"Και μείζον΄όστις αντί της αυτού πάτρας Φίλον νομίζει,τούτον ουδαμού λέγω." ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Κυριακή 17 Μαΐου 2009

Η Μαχόμενη Ελλάδα του 1821.












Ναυμαχία μεταξύ Ευβοίας, Σκιάθου και Τρικκέρων.

"Μετά δύο ημέρας, έν ώ τά "Οθωμανικά πλοία περιέπλεον πλησίον αλλήλων, άφίκετο ό Ελλη νικός στόλος έκ δεκατεσσά­ρων πλοίων συμποσούμενος, πολεμικών και δύο πρηστηριακών, Ναυαρχούντος του Ανδρέα Μιαούλη· οί Τούρκοι αποφάσισαν νά ναυμαχήσωσιν έχοντες σταθε ράς ελπίδας της νίκης και άπά την προσδοκωμένην βοήθειαν τών κατά τον θερμαϊκόν κόλπον περιπλεόντων πλοίων· άλλ' έωσού ή μάχη έσυγκροτείτο πει­σματώδης, οι Τούρκοι άντείχον, άψού δέ εν πρηστηριακόν έπλη-σίασε νά κατακαύση εν δίκροτον, αποτυχόν έκ του εναντίου άνεμου, αμέσως όλος ό στόλος τραπείς εις ψυγήν προσωρμήθη εις τόν Παγασαίον, ή Πελασγι κόν Κόλπον, τον νυν λεγόμενον Κόλπον του Βόλου, οί δέ ΄Ελληνες εις τόν λιμένα της Σκιάθου, όπου άνευ τινός αναβολής έπεχεψίσθησαν νά κατασκευάσωσί δύο έτι πρηστηριακά, δι' ών είσε λθόντες εις τόν κόλπον, νά πυρπολήσωσι τόν στόλον· άλλά πριν τά έτοιμάσωσιν, οί Τούρ­κοι εξελθόντες εκείθεν διά νυκτός διευθύνθησαν πρός τήν νήσον Τένεδον· τό δέ ναυτικόν τών Ελ λήνων μετά τρεις ημέρας απόπλευσαν έλιμενίσθη εις τόν λιμένα Ωραίους καλούμενον κείμενον εις τήν είσοδον του Μαλιακού Κόλπου. Πριν έκπλεύσωσιν εντεύθεν έφάνησαν εξερχόμενα έκ του αύτού Κόλπου εν­νέα πολεμικά πλοία το Λομπούτ - Πασά της θεσσαλονίκης, πλήρη αιχμα λώτων γυναικοπαίδων έκ της νήσου Εύβοιας άρπαγέντων· ό ναύαρχος διέταξε νά κινηθώσιν αμέσως κατ' αυτών οί Τούρκοι, άμα είδον τάς πρώρας τών Ελληνικών πλοίων διευθυνθείσας κατ' αυτών, άνευ τινός άνθιστάσεως έστρεψαν και αυτοί τάς Ίδικάς των πρός τήν αντίκρυ ξηράν· έξ ών τών μεν πέντε τά πληρώματα προλαβόντα απέβησαν πλησίον της κωμοπόλεως Στυλίδος, όπου όχυρωθέντα είς τά παράλια ύπερασπίζοντο τά πλοία, τά δέ άλλα τέσσαρα και μεγαλύτερα έκυριεύθησαν παρά τών Ελλήνων, έν οίς ήσαν όγδοήκοντα ΄Οθωμανοί και εκα τόν πεντήκοντα έπτά Έλληνογυναικόπαιδα, τά όποια μετεκόμισαν είς ΄Υδραν. Μή δυνάμενος ό Περραιβός νά έξομαλίση όπωσούν τήν παλαιάν κακοήθειαν του άρχηγού Καρατάσιου, βλέ πων έκ του ετέρου, ότι έμελλε νά προκύψη και διχόνοια έκ τούτου, μέ τό νά έπαρακαλέσθη πα ρά τών οπλαρχηγών Γάτζου, Μπίνου, Λιακοπούλου και Κώτα, διά νά μείνη αρχηγός αυτών, άνεχώρησε μέ τά ίδια πλοία διά τήν Υδραν, κακείθεν διά Μεσολόγγιον ήν τότε είς τήν Δυτικήν Ελλάδα γενικός διευθυντής ό Ά..Μαυροκορδάτος, όστις κατεγίνετο νά σχηματίση τους Σουλιώ τας εις δύο σώματα, διορίσας αρχηγούς, τω μέν, τον Κίτζον Τζαβέλλαν, τω δέ, τον Κώσταν Μπότζαρην· ό Γεώργιος Δρά­κος, Διαμαντής Ζέρβας, Γιώτης Δαγκλής και οί τρεις ούτοι έκ τών σημαντικότερων οικογενειών του Σουλίου καταγόμενοι, πολλάς δέ υπέρ πατρίδος θυσίας και άνδραγαθίας έκτελέσαντες, δέν εύχαριστήθησαν νά όδηγώνται άπό δύο άτομα, γνωστά μέν διά τό έπίσημον της οικογενείας των, άγνωστα δέ έως έκ τίνος πολεμικής πράξεως· δυσαρεστη μένοι τοίνυν άνεχώρησαν διά τον Βάλτον όμού μέ τον Περραιβόν, όπου ένωθέντες μετά του στρα­τηγού Ανδρέα Καραΐσκου, έστράτευσαν κατά μήνα Άπρίλιον διά τό Κράββαρι και Καρπε νήσι, φυλάττοντες πάντοτε τά ελεύ­θερα εκείνα μέρη άπό τάς έπιδρομάς τών "Οθωμανών· κα τά δέ την δεκάτην εκτην Μαΐου, ευρισκόμενοι πλησίον του Καρπενη­σίου εις τον ΄Αγιον Άθανά σιον, έπληροφορήθησαν ότι ο καπε­τάν Νικολός Στουρνάρης και Γιαννάκης Ράγκος, σύμμαχοι όντες τού Σούλτζε Κόρτζα καί άλλων Όθωμανών, έπολιόρκουν τόν Γ. Καραϊσκάκην εις τήν κατ΄ Αγραφα καί πλησίον τών ορίων Καρπενήσου κειμένην Μονήν Φουρνά ή Βράχα λεγομέ νην· έδραμαν νά τόν σώσωσιν, άλλά μεσοδρομίς τόν απήντησαν διευθυνόμενον προς αυτούς· διότι διά τής τόλμης χαλάσας τάς τάξεις των πολιορκητών έσώθη άβλαβής. Επειδή αί άνδραγα θίαι του μνησθέντος ήρωος μέλλουσιν επομένως νά καταχωρηθούν εις τόν παρόντα τόμον ως γεγονυΐαι έπί τής αρχηγίας του, δέν είναι, νομίζω, περιττόν νά εύχαριστήσωμεν τήν περιέργει αν τοΰ άναγνώστου μέ μίαν σύντομον περιγραφήν τής γενεαλογίας, διαγωγής, φυσιογνωμίας, φυ­σικών προτερημάτων καί ελαττωμάτων του ήρωός μας. Η μήτηρ αύτού ώνομάζετο Ζωή, γεν νημένη καί αναθρεμ­μένη εις χωρίον Σκολικαριάν, κείμενον εις τήν έπαρχίαν τής "Άρτης, ό ά νήρ αυτής Γαννάκης Μαυροματιώτης, άπό χωρίον Μαυρομάτι, πλησίον όν του Φαναριού τής επαρχίας Αγράφων μετά τόν θάνατον τοΰ ανδρός της έγινε καλογραία μεθ' ενός δ΄ έτους παρέ λευσιν συνουσιασθείσα λαθραίως συνέλαβε τόν τιερί ου ό λόγος, νεννήσασα αυτόν εις τό δια ληφθέν Μαυρο­μάτι. ΄Υποπτος ούσα διά τήν άναπόφευκτον ποινήν τής πράξεώς της παρά τής "Οθωμανικής Κυβερνήσεως, λαβούσα τό βρέφος κατέφυγεν εις εν σπήλαιον πλησίον τού χωρί ου Μουζάκι, προς τό τέλος τής επαρχίας Αγράφων κείμενον διατρίψασα ενταύ­θα υπέρ τάς τεσ σαράκοντα ημέρας, διέβη εις τήν πατρίδα της Σκολικαριάν, όπου διήγε τρέφουσα τό βρέφος μέ τόν όσον έδύ-νετο κρύφιον τρόπον και έπιμέλειαν παρελθόντων τινών ετών,, διέβη εις Ιωάννι να, όπου εις δεκαπενταετή ήλικίαν φθάσας ένηγκαλίσθη την στρατιωτικήν, ύπομίσθιος κατα ταχθείς του, 'Αλή Πασά- ή φυσική του ζωηρότης και τό μίσος κατά των ΄Οθωμανών τόν έρρι ψαν εις πολλάς αταξίας· όργισθείς διά τούτο ό Πασάς κατ' αύτού, τόν κατεδίκασε δι' ένα χρό νον εις την ειρκτήν του Τεπελενίου· δραπετεύσας εκείθεν διά νυκτός άπήλθεν εις τ' ΄Αγραφα, συνενωθείς μετά του έκείσε Κατζαντώνη, περίφημου άρχιληστού και έχθρού του Πασά· μετά πενταετίαν συλληφθείς ζών ό Κατζαντώνης διά προδοσίας, και ένεκα της ασθενείας του, και προσφερθείς εις τόν ηγεμόνα μετά του άδελφού του Γεωργίου, ελαβον αμφότεροι σκληρότατον θάνατον διά της συνθλάσεως τών μηρών· ό Καραϊσκάκης έμεινε μετά του Λεπενιώτου, τρίτου άδελφού του Κατζαντώνη, τόν όποίον ό Πα­σάς, μή δυνηθείς διά τών όπλων νά καταβάλη, έδιώ ρισεν Καπετάνον τών Άγραφων· άλλά μετά χρόνον ένα έθανάτωσε και αυτόν δι' επιβουλής, την οποίαν ύποσχετικώς εκτέλεσε ό πιστός υπηρέτης του Νίκος θέου Αγραφιώτης, άπό χωρίον Χρύσου. Αποθανόντων και τών τριών αδελφών, έμειναν έπί κεφαλής τών συντρόφων, τετρα κοσίων όντων απάντων, ό Γ. Τζόγκας, Γ. Καραϊσκάκης, Βασίλειος Πάγκαλος και Ιωάννης Φραγκίστας, οίτινες συσσωματωθέντες έκράτουν τ' ΄Αγραφα διά τών όπλων τούτο νομίζων καταισχύνην του άνυπόφορον, ό 'Αλή Πασάς έπεμψε ικανά στρατεύματα Αλβανικά ύπ' όδηγί αν τού Μουχουρδάρ Πούτζι, ενός τών ανδρείων και πιστών του αυλικών, διά νά τούς εξώση εκείθεν· μή δυνηθείς κατ' εκείνο τό έαρ νά πε­ραιώση τόν σκοπόν του, αποφάσισε νά χειμάση. Τόν άκόλουθον χρόνον, άφ' ενός μέρους ο δριμύς χειμών, άφ' έτέρου οί αδιά­κοποι πόλεμοι, αι ελλείψεις τών αναγκαίων, τούς έβίασαν νά καταφύγωσιν είς την νήσον Λευκάδα, ούσαν ύπό τήν δικαιοδοσίαν τών ΄Αγγλων· ό Πασάς, εχων στενήν ψιλίαν μετ' αυτών, συνήργησε νά στε ρηθώσι και αύτού τού καταφυγίου, τό όποίον έπί Ενετών, Γάλλων κσί Ρώσων άπελάμβανον όσοι παρά τών Όθωμανών κατετρέχοντο· βιασθέντες τοίνυν, άφοσιώθησαν είς τήν διάκρισιν του Πασά, όστις γνωρίζων αυτούς ανδρείους, ού μόνον δεν τούς εβλαψεν, άλλά και δορυφό ρους τούς έμεταχειρίσθη, τό τουρκιστί λεγόμενον τζοχαδάρηδες, τόν Τζόγκαν μό­νον διορίσας φύλακα της επαρχίας Βονίτζης, τόν δέ Καραϊσκάκην ύπάνδρευσε μέ μίαν του παλλακίδα, Γκόλφων Ψαριανοπούλαν λεγομένην, καταγομένην δέ άπό χωρίον σύντεχνον της επαρχίας Βάλτου.΄Οταν ό υπέρ ελευθερίας αγών έπαρουσιάσθη, τότε και σύτός μέ ικανούς στρατιώτας διαβάς εις τ' ΄Α­γραφα έπολέμει τούς εχθρούς. Τά χαρακτηριστικά του Καραϊσκάκη ήσαν τά εφεξής:΄Ανάστημα μέτριον, σώμα ίσχνόν, ύπομέλαν και ασθενές,πρόσωπον μακρύ κα λεπτόν μέτωπον πλατύ, όφρείς πλατείαι, δασείαι, και μελαναί· οφθαλμοί μικροί και μελανοί· ώτα μεγάλα και λεία· ρις λεπτή και εύθεία· στόμα μεγάλον οδόν­τες μικροί· μύσταξ μέτριος και μέλας· αί τρίχες της κεφαλής του ομοίως, έξ ών ήσαν και όλίγαι λευκοί· είχε νουν (ώς πρός ένα άμαθή) ίκανώς έκτυλιγμένον, γεννητικόν, και δραστήριον ανδρείος και τολμηρός εις τούς κιν δύνους· στρατηγηματικός ακούραστος εις τούς αγώνας· μεγαλόψυχος εις τάς σκληράγωγίας μολονότι ήν αδύνατος· μεταδοτικός· κοινωνικός μέ όλους· τάς παρά τών συναγωνιστών συμ βουλάς, πολεμικά σχέδια και ήκουε μέ προσοχήν, και ήνήργει μ' εύχαρίστησιν. Και ταύτα μέν τά χαρακτηριστικά και φυσικά του προτερήματα, τά δέ ελαττώ­ματα, τά έφεξής· ήν έσθότε πα λίμβουλος· αίσχρόλογος καθ΄ υπερβολήν πικρός υβριστής τών άνανδρων, πολλάκις και τών φί λων οξύθυμος· ώστε έφαρπάζετο ενίοτε εις τά πράγματα πριν έρευνήση τήν ύπόθεσιν· ήν έκ του εναντίου ικανός νά διορθώνη τά ελαττώματα του, δταν εβλεπεν οτι έπροξένουν σύγχυσιν και βλάβην· διότι έμεταχειρίζετο τήν πολυτροπίαν και άστειότητα· τελευταίον δέν έσυστέλετο έσθότε νά ζητή και συγχώρησιν. Τοιαύτα υπήρξαν ή γενεαλογία, διαγωγή, προτερήματα και ελαττώματα του Καραϊσκάκη· έσυκοφαντήθη έντοσούτω ώς φιλότουρκος παρά του γενικού δι ευθυντού της Δυτικής Ελλά­δος Ά. Μαυροκορδάτου· διό στρατολογήσας δι' ιδίας δαπάνης είσή λθεν εις τήν θετταλίαν σύν έξακοσίοις Έλλησι· ό Νικόλαος Στουνάρης και Γιαννάκης Ράγκος, συμφωνήσαντες, ώς προείρηται, μετά τών Όθωμανών, έκινήθησαν κατ' αύτού· βιασθείς είσή λθεν εις τήν έλευθέραν Ελλάδα ενωθείς μεθ' ημών οί πλειότεροι οπλαρχηγοί, δυσαρεστηθέντες τά μέγιστα δια τήν κατ΄ αύ­τού συκοφαντίαν, διεύθυναν αυτόν αμέσως πρός τήν Διοίκησιν, συ νοδευμένον μέ μίαν ίκετήριον άναφοράν ήτις πληροφορηθείσα τήν άλήθειαν, εδέχθη εις τήν εύ νοιάν της, έπαινέσασα συγχρό­νως τά ανδρεία του κατορθώματα. Οί διαληφθέντες οπλαρχη γοί, Δράκος, Δαγκλής, Ζέρβας, και Περραιβός, ένωθέντες μετά τών οπλαρχηγών Μήτζου Κον τογιάννη Σκαλτσοδήμα και Ανδρέα Σαφάκα, έπαρατηρούσαν τά κινήματα του Δερβίζ Πασά, του Ίσούφ Πασά Μπερκόφτζαλη, και Άμπάζ Πασα Δίμπρα, οίτινες στρατοιτεδεύσαντες έμπρο σ­θεν της Ύπάτης εις χωρίον Λιανοκλάδι, έσκόπευον νά είσέλθωσι διά τών Θερμοπυλών εις τήν έλευθέραν Ελλάδα· ένώ ό εχ­θρός ήτοιμάζετο εις έκστρατείαν διά τά Σάλωνα, ήναψεν εξαί­φνης ή πυριτοθήκη άπασα, μεθ' ής άπώλοντο υπέρ τούς τριάκοντα παρευρεθέντας ΄Οθωμανούς. Τό συμβάν τούτο εμπόδισε τήν έκ­στρατείαν του έωσού ελαβεν άλλα πολεμοφόδια άπό τήν Λάρι σαν· βεβαιωθέντες διά τών κατασκόπων οί Ελληνες, ότι ό αρχιστράτηγος Δερβίζ Πασάς μέλλει αποφασιστικούς νά στρατεύση διά τά Σάλωνα, αφέντες τάς θέσεις του αύτού άπήλθον αμέσως εις τήν Άμιτλιανην, δπου εΰρον τον Πανουριαν, ό-πλαρχηγόν αυτής της επαρχίας, φυλάττο ντα ταύτην τήν θέσιν μέ εξακόσιους ένοπλους κατοίκους, έξ ής έμελλε νά διαβή ό εχ­θρός."

Πηγές: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΕΡΡΑΙΒΟΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΠΟΛΕΜΙΚΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: