Ή δέ τών Πατρών πολιορκία ήτον εις άθλίαν κατάστασιν, επειδή διεφέροντο και οί Πρόκριτοι τών Καλαβρύτων μέ τούς Πετιμεζαίους και οί Πατραίοι μέ τούς Κουμανιώτας. Μάλιστα ηύξησαν αί έκεί ταραχαί, άφ' ού οί Κουμανιώται έδολοφόνησαν είς τον Όμπλόν τον γενναίον Κ(απιτάν) Παναγιώτην Καρατζάν, τή 4 Σεπτεμβρίου (1821), ότε οί Πρόκριτοι τών Πατρών έφυγον εκείθεν δυσαρεστημένοι και πεφοβισμένοι, και διελύθη τό στρατόπεδόν τους. Έμεινε δέ εις τήν πολιορκίαν ό Ανδρέας Ζαΐμης μέ μερικούς στρατιώτας, τοποθετημένος είς τό Πριναρόκαστρον, κάί ό Γεώργιος Σισίνης μέ τούς Γαστουναίους, τοποθετημένος είς τό Μετόχι του Όμπλού οί δέ Πετιμεζαίοι και Κουμανιώται μέ ολίγους στρατιώτας εύρίσκοντο είς τό Σαραβάλι.
Είς δέ τάς επτά Σεπτεμβρίου (1821) έφθασεν ό εχθρικός στόλος είς τον λιμένα τών Πατρών, συνιστάμενος άπό τρία δελίνια, επτά φεργάδας, κορβέτας και μπρίκια, όλα τριάκοντα πέντε, ναυαρχούντος είς αυτά του Καραλή λεγομένου. Έξ αυτών δέ τινά ήσαν Αιγυπτιακά ύπό τήν όδηγίαν του Τζιμπιράλτα, έν οίς ήσαν κάί 2.000 περίπου Αλβανοί. Είς δέ τάς 8 τό εσπέρας διά νυκτός έφυγον άπό τό Σαραβάλι οί Πετιμεζαίοι κάί Κουμανιώται, και είς τάς 9 ξημερώνοντας έφάνησαν οί εχθροί είς τήν θέσιν του Σαραβαλίου, ηνωμένοι οί της ξηράς μέ εκείνους του στόλου, και ώρμησαν εναντίον του στρατοπέδου τών Γαστουναίων, οίτινες μή δυνάμενοι νά άνθέξουν είς τήν όρμήν, άφησαν τάς θέσεις των, και όλας τάς άποσκευάς των, και δύο κανόνια, και έφυγον διασκορπισμένοι, τούς οποίους κατεδίωξαν οί εχθροί μέχρι τών ορεινών μερών, και ολίγον έλειψε νά αιχμαλωτίσουν τον Σισίνην φεύγοντα. ‘Ετρεξαν προς εκείνο τό μέρος οί έν Πριναροκάστρω Καλαβρυτινοί, άλλ' είς μάτην, επειδή οί εχθροί κατέλαβον όλας έκείνας τάς θέσεις· όθεν έβιάσθησαν και οί Καλαβρυτινοί μετά του Ανδρέα Ζαΐμη νά αφήσουν τήν θέσιν τους, και νά ανέβουν είς τό χωρίον Σούλι, κάί ούτως έμεινε διόλου άπολιόρκητον τό φρούριον τών Πατρών. Διεδόθη δέ λόγος, ότι οί έν Σαραβαλίω Καπιταναίοι, επειδή άφησαν τήν θέσιν τους ολίγας ώρας πριν τής εξόδου τών εχθρών, έμεταχειρίσθησαν προδοσίαν πλήν τούτο είναι άδηλον.
Συγχρόνως έφθασεν είς Πάτρας κάί ό άλλος εχθρικός στόλος, ευρισκόμενος είς τον λιμένα του Μούρτου και συνιστάμενος άπό 25 πλοία, τά όποία άφ' ού ήνώθησαν μέ τά λοιπά, ολίγα μεν έξ αυτών έμειναν είς Πάτρας, τά δέ λοιπά μετέβησαν είς τον λιμένα της Βοστίτζης, και ευθύς απέβησαν είς τήν ξηράν οί εχθροί, είσήλθον είς τήν Βοστίτζαν μέ τό νά μήν εύρον καμμίαν άνθίστασιν, και κατέκαυσαν εί τι λείψανον έκ τής προτέρας πυρκαϊάς έπειτα διεσπάρησαν είς τά χωρία του κάμπου κάί έκυρίευσαν όσα ζώα έπρόφθασαν. Ταύτα μαθόντες είς τά Τρίκορφα οί Γερουσιαταί, διώρισαν ευθύς τον Σωτήριον Χαραλάμπην, νά άπέλθη είς τά Καλάβρυτα διά νά ενδυναμώσουν τά έκεί μέρη, και νά εμποδίσουν ένδεχομένην τινά προχώρησιν του έχθρού. Μέ τό νά ύπώπτευσαν δέ, ότι ίσως οί εχθροί σκοπεύουν νά μεταβώσιν είς τήν Κόρινθον και έκείθεν είς τον Ίσθμόν, διά νά ευκολύνουν τήν είσοδον είς τήν Πελοπόννησον τών εχθρικών δυνάμεων όπου εύρίσκοντο είς τήν Άνατολικήν Ελλάδα, απεφασίσθη κατόπιν και ό Υψηλάντης νά λάβη μέρος στρατιωτών έκ τών πολιορκούντων τήν Τριπολιτζάν και νά μεταβή είς τά Καλάβρυτα, και έκεί νά γίνη μία δύναμις ικανή, διά νά κινηθή προς οποιονδήποτε μέρος οί έχθροί ήθελε προχωρήσουν όστις και απήλθε μετά 500 περίπου στρατιωτών, και ένωθέντες μετά τών Καλαβρυτινών κατέβησαν είς τά Τρυπιά, και παρετήρουν τά κινήματα του έχθρού.
Ό δέ εχθρικός στόλος, άφού διέτριψεν έκεί δέκα σχεδόν ημέρας, και οί έχθροί περιεφέροντο είς έκείνο τό μέρος, τή 21 Σεπτεμβρίου έμβήκαν είς τά πλοία, και άνεχώρησαν εκείθεν καί, επειδή διευθύνοντο προς το μέρος της Βιτρινίτζας, ό μεν Υψηλάντης νομίσας, ότι σκοπεύουν δια τον Ίσθμόν,έκίνησεν ευθύς δια την Κόρινθον ό δε εχθρικός στόλος, άφού ύπήγεν αντίκρυ της Βιτρινίτζας, καιέρριψεν άρκεταίς κανονιαίς, διευθύνθη εις τό Γαλαξίδι οί δέ Γαλαξιδιώται, ύποπτεύοντες τό τοιούτον, τα μεν πλοία των προ ημερών έσυραν προς το ένδότερον τοι λιμένος, έβγαλαν δέ τα κανόνια τους εις την ξηράν, και ετοίμασαν μπαταρίας εί τον λιμένα, δια να εμποδίσουν την είσοδον τών εχθρικών πλοίων άλλ' οί εχθροί έκαμαν άπόβασιν στρατευμάτων εις τα πλησίον μέρη της ξηράς, καιάρχισαν τον πόλεμον και δια ξηράς και δια θαλάσσης· οί δέ Γαλαξιδιώται άντεπολέμουν ανδρείως δυο ημερονύκτια, και έφόνευσαν πολλούς τών εχθρών άλλα τέλος πάντων, μέ τό να μη τους έπρόφθασε βοήθεια από κανέν μέρος, μή δυνηθέντες νά άνθέξωσιν εις τό πλήθος τών εχθρών, κατέφυγον εις τά όρη συν γυναιξί και τέκνοις, καί άφησαν την πόλιν και τά πλοία τους εις την έξουσίαν τών έχθρών, ότε οί εχθροί έμβήκαν εις τό Γαλαξίδι, κατέκαυσαν πολλά όσπίτια, ήρπασαν εί τι εύρον, και έφόνευσαν τρεις γέροντας και δύο γραίας εύρεθέντας έκεί· έλαβον δέ και τά πλοία τους έκεί άρασμένα, υπέρ τά είκοσι, καί ούτως έπανήλθον εις Πάτρας, και εκείθεν όλα όμού, συ- "μποσούμενα μετά τών Γαλαξιδιώτικων 85 περίπου, μετέβησαν εις Ζάκυνθον, και έκεί άραξαν.
Πηγές: Παλαιών Πατρών Γερμανός
Απομνημονεύματα
Είς δέ τάς επτά Σεπτεμβρίου (1821) έφθασεν ό εχθρικός στόλος είς τον λιμένα τών Πατρών, συνιστάμενος άπό τρία δελίνια, επτά φεργάδας, κορβέτας και μπρίκια, όλα τριάκοντα πέντε, ναυαρχούντος είς αυτά του Καραλή λεγομένου. Έξ αυτών δέ τινά ήσαν Αιγυπτιακά ύπό τήν όδηγίαν του Τζιμπιράλτα, έν οίς ήσαν κάί 2.000 περίπου Αλβανοί. Είς δέ τάς 8 τό εσπέρας διά νυκτός έφυγον άπό τό Σαραβάλι οί Πετιμεζαίοι κάί Κουμανιώται, και είς τάς 9 ξημερώνοντας έφάνησαν οί εχθροί είς τήν θέσιν του Σαραβαλίου, ηνωμένοι οί της ξηράς μέ εκείνους του στόλου, και ώρμησαν εναντίον του στρατοπέδου τών Γαστουναίων, οίτινες μή δυνάμενοι νά άνθέξουν είς τήν όρμήν, άφησαν τάς θέσεις των, και όλας τάς άποσκευάς των, και δύο κανόνια, και έφυγον διασκορπισμένοι, τούς οποίους κατεδίωξαν οί εχθροί μέχρι τών ορεινών μερών, και ολίγον έλειψε νά αιχμαλωτίσουν τον Σισίνην φεύγοντα. ‘Ετρεξαν προς εκείνο τό μέρος οί έν Πριναροκάστρω Καλαβρυτινοί, άλλ' είς μάτην, επειδή οί εχθροί κατέλαβον όλας έκείνας τάς θέσεις· όθεν έβιάσθησαν και οί Καλαβρυτινοί μετά του Ανδρέα Ζαΐμη νά αφήσουν τήν θέσιν τους, και νά ανέβουν είς τό χωρίον Σούλι, κάί ούτως έμεινε διόλου άπολιόρκητον τό φρούριον τών Πατρών. Διεδόθη δέ λόγος, ότι οί έν Σαραβαλίω Καπιταναίοι, επειδή άφησαν τήν θέσιν τους ολίγας ώρας πριν τής εξόδου τών εχθρών, έμεταχειρίσθησαν προδοσίαν πλήν τούτο είναι άδηλον.
Συγχρόνως έφθασεν είς Πάτρας κάί ό άλλος εχθρικός στόλος, ευρισκόμενος είς τον λιμένα του Μούρτου και συνιστάμενος άπό 25 πλοία, τά όποία άφ' ού ήνώθησαν μέ τά λοιπά, ολίγα μεν έξ αυτών έμειναν είς Πάτρας, τά δέ λοιπά μετέβησαν είς τον λιμένα της Βοστίτζης, και ευθύς απέβησαν είς τήν ξηράν οί εχθροί, είσήλθον είς τήν Βοστίτζαν μέ τό νά μήν εύρον καμμίαν άνθίστασιν, και κατέκαυσαν εί τι λείψανον έκ τής προτέρας πυρκαϊάς έπειτα διεσπάρησαν είς τά χωρία του κάμπου κάί έκυρίευσαν όσα ζώα έπρόφθασαν. Ταύτα μαθόντες είς τά Τρίκορφα οί Γερουσιαταί, διώρισαν ευθύς τον Σωτήριον Χαραλάμπην, νά άπέλθη είς τά Καλάβρυτα διά νά ενδυναμώσουν τά έκεί μέρη, και νά εμποδίσουν ένδεχομένην τινά προχώρησιν του έχθρού. Μέ τό νά ύπώπτευσαν δέ, ότι ίσως οί εχθροί σκοπεύουν νά μεταβώσιν είς τήν Κόρινθον και έκείθεν είς τον Ίσθμόν, διά νά ευκολύνουν τήν είσοδον είς τήν Πελοπόννησον τών εχθρικών δυνάμεων όπου εύρίσκοντο είς τήν Άνατολικήν Ελλάδα, απεφασίσθη κατόπιν και ό Υψηλάντης νά λάβη μέρος στρατιωτών έκ τών πολιορκούντων τήν Τριπολιτζάν και νά μεταβή είς τά Καλάβρυτα, και έκεί νά γίνη μία δύναμις ικανή, διά νά κινηθή προς οποιονδήποτε μέρος οί έχθροί ήθελε προχωρήσουν όστις και απήλθε μετά 500 περίπου στρατιωτών, και ένωθέντες μετά τών Καλαβρυτινών κατέβησαν είς τά Τρυπιά, και παρετήρουν τά κινήματα του έχθρού.
Ό δέ εχθρικός στόλος, άφού διέτριψεν έκεί δέκα σχεδόν ημέρας, και οί έχθροί περιεφέροντο είς έκείνο τό μέρος, τή 21 Σεπτεμβρίου έμβήκαν είς τά πλοία, και άνεχώρησαν εκείθεν καί, επειδή διευθύνοντο προς το μέρος της Βιτρινίτζας, ό μεν Υψηλάντης νομίσας, ότι σκοπεύουν δια τον Ίσθμόν,έκίνησεν ευθύς δια την Κόρινθον ό δε εχθρικός στόλος, άφού ύπήγεν αντίκρυ της Βιτρινίτζας, καιέρριψεν άρκεταίς κανονιαίς, διευθύνθη εις τό Γαλαξίδι οί δέ Γαλαξιδιώται, ύποπτεύοντες τό τοιούτον, τα μεν πλοία των προ ημερών έσυραν προς το ένδότερον τοι λιμένος, έβγαλαν δέ τα κανόνια τους εις την ξηράν, και ετοίμασαν μπαταρίας εί τον λιμένα, δια να εμποδίσουν την είσοδον τών εχθρικών πλοίων άλλ' οί εχθροί έκαμαν άπόβασιν στρατευμάτων εις τα πλησίον μέρη της ξηράς, καιάρχισαν τον πόλεμον και δια ξηράς και δια θαλάσσης· οί δέ Γαλαξιδιώται άντεπολέμουν ανδρείως δυο ημερονύκτια, και έφόνευσαν πολλούς τών εχθρών άλλα τέλος πάντων, μέ τό να μη τους έπρόφθασε βοήθεια από κανέν μέρος, μή δυνηθέντες νά άνθέξωσιν εις τό πλήθος τών εχθρών, κατέφυγον εις τά όρη συν γυναιξί και τέκνοις, καί άφησαν την πόλιν και τά πλοία τους εις την έξουσίαν τών έχθρών, ότε οί εχθροί έμβήκαν εις τό Γαλαξίδι, κατέκαυσαν πολλά όσπίτια, ήρπασαν εί τι εύρον, και έφόνευσαν τρεις γέροντας και δύο γραίας εύρεθέντας έκεί· έλαβον δέ και τά πλοία τους έκεί άρασμένα, υπέρ τά είκοσι, καί ούτως έπανήλθον εις Πάτρας, και εκείθεν όλα όμού, συ- "μποσούμενα μετά τών Γαλαξιδιώτικων 85 περίπου, μετέβησαν εις Ζάκυνθον, και έκεί άραξαν.
Πηγές: Παλαιών Πατρών Γερμανός
Απομνημονεύματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου