Η Άμφισσα Πυρπολείται - Ούτε αι αναφοραί μας, ούτε τα σχέδιά μας, εισηκούσθησαν εγκαίρως.

Προς την Σεβαστήν Διοίκησιν

Δέν μένει καμμία αμφιβολία δτι έξ αρχής του Ίερού υπέρ πατρίδος αγώνος, καί μέχρι τούδε, νά μήν εκτελέσει καί έκτελεί έκαστος Έλλην τά πρός τήν πατρίδα χρέη του, οπόταν ή περίστασις τό έκάλεσεν· δσοι τά είδαν τά εκθειάζουν· τά κατά καιρούς διάφορα της Διοικήσεις γράμ­ματα τά έγκωμιάζουσιν· αί εφημερίδες περιγράφοντες τα έκτεταμένως γνωστοποιούσιν είς δλα τά έθνη.
Πέρυσι έκινδύνευεν ή Διοίκησις άπό εμφυλίους πολέμους, ήμείς μέ πρώτην της διαταγήν έδράμομεν προθύμως, τήν ύπερασπίσθημεν, τήν έστερεώσαμεν σβέσαντες πδσαν όλέθριον φλόγα· έν ω δ' αυτή ήτον είς άφάλειαν καί ή Στερεά Έλλάς έπαπειλείτο άπό τους Τούρκους, ανεφέρθημεν πρός αυτήν, καί σχέδια έπαρουσιάσαμεν, δτι νά μας διάταξη να προοκατα λάβω μεν δσον τάχος τάς έκείσε δυνατάς θέσεις, δι' ών νά ματαιώσωμεν κ' εφέτος τους σκοπούς τών έχθρών· ούτε αί άναφοραί μας,ούτε τά σχέδια μας εισηκούοθησαν εγκαίρως· έδωκε διαταγήν είς τον στρατηγόν Γκούραν (κατ' αίτησίν του) νά φυλάξη τήν Άν. ΄Ελλάδα, χωρίς νά κρίνη μέ σκέψιν την βαρύτητα του κινδύνου και ικανότητα του Γκούρα, καθώς προφανώς και ταχέως έγνώρισε τό λάθος, ημάς δέ διέταξε ν΄ άπεράσωμεν τότε, δτε ό εχθρός και νίκην λαμπράν έκέρδισε, τάς δυνα­τάς θέσεις έκυρίευσε, πολλούς τών κατοίκων έθυσίασε, άλλους ήχμαλώτισε, και τήν Άμφίσσαν κατεκράτηοε· τό φθάσιμόν μας. άγκαλά και πάρωρον, έσωσε μολαταύτα πολλάς ομογενών ψυχάς, μέ τό νά έχρημάτισε τό προπύργιον των δσων απέφυγαν τάς αιμοσταγείς χείρας τών Τούρ­κων, και τών δσων χωρίων ην αναπόδραστος ό κίνδυνος· έν λόγω, έσωσεν όλόκληρον τήν Άν. "Ελλάδα· οσάκις ήγωνίοθησαν νά διασκορπίσωσι τά σώματά μας μέ δυνατά κτυπήματα, πάντοτε ένικήθησαν, χωρίς κάν νά δυνηθώσι νά μας διασείσουσιν άπό τάς θέσεις· μ' δλας αύτάς τός έφετεινάς, και πλειοτέρας παρ' άλλοτε θυσίας μας, καθημερινούς κινδύ­νους, αγώνας, και κακοπαθείας, δέν άκούομεν νά έλέγχωνται είς τάς αγυιάς της Ναυπλίας, άλλα άτομα, είμή τών Στερεοελαδιτών δτι έπρα­ξαν πολλάς καταχρήσεις είς τάς επαρχίας, έν ω όλιγόταται και ασή­μαντοι θέλουσι φανή, οπόταν προτεθώσι και άκουσθώσι τ' ακόλουθα δικαιολογήματά μας, και οπόταν δέν εισακούωνται αι ύπερβολαί, και φλυαρίαι χαμερπών τινών, και σκανδαλοποιών ανθρωπάριων, τά όποία, στερούμενα τινός αρετής διά ν' άπολαύσωσι τήν εύνοιαν της Κυβερνή­σεως, ανταγωνίζονται μέ τοιαύτας ασυνείδητους συκοφαντίας.
Σεβαστή Διοίκησις ! ΄Oταv ένα στράτευμα τοποθετήται, ή κινήται κατά του έχθρού, ανάγκη πάσα νά είναι προβλεμμένον άπό μισθούς, σιτηρέσια, τροφάς, πολεμεφόδια, ιατρούς, χειρούργους, πυροβολοτεχνίτας, και πυροβολοπέτρας· ήμείς έχομεν μήνας επτά χωρίς νά λάβωμεν ούτε μισθούς ούτε σιτηρέσια, είμή μόνον άνά δέκα γρόσια, και παράδες 23 έκαστος στρατιώτης είς δλον αυτό τό διάστημα· τροφάς τόσον σπα­νίως και ατάκτως λαμβάνομεν, ώστε πολλάκις τρεις και τεσσάρας ημέ­ρας έμείναμεν άσιτοι, ζώντες μόνον μέ άωρα σταφύλια, και χόρτα· έβιάσθημεν έσθότε ν΄ άγοράσωμεν έξ ίδιων μας τροφάς, (καθώς είναι πασίδηλον), διά νά μή διαλυθη τό στρατόπεδον. και συμβώσιν έπειτα δυσίατα δεινά· διά Ιατρούς, χειρούργους, πολεμεφόδια, πυροβολοτεχνίτας, καί πυροβολοπέτρας, οσάκις έγράψαμεν πρός τήν Διοίκησιν, Έπιτροπήν της Ανατολικής "Ελλάδος, δέν είσηκούσθημεν· ώστε άσθενούντες παρακαλούμεν τόν θεόν νά μας ίατρεύη άοράτως· πληγωθέντες σπεύδομεν, ζητούντες άπό τόπον είς τόπον χειρούργους νά θεραπεύσωσι τά τραύματά μας, καί επομένως νά πληρώνωμεν δσα ή συνείδησίς των θελήση, άλλοι δέ ν' άποθνήσκωσι καθ’ όδόν πριν ίδωσι τόν χειρούργον. Πολεμεφόδια τόσα μόνον έχομεν, δσα δύνανται νά έξαρκέσωσι διά δύο μάχας, μίαν κατόπιν της άλλης· τά πυροβόλα μας δπλα δταν χαλώσιν, ύποχρεούμεθα νά τά πέμπωμεν είς μάκρυνά μέρη διά τήν έπισκευήν των, πληρώνοντες έξ ιδίων, ομοίως καί πυροβολοπέτρας.
΄Αν έως τώρα, Σ. Διοίκησις, παραβλέψαμεν κινδύνους, θυσίας συγ­γενών καί φίλων, πείναν, δαπάνην καί πάσαν κακοπάθειαν, έσώζετο ακόμη κάποια δύναμις, καί μικρά μέσα, τα οποία έπιστηριζόμενα είς τάς ελπίδας της Διοικήσεως εκτελούν τά πρός τήν πατρίδα χρέη των μέ τήν μεγαλυτέραν καταφρόνησιν τών κινδύνων· εις τό έξης δμως δέν μας μέ­νει άλλη τις δύναμις νά έξακολουθήσωμεν τά χρέη μας, είμή γυμνή ή παντοτινή θέλησις· άν λοιπόν ή Σ. Διοίκησις κήδεται τών κοινών συμ­φερόντων της πατρίδος, παρακαλούμεν νά μας στείλη τούς μισθούς, καί σιτηρέσια έως πρώτης Σεπτεμβρίου, δπως δι' αυτών ένδυθώσιν οί στρατιώται, οίτινες ζώσιν κατάγυμνοι καί ανυπόδητοι είς τόν καύσωνα καί ψύχος, νά θρέψωσι τά γυναικόπαιδα των, τά όποια λιμοκτονούσι, καί άλλα μείναντα ορφανά· νά έξοικονομή τό στρατόπεδον άφ' δσα προείπομεν αναγκαία· άλλως, άνευ τούτων διαλύεται, καί ήθελε πρό πολλού διαλυθή, αν δέν τό έβαστούσαμεν μέ ιδίας δαπάνας, συμβουλάς, ελπί­δας, καί τέλος, μέ τήν ύπόσχεσιν τών μισθών και σιτηρεοίων είς τό έξής, δσα καί αν είπωμεν είναι νεκρά, διότι δέν μας πιστεύουσι πλέον δθεν δν και τώρα δέν είσακουσθώμεν, και έκ τούτου συνέβη τις διάλυσις του στρατοπέδου, και επομένως συμφοραί χείριστοι των πρώτων, τότε ήμείς διαμαρτυρούμεθα καθ΄ ούτίνος ανήκει, γνωστοποιούντες δια τών εφημερίδων τήν παρούσαν μας αναφοράν πρός τό έθνος μας, και όλην τήν Εύρώπην, δια νά μή μας ύπολάβωσιν έπειτα ώς αιτίους τών συμφο­ρών τούτου ένεκα έπαρακινήσαμεν τόν συναγωνιστήν μας και στρατηγόν Χριστοφόρον Περραιβόν, νώ προσφέρη τήν παρούσαν μας πρός τήν Σ. Διοίκησιν, έξηγήση προφορικώς τά διατρέχοντα και παραλαβή ταυτο­χρόνως τούς μισθούς, σιτηρέσια και επίλοιπα.
Και μ' όλον τό βαθύ σέβας ύποσημειούμεθα

16 7βρίου 1825, έκ του στρατοπέδου Μετοχίου Άμφίσσης.
Οί Στρατηγοί
Κ. Μπότζαρης Γ. Δράκος Γ. Δαγκλής
Δ. Ζέρβας Τ. Ζέρβας Χρ. Περραιβός.
και λοιποί χιλίαρχοι καί έκατόνταρχοι.

Μέ τοιαύτην κακοπάθειαν διήγον τά Ελληνικά στρατόπεδα, πολύ δέ περισσότερον, όσα ηθέλησαν νά φυλάξωσιν όσον οίον τε τήν συνείδησίν των άμόλυντον άπό τάς καταχρήσεις· οί τοι­ούτοι στρατηγοί καί αξιωματικοί έχρημάτισαν κατ' αρχάς, και μέχρι θανάτου, ή ζύμη, τό παράδειγμα, ή έλπίς, τό υποστήριγμα καί ή σωτηρία της Ελλάδος· άλλ' ό άνδροκτόνος ΄Αρης έθέρισεν έκ τών τοιούτων τούς άριστους· έκ μέν τών Σπαρτιατών τόν Ήλίαν Π. Μαυρομιχάλην, ήρωϊκώς πεσόντα είς τήν Κάρυστον της Ευβοίας· τόν θείον του Κυριακούλην Μαυρομιχάλην είς Σπλάντζαν, παρά τάς έκβολάς του Θυάμεως ποταμού· τόν Ίωάννην Μαυρομιχάλην, είς Νεόκαστρον.
Έκ τών Σουλιωτών τόν Μάρκον Μπότζαρην· Γεώργιον καί Άθανάσιον Δράκον· Τούσα Ζέρβαν· Άθανάσιον Τούσα Μπότζαρην· Γιώτην Δαγκλήν· Λάμπρον Ζάρμπαν. Γεώργιον Ζήκου Τσαβέλλαν. Κώστα Διαμαντή Τσαβέλλαν. Φώτον Π. Μπιθηφήκον.
Έκ της Άν. Ελλάδος· τόν Διάκον, παπα Άνδρέαν έκ χω­ρίου Κουκκοβύστας, Δήμον Σκαλτσάν, αποθανόντα φυσικώς· Κωνσταντίνον Καλύβαν.
Έξ Όλύμπου· τόν Μήτρον Λιακόπουλον, πεσόντα έν θήβαις· Κώταν Όλύμπιον καί Νάνον Κοζανίτην, εις Ψαρά.
Μεταξύ τών μνησθέντων αθανάτων πατριωτών, οι σημαντικότεροι είσίν ό Γεώργιος Καραϊσκάκης και Γεώργιος Όλύμπιος δ΄ έν Δακία ήρωϊκώς αποθανών. Άν ό πρώτος υπερέβη τον δεύ­τερον εις τάς άνδραγαθίας, κατά τούτο χρεωστεί τήν χάριν εις τήν τύχην, ήτις τον έσυντρόφευσε μέ ομόφρονας, ανδρείους, ομοεθνείς καί πιστούς πατριώτας οπλαρχηγούς· άλλ' είς τάς άρετάς του δευτέρου χρεωστούνται πλειότεροι έπαινοι. Διότι, έκτός ότ' ην ατρόμητος είς τάς μάχας, ην πιστότατος είς τήν πατρίδα, φρόνιμος, τίμιος, σταθερός και ειλικρινής προς τους φίλους.

Πηγές:

Χ. ΠΕΡΡΑΙΒΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΠΟΛΕΜΙΚΑ