Μάχη των Θεσπιών.
Μεθ' ημερών επτά καθημερινόν ακροβολισμόν έφθασεν από τας Θήβας ο Μουστάμπεης με χιλίους Τουρκαλβανούς εμπειροπολέμους, όπως διαλύση την πολίορκίαν και διώξη εκείθεν τους Έλληνας· έφερε μεθ' εαυτού τροφάς και πολεμοφόδια διά τους πολιορκουμένους· αλλ' επειδή ο ερχομός του συνέβη εσπερινός, κατέλυσε με τους υπό την οδηγίαν του εις την Μονήν Μακαριώτισαν κειμένην κατά το βόρειον επί τίνος κλάδου του Ελικώνος, απέχουσαν μιας ώρας σχεδόν των Θεσπιών· ανατείλαντος του ηλίου, κατήρχοντο εις τας Θεσπιάς πυροβολούντες και μεγαλοφωνούντες κατά την συνήθειάν των· οι Έλληνες εξελθόντες των οχυρωμάτων ως πεντακόσιοι, ετοποθετήθησαν πλησίον του εχθρού, πυροβόλου βολής απέχοντες των συντρόφων· ο Μουστάμπεης, νομίσας τούτο διά καταφρόνησιν, φιλότιμος ων, ώρμησεν ως μανιώδης κατ' αυτών, ώστε μετά μισής ώρας πεισματώδη μάχην εβίασε τους Έλληνας να οπισθοποδήσωσι μικρόν· τούτο ιδών ο Αρχηγός ώρμησεν εις επικουρίαν αυτών με τριακόσιους συντρόφους και εμψυχώσας τους πρώτους έτρεψαν όλοι ομού τους Τούρκους εις φυγήν βιάσαντές τους ν' αποκλεισθώσιν εις τας οικίας του χωριού· μη δυνάμενοι να τους βλάψωσι πλέον οι Έλληνες κλεισμένους όντας επέστρεψαν εις τα οχυρώματά των· μικρόν ύστερον έφθασαν εις επικουρίαν και άλλοι χίλιοι Τούρκοι εξ Αθηνών, αλλά δεν εμέθεξαν της μάχης. οι Έλληνες ητοιμάζοντο να παραταχθώσι την επιούσαν εις μάχην, πιστεύοντες πάντοτε ότι έμελλον να κινηθώσι κατ' αυτών μετά το φαγείν πολλοί στρατιώται πλησιάσαντες εις το χωρίον προσεκάλουν τους Τούρκους εις μάχην εκ του συστάδην ούτ' εκείνοι ετόλμησαν να εξέλθωσιν, ούτ' ο Αρχηγός εσυγχώρησε να συγκροτηθή τοιαύτη επικίνδυνος μάχη· διότι εξ αυτών οι πλειότεροι από την οινοποσίαν μάλλον, παρά φιλοτιμίαν ερεθίζοντο· τη αυτή ημέρα προς το εσπέρας έλαβεν είδησιν ο Μουστάμπεης ότι εις την Αταλάντην απέβησαν υπέρ τους χίλιους Θετταλομακεδόνας Έλληνας υπ' οδηγίαν του Αγγελή Γάτζου και διεύθυνση του Ιωάννου Κωλέττη· φοβηθείς την δύναμιν ταύτην μη τον κτυπήση από τα όπισθεν, ανεχώρησε την επιούσαν διά την Λιβαδείαν, αφείς τριακόσιους στρατιώτας φρουράν εις τους Πύργους και εκατόν ιππείς να εμποδίζωσι τους Έλληνας περιερχομένους τας πεδιάδας. Έπεσον εις ταύτην την μάχην επτά, πληγωθέντες ένδεκα· ο θάνατος δύο ατρόμητων αξιωματικών, του Ιωάννου Σουλτάνη Ακαρνάνος και Ιωάννου Ψάρου Σουλιώτου, ελύπησαν αισθαντικώτατα τους Έλληνας. Τούρκοι εσκοτώθησαν εικοσιδύο, εκτός των πληγωμένων, των οποίων ο αριθμός δεν εφανερώθη.
Φθάσας εις Αταλάντην εύρε μέρος Ελλήνων χωρίς τινα προφύλαξιν, διεσκορπισμένον μάλιστα ένθεν κακείσε' τοιαύτη απροσδόκητος ευκαιρία τον ωδήγησε να ορμήση κατ' αυτών προτού συνέλθωσιν εις εν, ή προκαταλάβωσι οχυράν τινα θέσιν και τότε δυσκόλως εδύνατο να τους νικήση κατά την επιθυμίαν του· συμπλακείς λοιπόν μετ' αυτών εις το πεδίον και πλάγια της Αταλάντης, επολέμησαν εκ του συστάδην οι Έλληνες καίτοι μη παρευρεθέντες πλείονες των διακοσίων αντέστησαν ανδρείως· ο οδηγός Αγγελής Γάτζος και Ιωάννης Βελέντζας, οπισθοποδήσαντες, κατέλαβον τα ερείπια ενός ναού, τα οποία έχοντες ως προμαχώνα αντεμάχοντο· ο οπλαρχηγός Άγγελος Συκιώτης, αφού εθυσίασε πολλούς με το ξίφος, έπεσε και αυτός πληγωθείς καιρίως κατά μέτωπον· ην ανήρ ατρόμητος, το σώμα του είχε υπέρ τας δεκαπέντε πληγάς εις διαφόρους μάχας' εν τοσούτω ο Γάτζος και ο Βελέντζας, μολονότι επεστήριζον τας ελπίδας της σωτηρίας των εις την ιδίαν ανδρείαν και τα ερείπια του ναού, πάλιν δυσκόλως εδύναντο να σωθώσιν, αν οι οπλαρχηγοί Δημήτριος Λιακόπουλος ο εξ Ολύμπου και Αναστάσιος Χασανδρινός δεν διέλυον την πολιορκίαν εκ του βορείου μέρους του ναού με δυνατόν πόλεμον· και ούτω κατά το εσπέρας, εξωσθέντων των εχθρών, εσυσσωματώθησαν όλοι οι οπλαρχηγοί με τα σώματα των· επομένως κατελθόντες εις τον αιγιαλόν επέβησαν εις τα πλοία, αφήσαντες τεσσαράκοντα τρία πτώματα εις το πεδίον της μάχης και μόλις σώσαντες τους τριάκοντα δύο πληγωθέντας, μεθ' ων συναριθμείται και ο Βελέντζας· εκ δε των Τούρκων εφονεύθησαν εβδομήκοντα δύο, εκτός των πληγωθέντων· η αφιλοτιμία και κακοήθεια του Καρατάσιου και η άσκεπτος διαχείρισις των μνημονευθέντων οπλαρχηγών παρεχώρησαν εις τον Μουστάμπεην της νίκης το τρόπαιον· πολλώ δε μάλλον ο πρώτος· διότι, ενώ οι σύντροφοι του εμάχοντο με τον εχθρόν, αυτός, καθήμενος επί την πρύμνην, ου μόνον εθεώρει την φθοράν των συναγωνιστών του με αδιαφορίαν, αλλ' ούτε τους μετ' αυτού πεντακόσιους όντας εσυγχώρει να συνδράμωσιν εις επικουρίαν, βλέποντες τους συναγωνιστάς των κινδυνεύοντας· τοιαύτα είναι της αμάθειας και κακοηθείας τα αποτελέσματα.
Φθάσας εις Αταλάντην εύρε μέρος Ελλήνων χωρίς τινα προφύλαξιν, διεσκορπισμένον μάλιστα ένθεν κακείσε' τοιαύτη απροσδόκητος ευκαιρία τον ωδήγησε να ορμήση κατ' αυτών προτού συνέλθωσιν εις εν, ή προκαταλάβωσι οχυράν τινα θέσιν και τότε δυσκόλως εδύνατο να τους νικήση κατά την επιθυμίαν του· συμπλακείς λοιπόν μετ' αυτών εις το πεδίον και πλάγια της Αταλάντης, επολέμησαν εκ του συστάδην οι Έλληνες καίτοι μη παρευρεθέντες πλείονες των διακοσίων αντέστησαν ανδρείως· ο οδηγός Αγγελής Γάτζος και Ιωάννης Βελέντζας, οπισθοποδήσαντες, κατέλαβον τα ερείπια ενός ναού, τα οποία έχοντες ως προμαχώνα αντεμάχοντο· ο οπλαρχηγός Άγγελος Συκιώτης, αφού εθυσίασε πολλούς με το ξίφος, έπεσε και αυτός πληγωθείς καιρίως κατά μέτωπον· ην ανήρ ατρόμητος, το σώμα του είχε υπέρ τας δεκαπέντε πληγάς εις διαφόρους μάχας' εν τοσούτω ο Γάτζος και ο Βελέντζας, μολονότι επεστήριζον τας ελπίδας της σωτηρίας των εις την ιδίαν ανδρείαν και τα ερείπια του ναού, πάλιν δυσκόλως εδύναντο να σωθώσιν, αν οι οπλαρχηγοί Δημήτριος Λιακόπουλος ο εξ Ολύμπου και Αναστάσιος Χασανδρινός δεν διέλυον την πολιορκίαν εκ του βορείου μέρους του ναού με δυνατόν πόλεμον· και ούτω κατά το εσπέρας, εξωσθέντων των εχθρών, εσυσσωματώθησαν όλοι οι οπλαρχηγοί με τα σώματα των· επομένως κατελθόντες εις τον αιγιαλόν επέβησαν εις τα πλοία, αφήσαντες τεσσαράκοντα τρία πτώματα εις το πεδίον της μάχης και μόλις σώσαντες τους τριάκοντα δύο πληγωθέντας, μεθ' ων συναριθμείται και ο Βελέντζας· εκ δε των Τούρκων εφονεύθησαν εβδομήκοντα δύο, εκτός των πληγωθέντων· η αφιλοτιμία και κακοήθεια του Καρατάσιου και η άσκεπτος διαχείρισις των μνημονευθέντων οπλαρχηγών παρεχώρησαν εις τον Μουστάμπεην της νίκης το τρόπαιον· πολλώ δε μάλλον ο πρώτος· διότι, ενώ οι σύντροφοι του εμάχοντο με τον εχθρόν, αυτός, καθήμενος επί την πρύμνην, ου μόνον εθεώρει την φθοράν των συναγωνιστών του με αδιαφορίαν, αλλ' ούτε τους μετ' αυτού πεντακόσιους όντας εσυγχώρει να συνδράμωσιν εις επικουρίαν, βλέποντες τους συναγωνιστάς των κινδυνεύοντας· τοιαύτα είναι της αμάθειας και κακοηθείας τα αποτελέσματα.
Πηγές:
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΕΡΡΑΙΒΟΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου