης. Τότε και οι μοναχοί του Αγίου Όρους συναι σθανόμενοι τη σοβαρότητα της περίστασης κινήθηκαν για την ενίσχυση του αγώνα. Αλλά η ληφθείσα απόφαση για συνεισφορά εξήκοντα χιλιάδων γροσίων υπό τύπον δανείου από τις μονές συνάντησε αντιρρήσεις και αντιδράσεις και ΜΑΤΑΙΩΘΗΚΕ!
Όταν ο Εμμανουήλ Παπάς δαπανώντας από δικά του χρήματα εξάντλησε τις πεντακόσιες χιλιάδες γρόσια, τις οποίες έφερε μαζί του από την Κωνσταντινούπολη εκθέτει την όλη κατάσταση και τους κινδύνους του επαναστατικού κινήματος στη Μακεδονία και γράφει προς τον Υψηλάντη σχετικά με τις δαπάνες: «…το ιδιαίτερόν μου ταμείον εξηντλήθη. Πόρους άλλους δεν έχω και αν δεν εφοδιασθή ο στρατός τοιουτοτρόπως και εμψυχωθή διαλύεται».
Αντί όμως άλλης βοήθειας, ο Υψηλάντης από το στρατόπεδο της Τριπολιτσάς του απέστειλε δίπλωμα με το οποίο τον ανακήρυσσε πληρεξούσιο Αρχηγό και Διοι κητή του Αγίου Όρους της Κασσάνδρας και της Θεσσαλονίκης, ωσάν η έλλειψις του διπλώματος τούτου να εκώλυε την επιτυχία της επανάστασης ή να ήταν αυτό ανα γκαίο για την επαύξηση του γοήτρου του ήρωα. Τοιουτοτρόπως λοιπόν, ο Παπάς έ μεινε και πάλι χωρίς βοήθεια. Επί πλέον εγκαταλείφθηκε και από το Λιάκο τον ο ποίο τον είχε αποστείλει ο Διαμαντής Νικολάου. Η μόνη ελπίδα που του απέμεινε ήταν η υπόσχεση των Ολυμπίων ότι θα κινηθούν, αφού πρώτα ενισχυθούν από τους εφόρους των νησιών και τους αρχηγούς της Πελοποννήσου. Εκείνο που χρειάζονταν η Κασσάνδρα και ο Όλυμπος ήταν ο εφοδιασμός προπαντός με πο λεμικό υλικό. Άνδρες υπήρχαν.
Οι Ολύμπιοι πρέσβεις περί τα τέλη Σεπτεμβρίου συναντούν τον Υψηλάντη στο Άργος. Και οι μεν Ψαριανοί και Υδραίοι προς τους οποίους επίσης προσέφυγαν, ως όρο για την ενίσχυση των παραλίων της Μακεδονίας έθεσαν και πάλι την καταβολή των δαπανών του στόλου, ο δε Υψηλάντης, αφού εκράτησε πλησίον του τον Κασομούλη, απέστειλε με τον Κώστα Νικολάου στους Ολυμπίους μερικά πολε μοφόδια εις δε τον Εμμανουήλ Παπά μια σημαία και μια επιστολή।»

ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑ
Όταν οι Ολύμπιοι αποφάσισαν να κινηθούν οριστικά, διορίζεται από το Σουλτάνο ως διοικητής της Θεσσαλονίκης ο Μεχμέτ Αβδούλ Αμπούδ. Ήταν άνθρωπος καταπληκτικής στρατιωτικής σταδιοδρομίας, επέφερε ή καλύτερα επιτάχυνε το τέλος του κινήματος. Η άμεση γενική επίθεση κατά των επαναστατών με μεγάλη στρατιωτική δύναμη επέφερε την πτώση της Κασσάνδρας και την υποταγή της Χερσονήσου του Λόγγου και ολοκλήρου της Χαλκιδικής. Υπολειπόταν ακόμη ο Άθως.
Η είδηση της πτώσης της Κασσάνδρας κατατάραξε όσους βρίσκονταν εκεί. Αντί όμως να λάβουν όλοι οι μοναχοί τα όπλα και να ενισχύσουν τον Παπά στις τελευταίες του προσπάθειες, άρχισαν να δυσφορούν κατ’ αυτού και να τον καταριούνται ως υποκινητή της Επανάστασης και υπεύθυνο του κακού. Ο Αβδούλ Αμπούδ δεν εκστράτευε αμέσως κατά του Αγίου Όρους. Έντεχνα και σκόπιμα διέδιδε την είδηση για την επιείκεια που θα έδειχνε στους Αγιορείτες και ταυτόχρο να φθάνουν οι απεσταλμένοι του κομίζοντας προτάσεις υποταγής των μονών. Ήταν αυτές, η παράδοση όλων των όπλων, των πυροβόλων, η πληρωμή τριών εκατομ. γροσίων και η παράδοση του Εμμανουήλ Παπά. Μόνον επί του ποσού της αποζημίωσης εζήτησαν μείωση. Αυτοί, λοιπόν, που με τις ευλογίες των ανακή ρυτταν πριν λίγο τον Παπά ως «θεόπεμπτον σωτήρα και προστάτην», μετά της με γαλυτέρας ευκολίας δέχθηκαν να προβούν στην άτιμη πράξη της παράδοσης του Εμ. Παπά, αντί να προσπαθήσουν να τον φυγαδεύσουν. Αυτοί, που προ ολίγου αρνούνταν να «ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, ΠΡΟΘΥΜΑ ΣΥΖΗΤΟΥΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ».
Απελευθέρωσαν λοιπόν το Ζαμπίτη που κρατούσαν φυλακισμένο και τον απο κατέστησαν στη Διοίκησή του. Η διαταγή του Χασεκή που μόλις απελευθερώθη κε προς τη Μονή Εσφιγμένου και το έγγραφο της Ιεράς Σύναξης που απευθύνεται στους μοναχούς της αυτής Μονής, είναι απτά δείγματα της διαγωγής των Αγιορειτών που θα μένουν αιώνιο στίγμα και η μόνη ευτυχώς «παραφωνία «εν τη διαγωγή» του όλοκλήρου που αγωνίσθηκε σκληρά στην πρώτη γραμμή με τους λοιπούς Έλληνες». Έγραφε λοιπόν ο Χασεκή Χαλήλ Μπέης:
Χθες ο ενδοξώτατος ημών Χασεκή αγάς μας σας έγραψε μουρασελέν, δια να πιάση τε ενέχειρον τον Άρχοντα και τους λοιπούς, καθώς και ο ίδιος σας έγραψε. Λοιπόν σας γράφομε και ημείς οι των είκοσι ιερών μοναστηρίων προϊστάμενοι, οι εν τη ιε ρά συνάξει, να κάμητε το «Προς τους πατέρας της Μονής Εσφιγμένου, διαταγή. (Τ.Σ.)
Εν είδει μουρασελέ σας γράφεται το παρόν εμού του Χασεκή Χαλήλ Βέη, Ζαπίτου του Αγίου Όρους. Προς εσάς άπαντας καλογήρους του μοναστηρίου εσφιγμένου γνωστόν έστιν υμίν, ότι σήμερον απ’ εδώ ταις Καριαίς έφυγεν ο λεγόμενος Άρχοντας μετά του επαράτου και οπαδού του Νικηφόρου, και ήλθον αυτού τους οποίους να τους πιάσητε να μας τους στείλετε, ύστερον θέλετε μείνει αναπολόγητοι και εις το Δουβλέτι και εις εμένα. Προσέξατε καλώς να μη προφασισθήτε ακαίρως προφάσεις και ματαιολογίας, διότι εγώ κάνω το χρέος μου ως καλοθελητής του τόπου και του μοναστηρίου σας όθεν και σεις δεν πρέπει να θελήσητε τον αφανισμόν σας. Ούτω ποιήσατε εξ αποφάσεως και να μοι αποκριθήτε εις τα γραφόμενά μου με τον ίδιον κομιστήν.
1821 νοεμβρίου 9, ημέρα τετάρτη».
Της κοινότητος του Αγίου Όρους: (Τ.Σ.)
«Εις την πανοσιότητά σας άγιοι πατέρες του ιερού κοινοβίου Εσφιγμένου.
Χθές ο ενδοξότατος ημών Χασεκή αγάς μας σας έγραφε μουρασελέ, διά να πιάσητε ενέχειρον τον άρχοντα και τους λοιπούς, καθώς και ο ίδιος σας έγραψε। Λοιπόν σας γράφομε και ημείς οι τον είκοσι ιερών μοναστηρίων προϊστάμενοι,οι εν τη ιερά συν άξει να κάμετε το ίδιον, ομοφώνως δηλαδή, να μας τους φέρητε ενταύθα αναμφι βόλως, και τους ζητούμεν από εσάς αφεύκτως΄και ιδού οπού στέλλομεν επίτηδες αν θρώπους, δια να τους πάρουν। Και όσοι ακολουθούν τον Άρχοντα από τους εντοπί ους Πατέρες, να αφήσουν τον Άρχοντα και επιστρέψουν εις τα κελλία των ειδέ και φανούν παρήκοοι, θέλουν υποπέσει εις οργήν μεγάλην, και θέλει χάσει και τα οσπή τιά των. Ομοίως και όσοι κοσμικοί ευρίσκονται με αυτόν, όλοι να τον αφήσουν, διότι και αυτοί και όσοι άλλοι πιασθούν, έχουν να παιδεύωνται. Ταύτα προς είδησίν σας και μένομεν αωκά Νοεμβρίου ιά. Άπαντες οι τη Κοινή Συνάξει των δεκαεννέα ιερών μοναστηρίων του Αγίου Όρους Προϊστάμενοι».
Στην αισχρή ανανδρία και μικρότητα, τίμια εξαίρεση αποτέλεσε μόνο ο Ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου και από τη Μονή Ιβήρων ο αρχιμανδρίτης Κύριλλος, ο Νικηφόρος Χαρτoφύλακας και ο Διδάσκαλος Ονούφριος.
Ο Εμ. Παπάς βρίσκεται στο Άγιο Όρος προ της εκστρατείας του Αβδούλ Α μπούδ. Βλέπει ότι εξασθενεί η άμυνα και αποφασίζει ο ίδιος να μεταβεί στην Ύ δρα να ζητήσει ενισχύσεις. Διορίζει στην αρχηγία το Χατζηπέτρο και αναχωρεί α πό την Κασσάνδρα την 24η Οκτωβρίου με έγγραφη υπόσχεση των Κασσανδρέων, των Καλαμαριωτών και άλλων ότι θα μείνουν πιστοί στις διαταγές του και θα κρατήσουν τις θέσεις τους μέχρι της επανόδου του. Διήλθε και από το Άγιο Όρος για να τακτοποιήσει και τα εκεί πράγματα, αλλά η εκστρατεία του Αβδούλ Αμπούδ, η καταστροφή της Κασσάνδρας, η υποταγή των Αγιορειτών και η κατά δίωξή του επήλθε τόσο ραγδαία, ώστε αναγκάσθηκε να καταφύγει με το Χατζηπέτρο στη Μονή Εσφιγμένου. Από εκεί ζητούσε την παράδοσή του, τόσο ο Ζαμπίτης, όσο και η Ιερά Σύναξη. Καταδιωκόμενος από Τούρκους και Έλληνες, μόλις κατορθώνει να επιβιβασθεί με το γιο του Ιωάννη και μερικούς άλλους συντρόφους του, πάνω στο πλοίο του Χατζηβισβίκη και αναχωρεί για την Ύδρα, για να σώσει τον εαυτό του από την άτιμη και προδοτική καταδίωξη. Δεν πρόκειται να φθάσει ποτέ στην Ύδρα. Εξαντλημένος από τις κακουχίες και προπαντός από τις συγκινήσεις της απρό οπτης και τραγικής περιπέτειας, πεθαίνει από συγκοπή μέσα στο πλοίο κατά τη στι γμή που τούτο περιέπλεε τον Καφηρέα. Ο νεκρός του ήρωα μεταφέρεται στην Ύδρα και κηδεύεται με τιμές στρατηγού. Μετά δε τη μεταβολή του 1843 αναρτάται στο Ελληνικό Βουλευτήριο το όνομά του ως ενός των πρωταγωνιστών του 1821.
Ως αποτελέσματα των δύο διαταγών που προαναφέρθηκαν εκτοξεύονται από τις Ιστορικές πηγές της μετεπαναστατικής περιόδου και γράφονται τα εξής:
«Ουδεμίαν ήδη ο Τούρκος στρατάρχης (Απ-Λουβούτ-Πασσάς) ανάγκην είχεν όπλων και βίας, ότε οι εν τω Άθω προς βεβαίωσιν της πιστής υποταγής εαυτών, ου μόνον αφωπλίσθησαν και ομήρους προσήνεγκον, αλλά και δύο ήμισυ εκατομμύρια γροσίων απηρίθμησαν και την 15 Δεκεμβρίου φρουράν τουρκικήν παρά τα νενομισμένα εδέχθησαν και την τροφήν αυτής εκ τρισχιλίων συγκειμένης, υπεσχέθησαν και εν συνόλω πάν είδος ύβρεων, καταθλίψεων και βιαιοπραγιών επί πολύν χρόνον υπέμειναν. Διέμεινεν εν τω όρει η φρουρά αύτη, εφόσον διήρκεσεν ο Ελληνικός α γών χρόνον, ήτοι επί εννέα έτη.
Δια τοσούτων εξηγόρασαν ούτοι θυσιών την αβελτηρίαν εαυτών πικρώς μεν, αλλ’ ανωφελώς μεταμεληθέντες ύστερον. Εάν εκουσίως εθυσίαζον μέρος, όσων εδα πάνησαν ακουσίως, βεβαίως εσώζοντο και έσωζον τον τόπον υπό την ιεράν του σταυρού σημαίαν. Ούτε οχυρότητος και τηλεβόλων τινών, ούτε όπλων ψιλών και πο λεμοφοδίων ικανών εστερούντο τα μοναστήρια. Και τίνος άλλου στερείται τις έχων λησιν και χρηματικά μέσα; Δεκασχίλιοι μοναχοί, ισαρίθμους άλλους λαϊκούς οπλο φόρους έχοντες και οχυρούμενοι επι του ισθμού, δύο μιλίων έχοντος πλάτος ηδύνα ντο ου μόνον κατά των εν τη Μακεδονία βαρβάρων, αλλά και κατά πολυαριθμοτέ ρου εξωτερικού στρατού. Κατά θάλασσαν δε ως η Σάμος εσώθη υπερασπισθείσα κατά γην και δια του στόλου, ούτω και ο Άθως εσώζετο ευκολώτερον ως μη χορηγών τοις εχθροίς θέσεις ειδικώς δεξιάς προς αποβάσεις. Σωζόμενος τοιουτοτρόπως ο Άθως και αποκαθιστάμενος το επαναστατικόν έναυσμα της Μακεδονίας, το πρόχειρον καταφύγιον των αδυνάτων και ισχυρόν ορμητήριον των ενόπλων εσώζετο και έσωζε, καθ’ όσον μετ’ ου πολύ ηγέρθησαν εις τα όπλα και η Νιάουσα και πολύ του Ολύμπου μέρος. Αλλά προς τούτο απητούντο Βρεσθένεις, Γερμανοί, Δικαίοι, Έ λους Άνθιμοι, Ησαΐαι Σαλώνων και οι τοιούτοι».
Σας παρουσιάζω τώρα τη συμμετοχή στον αγώνα του 1821 της 12μελούς οικογένειας του Εμμανουήλ Παπά και τις θυσίες της:
«Προς την εν Αθήναις Σεβαστήν Επιτροπήν του Αγώνος
Αθήναι την 8 Ιουν. 1865
Ελ. 11 7βρίου 1865 Αριθ. 5529
Αι προς τον ιερόν αγώνα εξ αρχής της Επαναστάσεως θυσίαι της οικογενείας ημών είναι γνωσταί εις άπαν το πανελλήνιον, διότι ο Μακαρίτης πατήρ ημών Εμμα νουήλ Παππά μέλος ών της φιλικής εταιρείας και διατρίβων εν Κωνσταντινουπόλει άμα κηρυχθείσης της Επαναστάσεως αυτός πρώτος εφοπλίσας έν πλοίον δι’ ιδίας του δαπάνης εξέπλευσεν εκείθεν επ’ αυτού και υψώσας την Ελληνικήν Σημαίαν της Ελευθερίας προσωρμίσθη προς το Άγιον Όρος του Άθωνος, όπου μετενεγκών και άπασαν την χρηματικήν του περιουσίαν και συλλέξας και ολίγους Στρατιώτας κατέλαβε την Χερσόνησον της Κασσάνδρας και ήρξατο τον κατά του Τυράννου πόλεμον, υπερασπίζων παντού δια μεγάλου θριάμβου το Ελληνικόν Έθνος. εις όλας τας εκεί γενομένας Μάχας, ως και εκ των σωζομένων εγγράφων κατάδηλον γίνεται Μετ’ ου πολύ θα αναδειχθή παρά του Γενικού Επιτρόπου του Αοιδήμου Δ. Υψηλάντη δι’ επισήμου εγγράφου Αρχιστράτηγος της Μακεδονίας, ηγωνίζετο υπέρ της κοινής ελευθερίας και κρατήσας τον πόλεμον επί εννέα μήνας περίπου από Μάρτιο 1821 Μέχρι Νοεμβρίου εφονεύθησαν άνω των τεσσαράκοντα χιλιάδων εχθρών των εξελεγχθέντων εις την Επιτροπήν της Παλιγγενεσίας κατά το 1858, εκ των οποίων ελήφθησαν αντίγραφα και εκλιπόντων αυτώ των πολεμοφοδίων αναχώρησε δια την Ύδραν ίνα προμηθευθή εκείθεν τοιαύτα, και επανέλθη πάλιν προς εξακολούθησιν του πολέμου. Αλλ’ εν τω πλοίω ατυχώς υπό αποπληξίας αποβιώσας και μετακομισθείς εις Ύδραν ετάφη με τον βαθμόν Αρχιστρατήγου υπό των φιλογενών Υδραίων εις την Μονήν της Ύδρας και την εν Σέρραις οικογένειάν του συλλαβούσα η Οθωμανική Κυβέρνησις κατέκλεισε εν τη ειρκτή τα δε κτήματα και άπασα η περιουσία εδημεύθησαν παρά του Σουλτάνου, μόλις διεσώθημεν εκ της μαχαίρας του τυράν νου, εν τη φυλακή διεμείναμεν μέχρι του 1826.
Μαθόντες δε οι επίλοιποι αδελφοί εις Βιέννη τον θάνατον του πατρός μας και παραλαβόντες και εκ του εκεί καταστήματος την λοιπήν περιουσίαν έσπευσαν ενταύ θα και αρπάσαντες τα όπλα εμάχοντο παντού υπέρ της κοινής ελευθερίας, μέχρις ότου ο μεν ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ πολεμών εις Αταλάντην μετά των Στρατιωτών του και συλ ληφθείς παρά των εχθρών απήχθη εις Χαλκίδα όπου απεκεφαλίσθη, ο δε ΙΩΑΝΝΗΣ εις Νεόκαστρον μαχόμενος και ούτος θύμα του Αγώνος έπεσεν, επίσης και ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ κατατροπόνων ανδρείως τους εχθρούς εις Καματερόν απωλέσθη. Τα κόκαλα τριών Μαχίμων υιών του Εμμανουήλ Παππά διεσκορπισμένα ένθα ηρωϊκώς έπεσαν μαχόμενοι μετεκομίσθησαν εντός του Μαυσωλείου του ενδόξου και αειμνήστου Καραϊσκάκη, όπου κατεγράφη και το όνομά των. Εκ των λοιπών διασωθέντων έζων δεινώς και πολυπαθώς μέχρι του 1858, οπότε απέθανον επί της ψάθας, ο μεν ΓΕΩ ΡΓΙΟΣ εις ΒΟΝΙΤΖΑΝ, ο δε ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ εις Πάτρας, ο δε ΜΙΧΑΗΛ εις Χαλκίδα। Επί σης δε και οι επιζώντες δύο αδελφοί Κωνσταντίνος και Αλέξανδρος οί εις μικράν ανάγκην και δυστυχίαν ευρίσκονται, ωσαύτως και η επιζώσα αδελφή των Ελένη και ετέρα ανεψιά εκ της μακαριτίσης αδελφής μου Νεράντζως Σοφία…μενη άγαμος ορφανή και δυστυχούσα εις Βραΐλα της Μολδοβλαχίας και ο Κωνσταντίνος κατα διωκόμενος (ως κάτοικος Μακεδονίας) παρά της Οθωμανικής κυβερνήσεως δήθεν υιός πρωταγωνιστού και διαμένων και αυτός εν Ελλάδι ευρίσκεται εις την δεινοτάτην θέσιν περί της μελλούσης συντηρήσεώς του।Όθεν επανα λαμβάνω…Κύριοι! Αφού η σημαντική περιουσία του Εμμανουήλ Παπά ως και άπασα αυτή οικογένειά του εθυσιάσθη υπέρ αυτής της ελευθέρας Ελλάδος από το 1821 μέχρι το 1829(ας μαρτυρήσωσι δε ενσυνειδήτως) δια τα οποία σας εξεθέσαμεν απ’ αρχής μέχρι τέλους οι πλησιέστεροι του Μακαρίτη πατρός μου Εμμ. Παππά, ότε οι κύριοι Ιωάννης Χατζηπέτρου, ο Γραμματεύς αυτού Θεοφάνης, νυν Μητροπολίτης Μαντινείας, ο Αγαθάγγελος Τριανταφύλλου Σερραίος και ο Ταγματάρχης κος Νικόλαος Κασουμούλης συμφώνως μετά του εκ Σερρών επισήμου Μαρτυρικού μας.
Είναι άρα δίκαιον ουδεμία περίθαλψις να μη δοθή εκ μέρους του έθνους δι’ ό λας αυτάς τας θυσίας εις την οικογένειαν ημών. Επομένως δικαίως λέγομεν ότι αδικούμεθα και δικαίως προκαλούμεν την επίβλεψιν των διεπόντων τα πράγματα του έθνους με συνείδησιν ειλικρινούς διανοίας. Όθεν προστρέχοντες εις την Σεβαστήν επιτροπήν του Αγώνος παρακαλούμεν όπως ευαρεστηθή να λάβη υπ’ όψιν την πα ρούσαν έκθεσιν της αναφοράς ημών και ανταμείψη επ’ αξίως της σημαντικής ταύ της θυσίας της οικογενείας μας απαλλάξη δε και ημάς εκ της δυστυχίας και αθλιότητος εις ήν ειρημένοι εσμέν
Μένομεν με το ανήκον Σέβας ευπειθέστατος
Κων. Εμμ. Παππά.
Αποδεικτικό Αγώνος του Εμ. Παππά, μεταγγραμμένο από το πρωτότυπο
Ο φιλογενέστατος Μανωλάκης Παπά στρατολογήσας υπέρ της ελευθερίας του Γένους επολέμει γενναίως τους τυράννους εις τα μέρη της θεσσαλονίκης και της Κασσάνδρας διό και Αρχιστράτηγος των μερών τούτων εψηφίσθη παρ’ ημών. Επει δή δε κακή τύχη απέθανεν εξ αποπληξίας, εις απόδειξιν των υπέρ του Γένους αγώνων και ευεργεσιών του εδόθη εις τους υιούς αυτού το παρόν ημέτερον ενυπόγραφον και ενσφράγιστον μαρτυρικόν.
Δημήτρης Υψηλάντης Εν Κορίνθω τη 25 Δεκεμβρίου 1821.
Αριθ. Προξ. 249 Βεβαίωση του υποπρόξενου της Ελλάδος στις Σέρρες για τους πολίτες που υπογράφουν και πιστοποιούν το Μαρτυρικό (μεταγραφή από το πρωτότυπο).
λαβόντες υπ’ όψιν την παρούσαν αίτησιν εξετάσαντες περί των ενδιαλαμβανομένων προσώπων εξαγάγαμεν τας εξής βασίμους πληροφορίας.
Ο Χρήστος Σκάρδη, Κωνσταντίνος Χατζημανώλη, Ιωάννης Κουκουρείδας, Χατζη κωνσταντής, Χατζηιωάννου, Ιωάννης παπά Δημητρίου και Αποστόλης Κωνσταντί νου, εισίν άπαντες υπήκοοι Έλληνες, ο μεν πρώτος ετών εβδομήκοντα δύο, ο δεύτερος εβδομήκοντα, ο τρίτος ετών εβδομήκοντα τριών, ο τέταρτος εβδομήκοντα οκτώ, ο πέμπτος εξήκοντα εξ και ο έκτος εβδομήκοντα πέντε ως εξάγετε εκ του Μη τρώου του Β। τούτου υ/ποπροξενείου, ο δε Δημήτριος Ν। Σκόρδα, υπήκοος Ρώσος εί ναι ετών ογδοήκοντα ως εβεβαιώθη παρά του ιδίου। Συνάμα δε τα ανωτέρω πρό σωπα είναι εκ των ευϋπολεπτοτέρων εν τη πόλει ταύτη, και δη και εκ των ευποροτέ ρων. Ταύτα κατ’ αίτησιν του αναφερομένου.
Εν Σέρραις τη 20 Μαϊου 1865
Ο Υ/πρόξενος της Ελλάδος
Γ.Α. λαγκαδιάς
Ότι ακριβές αντίγραφο – Εν Σέρραις τη 25 Μαϊου 1865
Τ.Σ. ο Υποπρόξενος Γ.Α. λαγκαδιάς.
Αίτηση του Κων. Εμ. Παπά στον Υποπρόξενο της Ελλάδος στις Σέρρες (μεταγραφή)
Κύριε υ/πρόξενε!
Επειδή το ενταύθα συνημμένον μαρτυρικόν πραγματευόμενον περί των χρηματικών θυσιών του πατρός μου Εμ. Παππά και φέρον τας υπογραφάς του κ.κ. Χρήστου Σκάρδη, Κωνσταντίνου Μανόλη, Ιωάννου Κουκουρείδα, Χατζηκωνσταντίνου, Χατζιωάννου, Δημητρίου και Αποστόλου Κωνσταντίνου, πρόκειται να παρουσιασθεί εις την επί του Αγώνος Επιτροπήν παρακαλώ, όπως ευαρεστηθέντες, γνωστοποιήσετε … γράφων υμών προς την ρηθείσαν Επιτροπήν οποία είναι η ηλικία και τα λοιπά προσόντα των προμνησθέντων προσώπων καθόσον οι με…. υπήκουοι Έλληνες οι δ’ άλλοι… εν τη πόλει ταύτη, και επομένως δύνασθε να πληροφορήσετε κατά πόσον τα πρόσωπα ταύτα είναι αρμόδια να βεβαιώσουν τας δια του Μαρτυρικού αναφερομένας πληροφορίας,
Μένω με το ανήκον σέβας
Ευπειθέστατος Κων. Εμμ. Παππά – Σέρραις τη 19 Μαϊου 1865
Προς τον Κύριον Γ.Α. Λαγκαδιά, Υ/πρόξενον της Ελλάδος εις Σέρρας.
Μαρτυρικόν (μεταγραμμένο από το πρωτότυπο)
Δι ου δηλοποιούμεν και μαρτυρούμεν ευσυνειδήτως οι υποφαινόμενοι ότι ο Αοίμος Εμμανουήλ Παππά, κάτοικος και μεγαλέμπορος της πόλεως ταύτης και έχων δύο άλλα εμπορικά καταστήματα εν Βιέννη και Κωνσταντινουπόλει εκέκτητο σημαντικήν περιουσίαν κινητήν και ακίνητον, αναβαίνουσαν εις τριακοσίας και επέ κεινα χιλιάδας ταλλήρων, Διστήλων.-
Εις μόνον δε τον τότε Διοικητήν Σερρών Ισούφ Πασσά έχων έν δάνειον εκ τεσσαρά κοντα χιλιάδων Μαχμουτιέδων και πωλών ήτοι περί το έν εκατομμύριον Δραχμών απήλθε κατά το 1821 εις Κωνσταντινούπολιν και δια της τοπικής αρχής εισέπραξε το δάνειόν του τούτο, όπερ άμα παραλαβών μετέβη εις Άγιον Όρος εις τον Ισθμόν της Κασσάνδρας και εις τα άλλα μέρη του τόπου εκείνου. Συλλέξας δε όχι ολίγους στρατιώτας ιδίοις αυτού αναλώμασιν απεκατεστάθη παρά του Έθνους Αρχιστράτηγος της Μακεδονίας και εξηκολούθησε τον πόλεμον κατά των τυράννων επί μηνας εννέα, καθ’ ους και την περιουσίαν του όλην εδαπάνησε τα δε κτήματά του και άπα σα η λοιπή εν Τουρκία περιουσία του εδημεύθησαν και η οικογένειά του εσύρετο εις τας φυλακάς μόλις διαφυγούσα την μάχαιραν των τυράννων.
ΠΗΓΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ
ΕΒΕ-ΤΜΗΜΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΥΠΩΝ