1825 - 1826
Ο Αιγύπτιος Στρατηλάτης Ιμπραήμ διασχίζει την Ελλάδα σκορπίζοντας το θάνατο και την ολική καταστροφή. Η Ελλάς σπαράσσεται από τον δεύτερο εμφύλιο που θέτει σε μεγάλη κρίση τον αγώνα. Αν μπορείτε, σας παρακαλώ, ασχοληθείτε και μάθετε ποίοι και γιατί προκάλεσαν τους εμφύλιους αυτούς σπαραγμούς και κυρίως τον δεύτερο και σπουδαιότερο. Όχι πάντως οι Μανιάτες που δεν είχαν καθ' όλην την διάρκειά του καμία απολύτως ανάμιξη. Από τις αρχές του 1825 που φθάνει στην Πελοπόννησο ο Ιμπραήμ με κέντρο την Μεθώνη αρχίζει να οργανώνει την επέλασή του. Η Ελληνική Κυβέρνηση συγκεντρώνει τα στρατεύματά της έξω από την Μεθώνη στο Κρεμύδι περίπου 4500 άνδρες. Της εκστρατείας αυτής ηγήθη ο πρόεδρος της Κυβερνήσεως Κουντουριώτης και εν συνεχεία ο Δημήτρης Σκούρτης. Αρχηγοί των στρατευμάτων ήταν ο Καρατάσος, ο Τζαβέλας, ο Μπότσαρης, ο Δράκος, ο Καραϊσκάκης και άλλοι. Τον Απρίλιο έφθασε στο Κρεμύδι και ο Μαυροκορδάτος και οργάνωσαν την μάχη του Κρεμυδίου που παρετάχθησαν 3.250 Έλληνες και 3.000 Αιγύπτιοι.
Η μάχη αυτή υπήρξε καταστροφική για τους Έλληνες, με 500-550 νεκρούς και πάρα πολλούς αιχμαλώτους. Μετά την καταστροφή οι στερεοελαδίτες καπεταναίοι που σας προανέφερα με τους άνδρες τους έφυγαν βεβιασμένα για την Στερεά παρά τις παρακλήσεις της Κυβερνήσεως. Έτσι ο Ιμπραήμ ανενόχλητος προελαύνει προς το Ναυαρίνο, τη Σφακτηρία, το Νιόκαστρο, με στόχο την Τριπολιτσά. Μόνον στο Μανιάκι ο Παπαφλέσσας με πολλούς Μανιάτες ανθίσταται αφού κατά την διάρκεια της νύκτας όπως αναφέρει ο Φραντζής πολλοί ελιποτάκτησαν.
Όλοι οι Μανιάτες καπεταναίοι, ο Πουλικάκος, ο Πιέρος Βοϊδής, ο Θανασούλης Καπετανάκης εφονεύθησαν μαχόμενοι. Αρχιστράτηγος είχε ορισθεί ο Θ. Κολοκοτρώνης. Από το Μανιάκι ο Ιμπραήμ γυρίζει στην Καλαμάτα, την κατέλαβε, την επυρπόλησε όπως και τον Αρμυρό και τις Κιτριές. Δεν προχώρησε όμως προς τη Μάνη, αλλά συνέχισε την πορεία τους προς την Τριπολιτσά.
Ο Κολοκοτρώνης έχει συγκεντρώσει 3.000 άνδρες για να εμποδίσει τον Ιμπραήμ. Στις 6 Ιουνίου οι Έλληνες αδυνατούν να τον συγκρατήσουν, εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και ο Ιμπραήμ χωρίς καμία πια αντίσταση μπήκε στην Τριπολιτσά στις 7 Ιουνίου.
Αφού ξεκούρασε το στρατό του πορεύεται προς Ναύπλιο, Άργος κλπ. Προασπιστές του Ναυπλίου ο Δ. Υψηλάντης, ο Κ. Μαυρομιχάλης, ο Μακρυγιάννης που με τους πολεμιστές τους τον απέκρουσαν αναγκάζοντάς τον να στραφεί προς το Άργος το οποίο και κατέλαβε ευκόλως.
Επιστρέφει στην Τριπολιτσά στις 14 Ιουνίου. Στο Παρθένι καραδοκεί ο Κολοκοτρώνης με τον Πλαπούτα με αξιόμαχο σώμα 3.300 ανδρών, τον καρτερούν, όταν εμφανίζεται όμως φόβος μεγάλος επικρατεί, εγκαταλείπουν οι Έλληνες υπό τον Κολοκοτρώνη και αποσύρονται, και όπως και στη Δραμπάλα επικαλούνται ότι ήταν ακατάλληλη και αυτή η θέση για τη μάχη. Ερώτηση, γιατί τάχα, την είχαν επιλέξει;
Το ίδιο συνέβη ολίγον αργότερα στα Τρίκορφα που δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στον Ιμπραήμ. Λέει ο Φραντζής για το Παρθένι: "ιδόντες τον Ιμπραήμην επανερχόμενον, απεσύρθησαν, μη ούσης της θέσεως καταλλήλου δια μάχην"... Όταν δε έφυγε ο Ιμπραήμ για το Μεσολόγγι, ο Κολοκοτρώνης σκέφθηκε ότι θα ήτο εύκολος η κατάκτησις της Τριπολιτσάς αφού εφρουρείτο από 1200 μόνο άνδρας. Στις 8 Ιανουαρίου έγινε η απόπειρα αλλά απέτυχε και αυτή.
Σας κούρασα με αυτή την επί τροχάδην επισκόπηση της τραγικής εκείνης περιόδου για να σας προβληματίσω για το ποιος τελικά πολέμησε τον Ιμπραήμ; Χωρίς κανέναν δισταγμό σας λέω, κυρίως οι Μανιάτες.
Για καιρό σχεδιάζει την εκστρατείαν κατά της Μάνης με στόχο την "...καταστροφή της Σπάρτης και την ταπείνωσή της, να αφανίση την δύναμιν την τρομερήν εκείνην Μανιατών, τα δε λοιπά ολίγα μέρη της Πελοποννήσου ήτο πλέον παίγνιον".
Δανείστηκα την προαναφερθείσα φράση από το σπουδαίο δοκίμιο του Δικαίου Βαγιακάκου ΜΑΝΙΑΤΑ Α'. Όπως μας πληροφορεί ο Μουρτζίνος επιλέγεται ως τόπος αντιστάσεως η θέσις Αλμυρός μέχρις ότου διαφανούν οι προθέσεις του για τον δρόμο που θα ακολουθήσει... Ει μεν δοκιμάσει να εισβάλει εις τα όρια της Σπάρτης δια να καταπατήσει το έδαφος αυτής θέλει διαφεντεύσωμεν αυτό μέχρι τελευταίας πνοής μας κλπ. κλπ., οχυρώνουν στο Αλμυρό [...] πετρόκτιστη Βέργα, ένα περίπου μίλι από τη θάλασσα μέχρι το Καστράκι και ύψους δύο περίπου μέτρων και περίμεναν τα Αιγυπτιακό στίφη ενώ ο Γιωργάκης Μαυρομιχάλης στέλνει μία απειλητική επιστολή του Ιμπραήμ στην Εφορία της Σπάρτης στην Καρδαμύλη και ιδού η απάντησις: ..."από ημάς τους ολίγους Έλληνας της Μάνης και τους λοιπούς Έλληνας τους ευρισκομένους εις αυτήν. Προς τον Ιμπραχήμ πασάν της Αιγύπτου. Ελάβομεν το γράμμα σου, εις το οποίον είδομεν να μας φοβερίζεις ότι, αν δεν σου προσφέρωμεν την υποταγήν μας, θέλει εξολοθρεύσει τους Μανιάτας και την Μάνην. για τούτο και ημείς, σε περιμένομεν με όσας δυνάμεις θελήσης. Οι κάτοικοι της Μάνης γράφομεν και σε περιμένομεν".
Το νέο Μολών Λαβέ. Στις 22 Ιουνίου οι Αιγύπτιοι επιτίθενται στη Βέργα με άτακτους, και αφού απωθούνται επιτίθεται ο τακτικός στρατός με ευρωπαίους αξιωματικούς, οι απώλειές τους είναι μεγάλες, οι στρατιώτες απειλούνται με θάνατο αν υποχωρήσουν και οι Μανιάτες πολεμούν μέχρι τις απογευματινές ώρες λυσσαλέα. Αρχίζουν όμως να λείπουν τα πολεμοφόδια όταν η εξυπνάδα και το θάρρος μιας ομάδας Σκυφιάνων, έρποντες καταφέρνουν να βρεθούν στα νώτα των Αιγυπτίων, όπου κυρίως πανικοβάλλονται και υποχωρούν καταδιωκόμενοι μέχρι την Αγία Σιών.
Ο Ιμπραήμ έξαλλος διατάσσει την επιβίβαση 3.500 ανδρών σε πλοία που είχε στην Καλαμάτα, κι έτσι να βρεθεί στα μετόπισθεν των Μανιατών που ευρίσκοντο στη Βέργα. Έτσι το ξημέρωμα της 23 Ιουνίου έφθασε στο Δηρό και άρχισε να αποβιβάζει τα στρατεύματά του με δυσκολία διότι και λιμάνι δεν υπήρχε και το μέρος ήτο πετρώδες και δύσβατο. Οι πρώτοι στρατιώτες ανηφόρησαν προς τον Πύργο κι εκείθε προς το Μοναστήρι της Φανερωμένης και την Καφιόνα περίπου, 300. Οι γυναίκες που θέριζαν και οι γέροντες ξαφνιάστηκαν αλλά γρήγορα συνήλθαν, εκτύπησαν τις καμπάνες και με ότι όπλα είχε ο καθένας και οι γυναίκες κυρίως με τα δρεπάνια επέπεσαν κατά των εισβολέων και με ηρωισμό και αυταπάρνηση τους έτρεψαν εις φυγήν. Από τους 300 στρατιώτας που είχαν προχωρήσει και πέραν του Πύργου επέστρεψαν περίπου 60. Πολλοί επιβιβάσθησαν στα πλοία και μερικοί ανηφόρισαν προς Αρεόπολη που όμως στα Τραλαπιάνικα απωθήθησαν με σφοδρότητα και με πολλές απώλειες. Ο περίπλους της Μάνης από τον Ιμπραήμ συνεχίστηκε με μία προσπάθεια προς κατάληψη του Κότρωνα που τελικά με την βοήθεια ενός νέου εφιάλτη του Μπόσινα επιχειρεί την κατάληψη του Πολυαράβου όπου χάρι της πανουργίας του Σταθακάκου να φονεύση τον Μπόσινα και των υπολοίπων Μανιατών να πολεμούν σαν θηρία εγράφη το τέλος της τραγωδίας του Ιμπραήμ.
Η σημασία στρατηγική και πολιτική, της Βέργας, του Δηρού και του Πολυαράβου είναι αποφασιστική και καθόρισε τις εξελίξεις.
Αν ο Ιμπραήμ καταλάμβανε τη Μάνη, εξησφάλιζε τον έλεγχο της Πελοποννήσου κάτι βεβαίως αυτό θα εσήμανε και το τέλος της ούτως ή άλλως ευρισκόμενης σε κρίση, επαναστάσεως. Δεν θα εγίνετο η επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων και όλες οι θυσίες του ξεσηκωμού θα απέβαιναν μάταιες για έναν αγώνα που χάθηκε χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα στην απελευθέρωση του Γένους των Ελλήνων.
Μετά τη Βέργα, το Δηρό και τον Πολυάραβο οι συγκρούσεις Ελλήνων και Τούρκων ήταν μικρές και άνευ σημασίας και όπως προσφυώς λέει ο Α. Κουτσιλιέρης, Από τον Αλμυρό ξεκίνησε και στον Αλμυρό ετερματίσθη ο Εθνοσωτήριος Αγώνας.
Ο Φραντζής εκθέτει τα γεγονότα της Βέργας και του Δηρού με μοναδικό τρόπο και ο Τρικούπης του Πολυαράβου. Έκτοτε κανείς δεν αναφέρεται πια στα ιστορικά αυτά γεγονότα που σφράγισαν τον Αγώνα του Γένους και προσδιόρισαν την εξελικτική πορεία του Έθνους. Και γι' αυτό αν κάτι πρέπει να κάνουμε οι Μανιάτες είναι να φροντίσουμε να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια. Να γίνει γνωστό τι συνεισφέραμε στον αγώνα και τι πίκρες, απογοητεύσεις και εγκατάλειψη εισπράξαμε. Σας συστήνω να διαβάσετε το βιβλίο του αείμνηστου Μανιάτη Βάσου Τσιμπιδάρου "Το 1821 χωρίς Δάφνες και Στέφανα". Θα αναθεωρήσετε τις απόψεις σας.
Η Μάνη δεν ζητάει τίποτε, δεν θέλει τίποτε...
Οι θυσίες για το έθνος και το γένος είναι καθήκον για τη Μάνη...
Η υποκριτική Ελληνική Ιστορία όμως οφείλει στη Μάνη μία μεγάλη και ειλικρινή συγγνώμη..."
ΠΗΓΕΣ:Καθηγητής Μιχάλης-Θαλής Πουλαντζάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου