ΒΕΡΓΑ – ΔΗΡΟΣ – ΠΟΛΥΑΡΑΒΟΣ
"α)Δεν υπάρχει "βασιλική οδός" για την επιστήμη και ελπίδα να φτάσουν στις φωτεινές κορυφές της έχουν μόνον όσοι δεν φοβούνται να κουραστούν σκαρφαλώνοντας στα απόκρημνα μονοπάτια της. Αυτά γράφει ο Καρλ Μαρξ για την επιστήμη.
Αυτά θα προσπαθήσω να υπηρετήσω, σήμερα, μαζί σας μιλώντας για την "επιστήμη" της ιστορίας, για την ιστορική πραγματικότητα και για την αποκατάσταση που πρέπει να γίνει στην ιστορική αλήθεια. Η αντικειμενική κριτική της όποιας ιστορίας προϋποθέτει την όσο γίνεται πληρέστερη γνώση της ιστορικής αλήθειας και της πραγματικής δράσης των ιστορικών προσώπων.
Ας θυμηθούμε τον Πολύβιο που μας λέει ότι "...εξ ιστορίας αφαιρεθείσης της αληθείας το καταλειπόμενον ανωφελές γίνεται διήγημα" (Α' 15). Έτσι λοιπόν η ιστορία δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνον έκθεσις γεγονότων και ημερομηνιών αλλά κυρίως έρευνα και του πολιτισμού μιας χώρας και της ευθύνης στην εθνική παρακαταθήκη που αφήνεται στους επερχόμενους. Αυτήν την ιστορία πρέπει να την διακρίνει ευθύνη στην αποτίμηση του παρελθόντος, αντικειμενικότης στον χαρακτηρισμό γεγονότων και προσώπων στην ιστορική αναδρομή και εξαγωγή χρηστών και ωφέλιμων συμπερασμάτων γύρω από την πολιτικοεθνική σκέψη και την ιστορική δράση προσώπων που διαμόρφωσαν το ιστορικό χθες εν τόπω και χρόνω για την επιβίωση του έθνους και το λαμπρόν μέλλον του.
Τέτοια ιστορία δεν γράφτηκε ποτέ για την Μάνη και τους Μανιάτες.
Σε κανένα σχολικό βιβλίο δεν αναφέρεται ρητά και κατηγορηματικά η συνεισφορά της Μάνης. Συνεισφορά χωρίς αποδέκτη δεν υπάρχει. Με δεδομένη τη συνεισφορά της Μάνης στους αγώνες του γένους που μπορούμε να την προσδιορίσουμε τοπικά και χρονικά και επειδή γνωρίζουμε γραφή και ανάγνωση μπορούμε να πούμε ότι "πρόσφεραν συνεισφορά", τότε οι ιστορικοί θα έπρεπε να μας κατονομάσουν και τον αποδέκτη της συνεισφοράς της Μάνης στους αγώνες του Γένους. Δεν το έκαναν χθες και δεν το κάνουν και σήμερα. Άρα ο διακεκριμένος ιστορικός πολιτισμός που αποδέχονται οι άλλοι για μας τους Μανιάτες δεν έχει τον ίδιο συντελεστή πραγματικότητος.
Έτσι λοιπόν για μας, για τη Μάνη δεν μπορούμε να κρύψουμε από τους εαυτούς μας ότι η γνώση του ιστορικού μας –του πρόσφατου- πολιτισμού είναι πολύ φτωχή, σχηματική και ότι και το πνευματικό και το αισθητικό περιεχόμενο δεν παρουσιάζει μεγάλο ειδικό βάρος.
Στον "ιστορικό πολιτισμό μας" τον καθημερινό οι Μανιάτες αντιμετωπίζονται με σαρκασμό και ειρωνικά σχόλια. Ακόμη και στα επίσημα μνημολόγια η Μάνη "αγνοείται" ή σχεδόν.
β) Δεν υποστηρίζω ότι οι Μανιάτες ήταν άγιοι, ηθικοί, άμεμπτοι. Όχι. Ασφαλώς δεν ήταν. Πρέπει όμως να τους δούμε, να τους ερευνήσουμε και να τους αξιολογήσουμε μέσα από την ιστορική συγκυρία και να τους κατατάξουμε όπως τους πρέπει για τη "συνεισφορά" από τους αγώνες και τις θυσίες.
Διαβάστε και δεν θα βρείτε ούτε μία μάχη σε όλη την τότε Ελλάδα που να μην πολεμούν και πεθαίνουν Μανιάτες. Ούτε μία. Διαβάστε τον πολύπαθο αγώνα και προσπαθήστε να μετρήσετε πόσοι Μαυρομιχαλαίοι έχουν σκοτωθεί. Πολλοί, πάρα πολλοί που δεν μπορείτε να τους μετρήσετε.
Όμως η ιστορία μας είναι γραμμένη από ζηλωτές, από υποτακτικούς, από παρίες. Από τον Φωτάκο, τον Οικονόμου, τη Σπηλιάδη μαθαίνουμε όσα θέλουν να μάθουμε. Γιατί κρίνονται και κατακρίνονται οι Μανιάτες μόνον; Οι άλλοι καπεταναίοι και Στρατηγοί είναι πέρα και πάνω από κάθε υποψία; Ο Αναγνωσταράς, ο Κολοκοτρώνης, ο Πλαπούτας, ο Πανουργιάς, ο Καραϊσκάκης, οι Μποτσαραίοι, ο Γκούρας, ο Διοβουνώτης και τόσοι άλλοι γιατί έχουν αγιοποιηθεί; Ποια ιστορία τους έκρινε; Όχι βέβαια αυτή που κρίνει τη Μάνη και τους Μανιάτές. Εγώ δεν γνωρίζω καμία τέτοια ιστορία να διδάσκεται. Γνωρίζω τους προαναφερθέντας που ασχολήθηκαν κυρίως με την υστεροφημία του Στρατηγού. Δεν διαβάζω πουθενά τον Κανέλλο Δηληγιάννη, τον Finley, τον Βλαχογιάννη, τον Κασομούλη, κάπου-κάπου τον Παπαρρηγόπουλο. Βεβαίως πανταχού παρών ευρίσκεται ο Κορδάτος, ο Βουρνάς κι άλλοι "διανοούμενοι" που υπηρετούν μία συγκεκριμένη ιδεολογικο-πολιτική γραμμή.
Υπάρχει διαστρέβλωση της ιστορίας και υπάρχει και μία υπερβολική και παραβατική ενασχόληση από ευφάνταστους δημοσιογραφίσκους του ηλεκτρονικού κυρίως χώρου, ψευδοϊστορικούς, ταγούς της κατανάλωσης και του Μάρκετινγκ με "σταγόνες ιστορίας" ανιστόρητης."
"α)Δεν υπάρχει "βασιλική οδός" για την επιστήμη και ελπίδα να φτάσουν στις φωτεινές κορυφές της έχουν μόνον όσοι δεν φοβούνται να κουραστούν σκαρφαλώνοντας στα απόκρημνα μονοπάτια της. Αυτά γράφει ο Καρλ Μαρξ για την επιστήμη.
Αυτά θα προσπαθήσω να υπηρετήσω, σήμερα, μαζί σας μιλώντας για την "επιστήμη" της ιστορίας, για την ιστορική πραγματικότητα και για την αποκατάσταση που πρέπει να γίνει στην ιστορική αλήθεια. Η αντικειμενική κριτική της όποιας ιστορίας προϋποθέτει την όσο γίνεται πληρέστερη γνώση της ιστορικής αλήθειας και της πραγματικής δράσης των ιστορικών προσώπων.
Ας θυμηθούμε τον Πολύβιο που μας λέει ότι "...εξ ιστορίας αφαιρεθείσης της αληθείας το καταλειπόμενον ανωφελές γίνεται διήγημα" (Α' 15). Έτσι λοιπόν η ιστορία δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνον έκθεσις γεγονότων και ημερομηνιών αλλά κυρίως έρευνα και του πολιτισμού μιας χώρας και της ευθύνης στην εθνική παρακαταθήκη που αφήνεται στους επερχόμενους. Αυτήν την ιστορία πρέπει να την διακρίνει ευθύνη στην αποτίμηση του παρελθόντος, αντικειμενικότης στον χαρακτηρισμό γεγονότων και προσώπων στην ιστορική αναδρομή και εξαγωγή χρηστών και ωφέλιμων συμπερασμάτων γύρω από την πολιτικοεθνική σκέψη και την ιστορική δράση προσώπων που διαμόρφωσαν το ιστορικό χθες εν τόπω και χρόνω για την επιβίωση του έθνους και το λαμπρόν μέλλον του.
Τέτοια ιστορία δεν γράφτηκε ποτέ για την Μάνη και τους Μανιάτες.
Σε κανένα σχολικό βιβλίο δεν αναφέρεται ρητά και κατηγορηματικά η συνεισφορά της Μάνης. Συνεισφορά χωρίς αποδέκτη δεν υπάρχει. Με δεδομένη τη συνεισφορά της Μάνης στους αγώνες του γένους που μπορούμε να την προσδιορίσουμε τοπικά και χρονικά και επειδή γνωρίζουμε γραφή και ανάγνωση μπορούμε να πούμε ότι "πρόσφεραν συνεισφορά", τότε οι ιστορικοί θα έπρεπε να μας κατονομάσουν και τον αποδέκτη της συνεισφοράς της Μάνης στους αγώνες του Γένους. Δεν το έκαναν χθες και δεν το κάνουν και σήμερα. Άρα ο διακεκριμένος ιστορικός πολιτισμός που αποδέχονται οι άλλοι για μας τους Μανιάτες δεν έχει τον ίδιο συντελεστή πραγματικότητος.
Έτσι λοιπόν για μας, για τη Μάνη δεν μπορούμε να κρύψουμε από τους εαυτούς μας ότι η γνώση του ιστορικού μας –του πρόσφατου- πολιτισμού είναι πολύ φτωχή, σχηματική και ότι και το πνευματικό και το αισθητικό περιεχόμενο δεν παρουσιάζει μεγάλο ειδικό βάρος.
Στον "ιστορικό πολιτισμό μας" τον καθημερινό οι Μανιάτες αντιμετωπίζονται με σαρκασμό και ειρωνικά σχόλια. Ακόμη και στα επίσημα μνημολόγια η Μάνη "αγνοείται" ή σχεδόν.
β) Δεν υποστηρίζω ότι οι Μανιάτες ήταν άγιοι, ηθικοί, άμεμπτοι. Όχι. Ασφαλώς δεν ήταν. Πρέπει όμως να τους δούμε, να τους ερευνήσουμε και να τους αξιολογήσουμε μέσα από την ιστορική συγκυρία και να τους κατατάξουμε όπως τους πρέπει για τη "συνεισφορά" από τους αγώνες και τις θυσίες.
Διαβάστε και δεν θα βρείτε ούτε μία μάχη σε όλη την τότε Ελλάδα που να μην πολεμούν και πεθαίνουν Μανιάτες. Ούτε μία. Διαβάστε τον πολύπαθο αγώνα και προσπαθήστε να μετρήσετε πόσοι Μαυρομιχαλαίοι έχουν σκοτωθεί. Πολλοί, πάρα πολλοί που δεν μπορείτε να τους μετρήσετε.
Όμως η ιστορία μας είναι γραμμένη από ζηλωτές, από υποτακτικούς, από παρίες. Από τον Φωτάκο, τον Οικονόμου, τη Σπηλιάδη μαθαίνουμε όσα θέλουν να μάθουμε. Γιατί κρίνονται και κατακρίνονται οι Μανιάτες μόνον; Οι άλλοι καπεταναίοι και Στρατηγοί είναι πέρα και πάνω από κάθε υποψία; Ο Αναγνωσταράς, ο Κολοκοτρώνης, ο Πλαπούτας, ο Πανουργιάς, ο Καραϊσκάκης, οι Μποτσαραίοι, ο Γκούρας, ο Διοβουνώτης και τόσοι άλλοι γιατί έχουν αγιοποιηθεί; Ποια ιστορία τους έκρινε; Όχι βέβαια αυτή που κρίνει τη Μάνη και τους Μανιάτές. Εγώ δεν γνωρίζω καμία τέτοια ιστορία να διδάσκεται. Γνωρίζω τους προαναφερθέντας που ασχολήθηκαν κυρίως με την υστεροφημία του Στρατηγού. Δεν διαβάζω πουθενά τον Κανέλλο Δηληγιάννη, τον Finley, τον Βλαχογιάννη, τον Κασομούλη, κάπου-κάπου τον Παπαρρηγόπουλο. Βεβαίως πανταχού παρών ευρίσκεται ο Κορδάτος, ο Βουρνάς κι άλλοι "διανοούμενοι" που υπηρετούν μία συγκεκριμένη ιδεολογικο-πολιτική γραμμή.
Υπάρχει διαστρέβλωση της ιστορίας και υπάρχει και μία υπερβολική και παραβατική ενασχόληση από ευφάνταστους δημοσιογραφίσκους του ηλεκτρονικού κυρίως χώρου, ψευδοϊστορικούς, ταγούς της κατανάλωσης και του Μάρκετινγκ με "σταγόνες ιστορίας" ανιστόρητης."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου