ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΖΑΣ - ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΕΦΑΛΑΣ.

" Πριν δέ άλλαγώσι τά γράμματα μετά τών Αλβα­νών, αίφνης, άνευ τίνος προμελέτης κοινής, ώρμησε τή 23 Σεπτεμβρίου (1821) έν σώμα στρατιωτών Έλλήνων μετά του Καπιτάν Κεφάλα, και έκυρίευσαν την Πόρταν λεγομένην τού Άναπλίου, ομοίως και τά πέριξ όσπίτια, καί ύψωσαν την έλληνικήν σημαίαν και άρχισαν νά πολεμούν με τούς πέριξ Τούρκους. Άφού είδον τούτο τά λοιπά ελληνικά στρατιωτικά σώματα ώρμησαν πανταχόθεν, κάι είσήρχοντο εις την πόλιν, άλλοι άπό τάς ανοικτός πόρτας, και άλλοι άνέβαινον από τά τείχη εις τάς τάπιας, κάι εις ολίγον διάστημα καιρού έκυρίευσαν τας περισσοτέρας τάπιας. Οί δέ εχθροί, έντρομοι και έκπεπληγμένοι έκλείσθησαν εις τά όσπίτια, επροσπάθουν νά διαυθεντευθουν, πλην μετ' ολίγας ώρας παρεδόθησαν όλοι είς τους στρατιώτας όπου έμβαινον είς τά όσπίτια, έκτός εκατόν περίπου όπου έκλείσθησαν είς την Μεγάλην Τάπιαν, οί όποίοι έστάθησαν έκεί δυο ημέρας, πλην τέλος πάντων παρεδόθησαν κάι αυτοί, κάι ύψώθη πανταχόθεν ή ελληνική σημαία. Οί δέ Αλβανοί την ήμέραν τής εφόδου ίδόντες τό αίφνίδιον τούτο έκυριεύθησαν άπό φόβον και συνήχθησαν άπαντες είς τό Σεράγι· πλην οί Έλληνες διά τέ τάς προλαβούσας συμφωνίας και την διατρέχουσαν συμμαχίαν μεταξύ Αλβανών κάι Ελλήνων, τους ύπεσχέθησαν την άσφάλειαν, και ούτως έξήλθον όλοι την αυτήν ήμέραν άπό την Πόρταν λεγομένην τών Καλαβρύ­των, μέ τά άρματά τους κάί μέ τό πράγμα τους, όντες περίπου 1.800, έχοντες μεθ' εαυτών ενέχυρον κάι τον Κ(απιτάν) Δημήτριον Κολιόπουλον, όστις ευρέθη μαζί τους, όταν έγιναν ή έφοδος τών Ελλή­νων, κάι τούς συνώδευσε μέ 500 στρατιώτας Έλλη­νας μέχρι τής Βοστίτζης, όπου εμβαρκαρίσθησαν διά την Ρούμελην μ' όλον τούτο έφονεύθησαν τινές τών Αλβανών περίπου 280, κάι ένώ έξήρχοντο τής Τριπολιτζάς, και καθ' όδόν όσοι έμενον οπίσω. Μετά δέ τήν έξοδον τών Αλβανών έμβήκαν είς τό Σεράγι ικανά στρατεύματα ελληνικά· έμβήκαν δέ και ό Πετρόμπεης, ό Αναγνώστης Δεληγιαννόπουλος και ό Κρεββατάς, κάι έκεί έμειναν τό βράδυ. 'Εκ δέ τών πραγμάτων του Σεραγίου, όσα ήτον είς τους έξω οντάδες, διηρπάγησαν άπό τους στρατιώ­τας· τά δέ πολυτιμότερα ήσαν είς τους οντάδες τών χαρεμιών, κάι έμποδίζοντο οί στρατιώται νά εισέλ­θουν. Κατά δέ τό μεσονύκτιον αίφνης έφάνη πυρκαϊά είς τό Σεράγι, κάι κατεκάη όλον κάι μέρος τών πέριξ όσπιτίων κάί τά μεν χαρέμια τών Καϊμα­κάμη κάι Κεχαγιά μετέφερον είς τό όσπίτιον τού Μουσταφάμπεη ύπό τήν φύλαξιν τών Μανιατών, τό δέ πράγμα όλον έχάθη, τίνι τρόπω, άδηλον. Οί δέ Πελοποννήσιοι Μπέηδες κάί όλοι οί Αγάδες και Έφέντηδες έμειναν αιχμάλωτοι είς τάς χείρας τών Ελλήνων έκ δέ τών λοιπών Τούρκων άλλοι μέν έφονεύθησαν κατά τήν έφοδον, άλλοι δέ μετά ταύτα πλήθος δέ γυναικών κάί παιδίων διεσπάρησαν είς πολλά μέρη τής Πελοποννήσου αιχμάλωτοι. "
Πηγές:
Παλαιών Πατρών Γερμανός
Απομνημονεύματα