"Κατά τάς 8 το Μαΐου έξεστράτευσαν οί Τούρκοι από τού Λάλα 1.500 πεζοί και 1.000 ιππείς κατά τού Πύργου. Άλλ' οί Πυργιώται, όντες διασκορπισμένοι, διά νά εξασφαλίση έκαστος την οικογένειάν του, ευρέθηκαν έως 100 μόνον ώπλισμένοι και μη δυνάμενοι νά άνθέξουν εις τόσην πληθύν εχθρών έμπειροπολέμων άπεσύρθησαν εις τό Κατάκωλον, και μή ευρόντες άντίστασιν οί εχθροί κατεπυρπόλησαν την ήμισυν πόλιν διά νά ενσπείρουν τον τρόμον εις τά μέρη εκείνα, εις έν δε χωρίον Λαντζόϊ λεγόμενον ήτον ώχυρωμένοι οί εκ Ζακύνθου ατρόμητοι Καμπασαίοι μέ έπέκεινα των εκατόν στρατιωτών, τους οποίους έπολιόρκησαν αίφνης οί Τούρκοι, αλλά δεν έδυνήθησαν νά τους βλάψουν. Τό πλείστον μέρος των Τούρκων διεσκορπίσθησαν εις τά πέριξ χωρία, τά όποία έλεηλάτουν και κατεπυρπόλουν και εις τάς 10 Μαίου συνήχθησαν άπαντες εκεί νά δυνηθούν ή νά τους διαλύσουν ή νά τους καταστρέψουν.
Ό περιβόητος εκείνος άνδρας Χαραλάμπης Βιλαέτης, ό χρηματίσας εις τάς Ιονίους νήσους αξιωματικός ανώτερος του τακτικού στρατού επί Γάλλων και ΄Αγγλων, διακεκριμένος διά την άνδρείαν, φρόνησιν και τά στρατιωτικά πλεονεκτήματά του, ευρεθείς εις εν χωρίον μέ 46 στρατιώτας, βλέπων τον κίνδυνον των Καμπασαίων απεφάσισε νά τρέξη προς βοήθειάν των, ή νά τους σώση, ή νά συναποθάνη μ' αυτούς. Ευρέθη επίσης εις τό αυτό χωρίον και ό Αναγνώστης Παπασταθόπουλος μέ 160, τον όποίον προέτρεψε και παρεκάλεσε νά υπάγουν μαζί. Άλλ' αυτός τον άπήντησεν ότι νά ξεκινήση ό Βιλαέτης και κατόπιν φθάνει και αυτός έν λόγω τιμής, άλλ' έκ της δειλίας του τον ήπάτησε και αντί νά τον άκολουθήση ώπισθοδρόμησε και τον εγκατέλειψε. Φθάσας λοιπόν ό Βιλαέτης εις τά αμπέλια τού Λαντζόϊ, περιεκυκλώθη αίφνης από τά στίφη των βαρβάρων πεζών τε και ιππέων εις τό πεδίον και αντισταθείς γενναίως και πολεμήσας καρτερικώς μετά πέντε ωρών μάχην έπεσεν ένδόξως αυτός και άπαντες οί σύντροφοί του θύματα υπέρ πατρίδος και ούτως ύστερήθη ή Πελοπόννησος πρόωρα έναν έκ τών προμάχων της. Οί δε Λαλαίοι υπέστρεψαν εις του Λάλα μετά πενταήμερον έπιδρομήν άπολέσαντες εις την μάχην του Λαντζόϊ υπέρ τους 150 στρατιώτας των.
Επιστρεφόντων δέ και διαβαινόντων από τάς υπώρειας του Όλωνού, τυχαίως συνηντήθησαν με τον είκοσιπενταετή υίόν του παλαιού άρχιληστού Γιαννιά Γεώργιον, ευρεθέντα εκεί με εκατόν περίπου στρατιώτας, αλλά μετά την συμπλοκήν άπεδειλίασαν από τό πλήθος των Τούρκων, ώς πρωτόπειροι, και έλιποτάκτησαν κρυφίως άφήσαντες τον άτρόμητον εκείνον νέον με μόνους 25 συντρόφους μαχητάς, οίτινες κατέλαβον ένα χάνδακα και έπολέμησαν μέ τόσην πληθύν Τούρκων υπέρ τάς πέντε ώρας, και άφού έτελείωσαν τα πολεμοεφόδια, έσυραν τά ξίφη και έπέπεσαν κατά των Τούρκων, ώστε έφονεύθησαν άπαντες, χωρίς νά σωθή ουδέ είς, μ' όλας τάς προτροπάς, υποσχέσεις καί παρακλήσεις φίλων του τινών Λαλαίων διά νά παραδοθή, έστάθη αδύνατον, λέξας προς αυτούς, ότι δεν προδίδει την πίστιν του και τήν πατρίδα του διά μίαν πρόσκαιρον ζωήν. Έφονεύθηκαν και έπληγώθηκαν είς τήν μάχην έκείνην υπέρ τούς εκατόν Τούρκους, οί όποίοι έφριξαν διά τήν τόσην τόλμην αυτών τών μαρτύρων τής πατρίδος. Περί πάντων των διατρεξάντων εις τον Πύργον καί Γαστούνην μεταξύ Λαλαίων και Ελλήνων, επειδή και αναφέρει λεπτομερώς ο
Σαλαφατίνος είς εν φυλλάδιον, τό όποίον έξέδωκε διά τού τύπου, ή μάλλον ειπείν ό Λυκούργος Κρεσθενίτης, κρίνω περιττήν πάσαν άλλην έξιστόρησιν."
Πηγές: Κανέλλος Δεληγιάννης-Απομνημονεύματα.
Ό περιβόητος εκείνος άνδρας Χαραλάμπης Βιλαέτης, ό χρηματίσας εις τάς Ιονίους νήσους αξιωματικός ανώτερος του τακτικού στρατού επί Γάλλων και ΄Αγγλων, διακεκριμένος διά την άνδρείαν, φρόνησιν και τά στρατιωτικά πλεονεκτήματά του, ευρεθείς εις εν χωρίον μέ 46 στρατιώτας, βλέπων τον κίνδυνον των Καμπασαίων απεφάσισε νά τρέξη προς βοήθειάν των, ή νά τους σώση, ή νά συναποθάνη μ' αυτούς. Ευρέθη επίσης εις τό αυτό χωρίον και ό Αναγνώστης Παπασταθόπουλος μέ 160, τον όποίον προέτρεψε και παρεκάλεσε νά υπάγουν μαζί. Άλλ' αυτός τον άπήντησεν ότι νά ξεκινήση ό Βιλαέτης και κατόπιν φθάνει και αυτός έν λόγω τιμής, άλλ' έκ της δειλίας του τον ήπάτησε και αντί νά τον άκολουθήση ώπισθοδρόμησε και τον εγκατέλειψε. Φθάσας λοιπόν ό Βιλαέτης εις τά αμπέλια τού Λαντζόϊ, περιεκυκλώθη αίφνης από τά στίφη των βαρβάρων πεζών τε και ιππέων εις τό πεδίον και αντισταθείς γενναίως και πολεμήσας καρτερικώς μετά πέντε ωρών μάχην έπεσεν ένδόξως αυτός και άπαντες οί σύντροφοί του θύματα υπέρ πατρίδος και ούτως ύστερήθη ή Πελοπόννησος πρόωρα έναν έκ τών προμάχων της. Οί δε Λαλαίοι υπέστρεψαν εις του Λάλα μετά πενταήμερον έπιδρομήν άπολέσαντες εις την μάχην του Λαντζόϊ υπέρ τους 150 στρατιώτας των.
Επιστρεφόντων δέ και διαβαινόντων από τάς υπώρειας του Όλωνού, τυχαίως συνηντήθησαν με τον είκοσιπενταετή υίόν του παλαιού άρχιληστού Γιαννιά Γεώργιον, ευρεθέντα εκεί με εκατόν περίπου στρατιώτας, αλλά μετά την συμπλοκήν άπεδειλίασαν από τό πλήθος των Τούρκων, ώς πρωτόπειροι, και έλιποτάκτησαν κρυφίως άφήσαντες τον άτρόμητον εκείνον νέον με μόνους 25 συντρόφους μαχητάς, οίτινες κατέλαβον ένα χάνδακα και έπολέμησαν μέ τόσην πληθύν Τούρκων υπέρ τάς πέντε ώρας, και άφού έτελείωσαν τα πολεμοεφόδια, έσυραν τά ξίφη και έπέπεσαν κατά των Τούρκων, ώστε έφονεύθησαν άπαντες, χωρίς νά σωθή ουδέ είς, μ' όλας τάς προτροπάς, υποσχέσεις καί παρακλήσεις φίλων του τινών Λαλαίων διά νά παραδοθή, έστάθη αδύνατον, λέξας προς αυτούς, ότι δεν προδίδει την πίστιν του και τήν πατρίδα του διά μίαν πρόσκαιρον ζωήν. Έφονεύθηκαν και έπληγώθηκαν είς τήν μάχην έκείνην υπέρ τούς εκατόν Τούρκους, οί όποίοι έφριξαν διά τήν τόσην τόλμην αυτών τών μαρτύρων τής πατρίδος. Περί πάντων των διατρεξάντων εις τον Πύργον καί Γαστούνην μεταξύ Λαλαίων και Ελλήνων, επειδή και αναφέρει λεπτομερώς ο
Σαλαφατίνος είς εν φυλλάδιον, τό όποίον έξέδωκε διά τού τύπου, ή μάλλον ειπείν ό Λυκούργος Κρεσθενίτης, κρίνω περιττήν πάσαν άλλην έξιστόρησιν."
Πηγές: Κανέλλος Δεληγιάννης-Απομνημονεύματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου