Επαναστατικά δρώμενα. Ο Κεχαγιάς 3500 χιλ. Αλβανοί και 800 Τούρκοι εισέρχονται στην Τρίπολη."

Κατ' έκείνας τάς ημέρας ύψώθη ή Ελληνική ση­μαία, και εις τάς νήσους Ύδραν, Σπέτζας και Ψαρά, επειδή πρότερον δεν ητον σύμ φωνοι όλοι εις τούτο άλλ' οί μεν Σπετζιώται καί Ψαριανοί ήσαν έτοιμοι, οί δε Πρόκριτοι Υδραίοι έδυσκολεύοντο έξ αίτιών τι νών, πλήν τέλος πάντων άπεφάσιαν και εκείνοι έκόντες άκοντες, επει δή ό λαός κινούμενος καί οδηγούμενος από τον Καπιτάν Άντώνι ον (Οικονόμου) ήγέρθη εναντίον των Προκρίτων, και τους έβία σε νά καταβάλωσι μίαν ίκανήν ποσότητα χρηματικήν δια μι σθούς, και νά έτοιμάσωσι τά πλοία, ώστε έκ συμφώνου αί τρεις Νήσοι έξεκίνησαν ικανά πλοία διά τό Αιγαίον Πέλαγος. Και πρώτοι οί Σπετζιώται έκυρίευσαν εις τον λιμένα της Μήλου τρία εχθρικά πλοία, μίαν κορβέταν, εν μπρίκι, και εν τρασπόρτον. Όμοίως και τά λοιπά Ελληνικά έπέτυχον τότε πολλά έκ τών εχθρικών καί βασιλιά καί εμπορικά περιπλέοντα άπροφυλάκτως, και τά έκυρίευσαν και λάφυρα πολλά ελαβον, και έπροξένησαν μέγαν τρόμον εις τους εχθρούς. Άλλ' επειδή ήτον αναγκαία πλοία τινά διά τήν πολιορκίαν τών παραλίων φρουρίων τής Πελο­ποννήσου, έγραψαν προς τους Προκρίτους τών νήσων και οί Αρχηγοί τών Πατρών άποστείλαντες τον Ήβον Ρήγαν, και οί Άρχηγοί τής πολιορκίας της Τριπολιτζάς, άποστείλαντες τον Έπίσκοπον Έλους, παρακινούντες τους νά στείλουν μερικά πλοία εις πολιορκίαν τών μεσημβρινών φρουρίων τής Πελοποννήσου και εις τον Κορινθιακόν Κόλπον, όπου ή ανάγκη ητον μεγάλη, επειδή εκείθεν έπαπειλείτο ή Πελοπόννησος από τάς έν Ήπείρω έχθρικάς δυνάμεις· πλήν δεν είσακούσθησαν. Οί δε έν Τριπολιτζά εχθροί τή ιδ' Απριλίου μαθόντες ότι έστρατοπέδευσαν εις τό χωρίον Λεβίδι ό τέ Σωτή­ριος Χαραλάμπης και ό Σωτήριος θεοχαρόπουλος μετά 500 περίπου Καλαβρυτινών στρατιωτών, και ό Παναγιώτης Αρβάλης μετά τινών στρατιωτών έκ τής επαρχίας Τριπολιτζάς έξήλθον περίπου δυο χι­λιάδες έφιπποι, και έφθασαν εκεί και οί μεν άρχη­γοί τών Ελλήνων έπρόλαβον, και κατέφυγον εις τά πλησίον ορεινά μέρη, παραιτήσαντες όλα των τά πράγματα ολίγοι δέ τών στρατιωτών έμειναν κε­κλεισμένοι εις τινά όσπίτια, και συνεκρότησαν μάχην μετά τών έχθρών, οίτινες ώρμησαν μέσα εις τό χωρίον, και έπροσπάθουν νά κατακαύσωσι τους κεκλεισμένους Έλληνας· πλήν εκείνοι πολεμούντες ανδρείως έφόνευσαν εκατόν περίπου τών έχθρών, οί δέ λοιποί έφυγον κατησχυμένοι· ήρίστευσε δέ εις τούτον τον πόλεμον ό Κουλός Πετιμεζάς, ό Ανα­γνώστης Στριφτόμπολας, όστις και έφονεύθη, και ό Σπύρος Νεζερίτης. Ό δέ Πετρόμπεης έστοχάσθη νά άποστείλη εις τήν Τριπολιτζάν και νά ζητήση άνταλλαγήν τών αίχμαλώτων Τούρκων μετά τών φυλακισμένων Αρχιερέων και Προεστώτων, και διωρίσθη ό Γερά­σιμος διδάσκαλος έκ Καλαμάτας, όστις και απήλθε τη 16 Απριλίου μέ γράμματα περί τούτου εις τους έν Τριπολιτζά Αγάδες· έγραψε δέ και εις όλα τά μέρη, όπου ήτον αιχμάλωτοι Τούρκοι, ότι νά δοθώσιν, άν συμφωνηθή ή ανταλλαγή· πλήν ουδέν κατορθώθη, μέ τό νά μή συγκατένευσεν εις τούτο ή Διοίκησις ή έν Τριπολιτζά. Συγχρόνως τότε κατά τήν 17 Απριλίου ευρισκόμενος εις τον λιμένα τής Ζακύνθου, ό Καπιτάν Όρλόφ μέ τό πλοίον του, είδε νά περνά εκείθεν έν ίμπρίκι Τούρκικον, όθεν παρακινηθείς από τους έκεί ομογενείς, και φιλοτι­μηθείς, έκινήθη εναντίον του προς ναυμαχίαν, τό έφθασε, και τό ήκολούθησεν έως εις τάς νήσους Όξείας πολέμων, ώστε του έπροξένησε πολλήν ζημίαν, και έφόνευσε πολλούς έκ τών έχθρών.
Κατά τήν εβδομάδα τής Διακαινησίμου έφθασεν εις τό Μεσολόγγιον και ό Μουσταφάμπεης, Κεχα­γιάς τού ήγεμόνος τής Πελοποννήσου Μεχμέτ Πασά, μετά τριών χιλιάδων και πεντακοσίων περί­που Αλβανών τους μετεβίβασαν ευθύς μέ τά πλοία των οί Μεσολογγίται εις τό Καστέλι τών Πατρών, και χωρίς άναβολήν έστράτευσαν διά τήν Βοστίτζαν, τήν οποίαν και κατέλαβον διόλου άπροφύλακτον, και τήν κατεπυρπόλησαν, οί δέ έκείσε Έλληνες, προλαβόντες τροφάς ίκανάς, και εκείθεν έξέδωκεν ό Κε­χαγιάς γράμματα αφέσεως, προσκαλών τούς τέ Βοστιτζιάνους και Καλαβρυτινούς Έλληνας, διά νά υπάγουν νά προσκυνήσουν καί, επειδή ήτον άδηλον, ποίαν όδόν θέλει εξακολουθήσουν οί εχθροί, τήν διά Κόρινθον, ή τήν διά Καλάβρυτα, έγραψαν οί Καλαβρυτινοί προς τον Άνδρέαν Ζαΐμην νά προφθάση, μέ όσους στρατιώτας έχει, διά νά προκαταλάβουν τά στενά τού δρόμου τών Καλαβρύ­των, όστις ευθύς έτρεξε προς εκείνο τό μέρος, και έφθασεν εις τό μοναστήρια τών Ταξιαρχών. Κατέ­λαβον δέ και οί λοιποί Καλαβρυτινοί τάς αναγ­καίας θέσεις, και παρετήρουν τά κινήματα τών έχθρών. Έκ δέ τών Βοστιτζιάνων ουδέ ψυχή έφαίνετο, επειδή διεσκορπίσθησαν άπαντες, ένθεν κακείθεν. Μίαν δε των ημερών πεντακόσιοι περίπου τών εχθρών ώρμησαν προς τό μέρος του μοναστη­ρίου των Ταξιαρχών, και έφθασαν είς τό χωρίον Βόβοδα, όπου ήταν έστρατοπεδευμένος ό Ανδρέας Ζαΐμης, του οποίου οι στρατιώται μέ τό να έλιποτάκτησαν, κάί έμεινε με ολίγους, περιεκυκλώθη ύπό τών έχθρών, και έκινδύνευσε μ' όλον τούτο εκείνοι οί ολίγοι άντέστησαν είς την όρμήν τών εχθρών, και πολεμούντες έτραβήχθησαν είς άσφαλέστερον μέρος. Έφονεύθησαν δε είς έκείνην την μάχην δυο τρεις τών εχθρών και άλλοι τόσοι τών Ελλήνων.
Κατά δέ την 20 Απριλίου έστράτευσαν οί εχθροί δια την Κόρινθον, φέροντες μεθ' εαυτών και ίκανόν αριθμόν ζώων όπου έκυρίευσαν είς τό πε­δίον της Βοστίτζης καί, άφού έπέρασαν όλα τα στενά του δρόμου ανεπηρέαστοι, έφθασαν είς την Κόρινθον οί δέ πολιορκούντες έκείνην την Άκρόπολιν Κορίνθιοι, Δερβενοχωρίται και Πορώται, ίδόντες μακρόθεν τους εχθρούς, έφυγον, κάί άφη­σαν την πόλιν της Κορίνθου έρημον. Ό δέ Γρηγόριος Δίκαιος, όστις τότε ευρέθη εκεί, κατέκαυσε τό ώραίον παλάτι του Κιαμήλμπεη και άνεχώρησεν είς τό χωρίον Σοφικόν, όπου έκαμεν έφοδον είς ένα πυργον, έν ώ είχον πεφυλαγμένον τό πράγμα των ό τέ Θεοδωράκης Βλασόπουλος, ό Θεοχαράκης Ρέντης, κάί άλλοι Έλληνες, κάί έλαφυραγώγησεν ικανά. Τότε ή μήτηρ τού Κιαμήλμπεη, βλέπουσα τό παλάτι καιόμενον, έφόνευσε τον Άνδρέαν Νοταράν, εύρισκόμενον ένέχυρον είς την Ακρόπολιν.
Ό δέ Κεχαγιάς, έφοδιάσας τό φρούριον της Κο­ρίνθου μέ τροφάς καί μέ στρατιώτας, έστράτευσε δια τό Άργος, όπου οί έκεί ευρισκόμενοι Έλληνες, τόσον εντόπιοι, όσον και Κρανιδιώται, κάί τινές Σπετζιώται, απεφάσισαν νά προσμείνουν τους εχθρούς είς τό έξωθεν του Άργους τείχος, και νά τους πολεμήσουν, νομίζοντες, ότι είναι ολίγοι άλλ', άφού τους είδον μακρόθεν πολλούς, κατέφυγον είς τό όρος και άφησαν την πόλιν του Άργους έρημον κάί μέρος μέν τών γυναικών και παιδίων έμειναν κεκλεισμένοι είς τό μοναστήριον της Κατακεκρυμμένης μέ όλιγίστους στρατιώτας, μέρος δέ είς τό παλαιόκαστρον του Άργους. Οί δέ εχθροί καταδιώξαντες τους Έλληνας, και φονεύσαντες τινάς έξ αυτών, έν οίς ήν και ό υιός της Μπομπουλίνας, έκυρίευσαν την πόλιν, κάί έπολιόρκησαν τό τέ μοναστήριον κάί τό φρούριον κάί οί μέν του μο­ναστηρίου ύστερημένοι διόλου τών αναγκαίων, κάι μή έχοντες τόπον νά φύγουν παρεδόθησαν είς τους εχθρούς οί δέ του φρουρίου έφυγον διά νυ­κτός κάί έσώθησαν. Έφθασαν κατόπιν έκεί οί Καπιταναίοι Πετιμεζάς και Σκαλτζάς, κάί άλλοι, μέ χιλίους περίπου στρατιώτας Έλληνας άλλ' επειδή δέν έπρόφθασαν έν καιρώ προς βοήθειαν του Άργους, διωρίσθησαν νά προκαταλάβουν τά στενά τά μεταξύ Άργους κάί Τριπολιτζάς, διά νά εμποδίσουν την διάβασιν τών εχθρών πλην δέν τό ήκολούθησαν προβάλλοντες, ότι τους έλειπον τά αναγκαία. Όθεν ό Κεχαγιάς, όςάφού διέταξε τά του Άργους, και έσύστησεν έκεί ένα Προεστώτα, καί έδωσε γράμμα αφέσεως είς τούς παραδοθέντος, κατέκαυσε τά καλά όσπίτια τών Ελλήνων, και ούτως έστράτευσε διά την Τριπολιτζάν συνωδευμένος κάί μετά 800 περίπου εντοπίων Τούρκων, οίτινες έκ της Τριπολιτζας μετέβησαν είς τό Άργος επίτηδες, διά νά τον προπαντήσουν κάί νά τον συνοδεύσουν διέβησαν δέ άπό τον δρόμον το Τουρνικιού ανεπηρέαστοι, κάί εισήλθον είς την Τριπολιτζάν περί τάς αρχάς Μαΐου, φέροντες μεθ' εαυτών πλήθος λαφύρων έκ της Βοστίτζης, Κορίν­θου κάι Άργους."

( O Αρχιστράτηγος Θ. Κολοκοτρώνης ήλθε στην περιοχή, με τα Μανιάτικα Στρατεύματα από τον Απρίλη-Μάη του 1821).

Πηγές:

Παλαιών Πατρών Γερμανός.

Απομνημονεύματα