" Άν και αποσύρεται στα Νεζερά, στο μοναστήρι τής Χρυσοποδα ρίτισσας, συλλαμβάνεται άπό τά «κυβερνητικά στρατεύματα» του Γκούρα, ώς «αντάρτης», διαπομπεύεται στά χωριά τής Γα στούνης και υφίσταται απάνθρωπη μεταχείριση και κακουχίες εν μέσω χειμώνος. Αφήνεται ελεύθερος, αλλά έχει κλονισθεί σοβαρά ή υγεία του. Αργότερα ή Εθνοσυνέλευση του αναγνώρισε τον πατριωτισμό του. Στις 30 Μαΐου 1826 ό Γερμανός αφήνει τήν τελευταία πνοή του στο Ναύπλιο. Ή επίσημη «Γενική Έφημερίς τής Ελλάδος», τήν επομένη τοϋ θανάτου, και στο πνεύμα τών εμφύλιων παθών, σημειώνει: «Κατά τήν 30 Μαΐου τήν νύκτα έπλήρωσε τό κοινόν χρέος, μετά ολίγων ημερών άσθένειαν, ό πανιερώτατος Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Κύριος Γερμανός κάί τήν 31 ετάφη λαμπρώς και έκκλησιαστικώς και πολιτικώς. Ή πατρίς έστερήθη ενός καλού πολίτου καί ή επιτροπή τής συνελεύσεως έχασε τον πρόεδρόν της. Ό καλός ούτος πατριώτης έφάνη πολλάκις χρήσιμος εις τήν πατρίδα και διά τής φρονήσεως, τής παιδείας κάί τής υπολήψεώς του συνήργησεν εις πολλών καλών κατόρθωσιν. Λυπούμεθα, ότι δεν γνωρίζομεν τάς περιστάσεις του βίου του μακαρίτου διά νά όμιλήσωμεν διεξοδικώτερον περι τούτου». Στο περιθώριο τής πολυσχιδούς δραστηριότητας του, θρησκευτικής, πολιτικής και διεξαγωγής του πολέμου, ό Γερμανός, εν γνώσει τής σημασίας πού είχε τό γραπτό κείμενο στους Αγώνες, άνοιξε τον χορό τών Άπομνημονευματογράφων.
Ό Γεώργιος Κουρνούτος, άπό τους μελετητές του είδους του λόγου πού αποκλήθηκε «Απομνημόνευμα», παρατηρεί γιά τό ύφος και τό ήθος τής γραφής του Γερμανού:
«Τό ιερατικό του λειτούργημα, ή σχέση του ή άμεση μέ τό ύφος τών Πατριαρχείων, ή καλλιέργεια του ακόμη, δεν τον άφησαν νά δώσει στο υλικό τής μνήμης του μορφήν ανάλογη μ' έκείνην πού τό ίδιο ζητούσε. Έπειτα και ό ειρηνευτικός χαρακτήρας του ιεράρχη δεν άφησε τον πολεμιστή νά εκφρασθεί ελεύθερα. Έτσι τό σχήμα του γραπτού το καθόρισε μία έπακτή αίδημοσύνη, πού κάτω άπ' τό πολύ λεπτό δέρμα της κινείται μέ άνεση τό εγώ του κληρικού, Ή αφήγηση, γιά τους λόγους αυτούς, έχει πλαγιάσει σε τρίτο πρόσωπο προσπαθώντας νά μοιάσει τήν αδέκαστη ιστορική αλήθεια. Πάνω της, όμως, δεσπόζουν δεσμευτικά τά άλλα στοιχεία του απομνημονεύματος. Ή γλωσσική διατύπωσή της, λόγια και περίτεχνη. Ό συγγραφέας περιστέλλει τήν ελευθερία τής έκφρασης και εκβιάζει τό υλικό του νά πορευθεί κατά σχηματισμούς τυποποιημένους. Όμως, κάί μέ όλα τούτα, τό έργο του Γέρμανού, όχι μονάχα σάν ιστορική πηγή, άλλά και σάν προϊόν λόγου, αντάξια κρατεί αρκετά τιμητική θέση στην ιστορία τών νεοελληνικών Απομνημονευμάτων». Τά χειρόγραφα του Γερμανού, μετά τον θάνατό του περιήλθαν στά χέρια τών κληρονόμων του καί άπό τούς τελευταίους στον Καλλίνικο Καστόρχη, ό όποιος τά δημοσίευσε τό 1837 μέ τον τίτλο: «Υπομνήματα περί τής επαναστάσεως τής Ελλάδος άπό τό 1820 μέχρι τό 1823 συγγραφέντα παρά του μητροπολίτου Π. Πατρών Γερμανού και εκδιδόμενα παρά του κυρίου Καλλινίκου Καστόρχη σχολάρχου Καλαμών εν Αθήναις 1837» και μέ προλεγόμενα του Ίω. Φιλήμονα.
Τον Αύγουστο τοΥ 1888 τά χειρόγραφα του Γερμανού δωρήθηκαν στήν Εθνική Βιβλιοθήκη."
ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ό Γεώργιος Κουρνούτος, άπό τους μελετητές του είδους του λόγου πού αποκλήθηκε «Απομνημόνευμα», παρατηρεί γιά τό ύφος και τό ήθος τής γραφής του Γερμανού:
«Τό ιερατικό του λειτούργημα, ή σχέση του ή άμεση μέ τό ύφος τών Πατριαρχείων, ή καλλιέργεια του ακόμη, δεν τον άφησαν νά δώσει στο υλικό τής μνήμης του μορφήν ανάλογη μ' έκείνην πού τό ίδιο ζητούσε. Έπειτα και ό ειρηνευτικός χαρακτήρας του ιεράρχη δεν άφησε τον πολεμιστή νά εκφρασθεί ελεύθερα. Έτσι τό σχήμα του γραπτού το καθόρισε μία έπακτή αίδημοσύνη, πού κάτω άπ' τό πολύ λεπτό δέρμα της κινείται μέ άνεση τό εγώ του κληρικού, Ή αφήγηση, γιά τους λόγους αυτούς, έχει πλαγιάσει σε τρίτο πρόσωπο προσπαθώντας νά μοιάσει τήν αδέκαστη ιστορική αλήθεια. Πάνω της, όμως, δεσπόζουν δεσμευτικά τά άλλα στοιχεία του απομνημονεύματος. Ή γλωσσική διατύπωσή της, λόγια και περίτεχνη. Ό συγγραφέας περιστέλλει τήν ελευθερία τής έκφρασης και εκβιάζει τό υλικό του νά πορευθεί κατά σχηματισμούς τυποποιημένους. Όμως, κάί μέ όλα τούτα, τό έργο του Γέρμανού, όχι μονάχα σάν ιστορική πηγή, άλλά και σάν προϊόν λόγου, αντάξια κρατεί αρκετά τιμητική θέση στην ιστορία τών νεοελληνικών Απομνημονευμάτων». Τά χειρόγραφα του Γερμανού, μετά τον θάνατό του περιήλθαν στά χέρια τών κληρονόμων του καί άπό τούς τελευταίους στον Καλλίνικο Καστόρχη, ό όποιος τά δημοσίευσε τό 1837 μέ τον τίτλο: «Υπομνήματα περί τής επαναστάσεως τής Ελλάδος άπό τό 1820 μέχρι τό 1823 συγγραφέντα παρά του μητροπολίτου Π. Πατρών Γερμανού και εκδιδόμενα παρά του κυρίου Καλλινίκου Καστόρχη σχολάρχου Καλαμών εν Αθήναις 1837» και μέ προλεγόμενα του Ίω. Φιλήμονα.
Τον Αύγουστο τοΥ 1888 τά χειρόγραφα του Γερμανού δωρήθηκαν στήν Εθνική Βιβλιοθήκη."
ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου