Μαυροκορδάτος-Κατάληψη Πέτα-Φρουρά.
Ρόλος Μαυροκορδάτου-Θέσεις Πολέμου.
"Υπήγε λοιπόν καί τήν επαύριον έπιστρέψας μάς είπεν δτι οί Τούρκοι είναι πεφοβισμένοι και αδύνατοι και δτι ή περίστασις είναι αρμοδία νά καταλάβωμεν τοΰ Πέτα και ότι εις την ΄'Αρταν είναι έως τέσσαρες χιλιάδες Τούρκοι αδύνατοι.
Αυτά είπε παρόντων ημών. Τί δε ώμίλησε μετά του φίλου του Μαυροκορδάτου και μετά των άλλων Ρουμελιωτών, δεν έμάθαμεν, άλλ' απεφασίσθη κατ' έπίμονον άπαίτησιν του Μαυροκορδάτου νά καταλάβωμεν του Πέτα. Και τούτο εικάζεται διά δύο λόγους: Νά καταστραφώμεν όλοι έκεί, νά κάμη αυτός νέα δημιουργήματα εδικά του, ή νά άποτύχωμεν απόντος αύτού, νά άποδοθή εις ημάς άνικανότης και άνανδρία, διά νά έχη δικαιολογημένας αιτίας νά μάς έξευτελίση καθώς έκαμε τον Βαρνακιώτην, τον Καραϊσκάκην και τόσους άλλους, διά τους μέλλοντας σκοπούς της όσποδαρίας του. Διά νά μήν γίνωμεν λοιπόν πρωταίτιοι διχονοιών και διαιρέσεων εις έκείνας τάς άπελπιστικάς περιστάσεις και καταστραφή ή πατρίς, άπεφασίσαμεν μετά του Γιατράκου νά άπέλθωμεν. Κατώρθωσε δέ διά του Μάρκου Βότσαρη, Ανδρέα 'Ισκου και άλλων νά παραδεχθώμεν οτι ό μεν Μαυροκορδάτος ώς πολιτικός διευθυντής νά άπέλθη εις τά κάτω μέρη του Μακρυνόρους, νά διαμένη εκεί δήθεν διά νά προβλέπη διά τάς τροφάς, πολεμοεφόδια και επικουρικά σώματα (αν προφθάσουν από τάς επαρχίας) νά μας τά διευθύνη αμέσως. Του έδιορίσαμεν δέ κατ' αίτησίν του διά φρουράν τους πέντε αδελφούς Γριβαίους μέ 50 στρατιώτας, ώς έκτελεστικήν δύναμιν διά τ' ανωτέρω αναγκαία του στρατοπέδου. Έδιορίσαμεν δέ και διακόσιους έπέκεινα Αιτωλούς και άλλους νά μένουν φρουρά εις τό Κομπότι, νά κατέχουν τάς όχυράς έκείνας θέσεις τής Ευαγγελιστρίας, του Αγίου Γεωργίου καί άλλας, νά είναι έν τω μέσω μίαν ώραν απέχοντες του σταθμού του Μαυροκορδάτου καί μίαν από το Πέτα, δι' δλας αύτάς τάς ευκολίας καί έν περιπτώσει αποτυχίας να έχωμεν εν όχυρωμένον καταφύγιον ή και έπικουρίαν μικρά τινά χρείας τυχούσης.
Φθάσαντες εις του Πέτα έμοιράσαμεν τάς θέσεις δια νά όχυρώση έκαστος τήν έδικήν του. Και τό μέν τακτικόν, οι Φιλέλληνες, οί Κεφαλλήνες, ό Γιατράκος, ό Τζιόγκας και ό Γάτσος κατέλαβον τό μέτωπον, θέσαντες και τα πυροβόλα (κανόνια), έκαμαν εκ του προχείρου μικράν τινα τάφρον και τά άναγκαιούντα όχυρώματα. Κατόπιν τούτων κατέλαβον τήν θέσιν ό Μάρκος, ό Γώγος, ό Ράγκος, ό Κουτελίδας, ό Βλαχόπουλος και ό Ανδρέας 'Ισκος. Κατόπιν αυτών, έγώ, ό Βαρνακιώτης και οί Στραταίοι, εκεί έστησα και μίαν μεγάλην σκηνήν μου (τό τσαντήρι) τό όπισθεν δε μέρος ό Μακρής, ό Καρατάσιος και ό Δημοτσέλιος. Έσύγκειτο δέ τό όλον του στρατοπέδου μας μόλις τέσσαρες χιλιάδες.
Αυτά είπε παρόντων ημών. Τί δε ώμίλησε μετά του φίλου του Μαυροκορδάτου και μετά των άλλων Ρουμελιωτών, δεν έμάθαμεν, άλλ' απεφασίσθη κατ' έπίμονον άπαίτησιν του Μαυροκορδάτου νά καταλάβωμεν του Πέτα. Και τούτο εικάζεται διά δύο λόγους: Νά καταστραφώμεν όλοι έκεί, νά κάμη αυτός νέα δημιουργήματα εδικά του, ή νά άποτύχωμεν απόντος αύτού, νά άποδοθή εις ημάς άνικανότης και άνανδρία, διά νά έχη δικαιολογημένας αιτίας νά μάς έξευτελίση καθώς έκαμε τον Βαρνακιώτην, τον Καραϊσκάκην και τόσους άλλους, διά τους μέλλοντας σκοπούς της όσποδαρίας του. Διά νά μήν γίνωμεν λοιπόν πρωταίτιοι διχονοιών και διαιρέσεων εις έκείνας τάς άπελπιστικάς περιστάσεις και καταστραφή ή πατρίς, άπεφασίσαμεν μετά του Γιατράκου νά άπέλθωμεν. Κατώρθωσε δέ διά του Μάρκου Βότσαρη, Ανδρέα 'Ισκου και άλλων νά παραδεχθώμεν οτι ό μεν Μαυροκορδάτος ώς πολιτικός διευθυντής νά άπέλθη εις τά κάτω μέρη του Μακρυνόρους, νά διαμένη εκεί δήθεν διά νά προβλέπη διά τάς τροφάς, πολεμοεφόδια και επικουρικά σώματα (αν προφθάσουν από τάς επαρχίας) νά μας τά διευθύνη αμέσως. Του έδιορίσαμεν δέ κατ' αίτησίν του διά φρουράν τους πέντε αδελφούς Γριβαίους μέ 50 στρατιώτας, ώς έκτελεστικήν δύναμιν διά τ' ανωτέρω αναγκαία του στρατοπέδου. Έδιορίσαμεν δέ και διακόσιους έπέκεινα Αιτωλούς και άλλους νά μένουν φρουρά εις τό Κομπότι, νά κατέχουν τάς όχυράς έκείνας θέσεις τής Ευαγγελιστρίας, του Αγίου Γεωργίου καί άλλας, νά είναι έν τω μέσω μίαν ώραν απέχοντες του σταθμού του Μαυροκορδάτου καί μίαν από το Πέτα, δι' δλας αύτάς τάς ευκολίας καί έν περιπτώσει αποτυχίας να έχωμεν εν όχυρωμένον καταφύγιον ή και έπικουρίαν μικρά τινά χρείας τυχούσης.
Φθάσαντες εις του Πέτα έμοιράσαμεν τάς θέσεις δια νά όχυρώση έκαστος τήν έδικήν του. Και τό μέν τακτικόν, οι Φιλέλληνες, οί Κεφαλλήνες, ό Γιατράκος, ό Τζιόγκας και ό Γάτσος κατέλαβον τό μέτωπον, θέσαντες και τα πυροβόλα (κανόνια), έκαμαν εκ του προχείρου μικράν τινα τάφρον και τά άναγκαιούντα όχυρώματα. Κατόπιν τούτων κατέλαβον τήν θέσιν ό Μάρκος, ό Γώγος, ό Ράγκος, ό Κουτελίδας, ό Βλαχόπουλος και ό Ανδρέας 'Ισκος. Κατόπιν αυτών, έγώ, ό Βαρνακιώτης και οί Στραταίοι, εκεί έστησα και μίαν μεγάλην σκηνήν μου (τό τσαντήρι) τό όπισθεν δε μέρος ό Μακρής, ό Καρατάσιος και ό Δημοτσέλιος. Έσύγκειτο δέ τό όλον του στρατοπέδου μας μόλις τέσσαρες χιλιάδες.
'Αφιξη στην 'Αρτα 10.000 χιλ. ανδρών.
Συνταγματάρχης Δάνιαν.
Τήν πρωΐαν βλέποντες οί Τούρκοι τάς έλληνικάς σημαίας κυματίζουσας εις του Πέτα και μίαν μεγάλην σκηνήν, έμειναν εμβρόντητοι και αμέσως έστειλαν προς τον στρατάρχην του Σουλίου τατοραίους [και] γράφοντες προς αυτόν δτι νά προφθάση άρκετήν βοήθειαν, διότι οί άποστάται γκιαούρηδες έπλησίασαν άπτοήτως εις τήν 'Αρταν μέ τακτικόν στρατόν και κανόνια. Αμέσως λοιπόν διέταξε και έξεκίνησεν εκεί δέκα χιλιάδες έμπειροπόλεμος στρατός μέ τους άξιωτέρους αρχηγούς και τήν τρίτην ήμέραν έφθασαν εις τήν 'Αρταν.
Άλλά πρότινων ήμερών είχεν εξέλθει από τό Κομπότι ό ατρόμητος εκείνος συνταγματάρχης Δάνιαν μέ τό τακτικόν, τους Φιλέλληνας και Κεφαλλήνας και περιεπλανάτο εις τά διάφορα μέρη της 'Αρτας, φθάσας και έως τά Πέντε Πηγάδια διά νά έπιτύχη Τούρκους νά τους κτυπήση, άλλά δεν επέτυχε. Μή ευρών δέ ουδέ ανθρώπους ουδέ τροφήν και μή γνωρίζων τάς θέσεις έκείνας άνευ οδηγών, έπέστρεψεν εις τό Κομπότι, άλλ' αυτό τό τόλμημα ίδόντες οί Τούρκοι κατεταράχθησαν.
Είναι δε άδιαφιλονείκητος αλήθεια, οτι τοιούτος άνδρας, φιλοκίνδυνος, ατρόμητος και πολεμικός δεν ήλθε άλλος ωσάν αυτός, άφ' δσους ξένους Φιλέλληνας ήλθον εις τήν Ελλάδα.
Άλλά πρότινων ήμερών είχεν εξέλθει από τό Κομπότι ό ατρόμητος εκείνος συνταγματάρχης Δάνιαν μέ τό τακτικόν, τους Φιλέλληνας και Κεφαλλήνας και περιεπλανάτο εις τά διάφορα μέρη της 'Αρτας, φθάσας και έως τά Πέντε Πηγάδια διά νά έπιτύχη Τούρκους νά τους κτυπήση, άλλά δεν επέτυχε. Μή ευρών δέ ουδέ ανθρώπους ουδέ τροφήν και μή γνωρίζων τάς θέσεις έκείνας άνευ οδηγών, έπέστρεψεν εις τό Κομπότι, άλλ' αυτό τό τόλμημα ίδόντες οί Τούρκοι κατεταράχθησαν.
Είναι δε άδιαφιλονείκητος αλήθεια, οτι τοιούτος άνδρας, φιλοκίνδυνος, ατρόμητος και πολεμικός δεν ήλθε άλλος ωσάν αυτός, άφ' δσους ξένους Φιλέλληνας ήλθον εις τήν Ελλάδα.
Εχθρική Δύναμη 12.000 χιλ. ανδρών εναντίον του Πέτα.
Δράση 500 πεζών επίλεκτων Αλβανών.
Κατά τάς 4 Ιουλίου τήν πρωΐαν έξήλθον της 'Αρτας υπέρ τάς δώδεκα χιλιάδας (αί δύο εξ αυτών ιππείς) κατά τήν διαβεβαίωσιν του Γώγου, και διηυθύνοντο καθ' ημών. Άπέρασαν τον ποταμόν και ήλθον πλησίον του Πέτα εις τό πεδίον, δπου διέμειναν ήμισείαν σχεδόν ώραν και έκεί έκαμαν τό σχέδιον της μάχης φαίνεται, και άφού έκαμαν μίαν δέησιν και ευθύς τό κίνημα και τό ήμισυν πεζικόν και τό ήμισυν ίππικόν ελαβον τήν διεύθυνσιν του κέντρου κατά μέτωπον του στρατοπέδου μας, οι δ' άλλοι, μέρος έλαβεν τήν άνατολικομεσημβρινήν πλευράν και οί λοιποί εις τά οπίσθια προς τό όρος. Προς τό δυτικοβόρειον μέρος του Πέτα υπάρχει ενας βαθύς φάραγξ επισκιασμένος μέ πυκνόν δάσος, όνομαζόμενον Μετεπιού (καθόσον ενθυμούμαι), εκείθεν, φαίνεται, έδιορίσθηκαν και διευθύνθησαν έν αγνοία ημών υπέρ τούς 500 πεζοί επίλεκτοι Αλβανοί.
Γενική κατά του Πέτα επίθεση. Γενική
Συμπλοκή.Η δράση των Αλβανών.
Φιλέλληνες-Τακτικό
Άφού έπλησίασαν εις τά όχυρώματά μας οί εχθροί, ώρμησαν κατά τό τουρκικόν σύστημα (γιουρούσι) εις τό έμπροσθεν δπου ήτον τό τακτικόν, ως άνω είρηται, απήντησαν άκατάπαυστον πύρ και άπαραδειγμάτιστον άντίστασιν. Επίσης ώρμησαν και κατά τών λοιπών όχυρωμάτων μας και εύρον άπό δλα τήν αυτήν καρτερίαν. Άπό τον κρότον τών κανονίων, άπό τον άκατάπαυστον τουφεκοβολισμόν, άπό τάς κραυγάς τών στρατιωτών έξ αμφοτέρων τών μερών, άπό τούς καπνούς και τον κονιορ[κ]τόν κανένας δεν έβλεπε τί έγίνετο είς τά διάφορα μέρη και όχυρώματα. Ή άντίκρουσις έγίνετο γενναία και ατρόμητος έξ αμφοτέρων τών μερών και μετά δίωρον μάχην ή νίκη έφαίνετο άμφιρρεπής. Άλλά τούς καπνούς και τον κονιορ[κ]τόν τά έρριπτεν ό άνεμος καθ' ημών, τό όποίον έξηγείτο άπό διαφόρους ώς απαίσιος οιωνός δι' ήμάς. Αίφνης λοιπόν και παρά πάσαν προσδοκίαν έπαρουσιάσθηκαν εις τό μέσον των όχυρωμάτων μας, εις την θέσιν έκείνην την οποίαν κατείχεν ό Γώγος, ό Βλαχόπουλος, Ράγκος, Κουταλίδας και ό 'Ίσκος δέν διέσχισαν τό στρατόπεδόν μας εις την μέσην οι 500 εκείνοι Αλβανοί, δια του ρεύματος εκείνου από μονοπάτι, τό όποίον φαίνεται έγνώριζον ή όδηγήθησαν. Έστησαν 6 σημαίας και πυροβολήσαντες τούς Έλληνας έφώναξαν αμέσως: Τούς έπήραμεν τούς Γκιαούρηδες! Και άνευ ουδεμιάς αντιστάσεως διεσκορπίσθησαν οί άνω ειρημένοι οπλαρχηγοί και έτράπησαν εις άτακτον φυγήν. Τούτο ίδόντες οί άλλοι Τούρκοι εν μια μεγάλη ορμή έπέπεσαν με τά μούτρα και είσήλθον εντός των ελληνικών όχυρωμάτων και περιεπλέχθημεν τά δύο στρατεύματα εις τοιούτον βαθμόν, ώστε δέν έδιεκρίνετο πλέον ποίος ήτον Έλλην και ποίος Τούρκος καθότι είχομεν τά αυτά ενδύματα. Άλλ' όλη ή προσοχή τους ένέπεσεν εις τό τακτικόν και είς τούς Φιλέλληνας και απήντησαν τοιαύτην και τοσαύτην άντίστασιν άπαραδειγμάτιστον, ώστε και οί ίδιοι Τούρκοι έμειναν μέ μεγάλην φρίκην και τούς έπήνουν έπειτα. Πολεμήσαντες δέ μίαν σχεδόν ώραν μέ τάς λόγχας, μέ τά ξίφη και τελευταίον διά τών χειρών, έπεσαν ένδόξως μαχόμενοι μέ απείρους πληγάς υπέρ της Ελλάδος, άφήσαντες άνεξαλείπτους ευγνωμοσύνης χαρακτήρας, έγκεχαραγμένους εις τάς καρδίας τών γνησίων Ελλήνων, περιπλέον δέ τά ονόματα αυτών τών μοναδικών και ενδόξων ανδρών Δάνιαν και Ταρέλλα.
Διεσώθηκαν έκ του τακτικού στρατού 36, έκ τών Φιλελλήνων 13, έκ τών Κεφαλλήνων 22, άλλ' ουδείς έκαταδέχθη έξ αυτών νά πέση αιχμάλωτος• και 600, ώς έγγιστα, έπεσαν θύματα υπέρ της τιμής των και της πατρίδος. Έπληγώθη δέ και ό στρατηγός Νόρμαν, άλλ' αμέσως απεσύρθη.
Διεσώθηκαν έκ του τακτικού στρατού 36, έκ τών Φιλελλήνων 13, έκ τών Κεφαλλήνων 22, άλλ' ουδείς έκαταδέχθη έξ αυτών νά πέση αιχμάλωτος• και 600, ώς έγγιστα, έπεσαν θύματα υπέρ της τιμής των και της πατρίδος. Έπληγώθη δέ και ό στρατηγός Νόρμαν, άλλ' αμέσως απεσύρθη.
Τραυμαίας Αξιωματικός-Μαυροκορδάτος
Έφονεύθηκαν έξ δλων τών Ρουμελιωτικών σωμάτων υπέρ τούς 30, και είκοσι έπληγώθηκαν, άπό του Γιατράκου έφονεύθηκαν επτά καί από τούς εδικούς μου δώδεκα, καί τίνες έπληγώθηκαν, έξ ών ένας μπουλουκτσής μου Λαγκαδινός Κανέλλος του Νικήτα λεγόμενος, ό οποίος μονομαχήσας μ' ενα Ιππέα Τούρκον, αυτός μεν τον έκτύπησε με τό ξίφος εις τό πρόσωπον και εις την άριστεράν χείρα, άλλ' ούτος τον έφόνευσε με την πιστόλαν, του επήρε καί τό σπαθί άνευ θήκης καί διεσώθη καί ήδη φέρει διακεκριμένας τάς ούλάς των πληγών του προς αίωνίαν δόξαν του, απλούς πολίτης, πένης μέ αδύνατον οίκογένειαν, άκτήμων, άνευ ουδεμίας αμοιβής καί οί τυχοδιώκται καί απάτριδες εντρυφούν καί κατασπαταλούν τους ιδρώτας αυτών τών ενδόξων ανδρών. Όταν έφθασεν είς τό Μακρυνόρος με τοιαύτας πληγάς καί τον είδον άπαντες, θέλων ό Μαυροκορδάτος νά τον περιποιηθή καί νά τον κολακεύση τον είπεν. Εύγε σου! καλέ στρατιώτα! Ιδού, μαχόμενος υπέρ τής πατρίδος, ό Θεός σέ έσωσε! Τον απαντά λακωνικώς λέγων καί δεικνύων έμέ. Ό Θεός νά φυλάττη αυτόν, ό όποίος έθυσίασε τήν υπαρξίν του, χωρίς νά έχη καμμίαν ανάγκην, διά νά ελευθερώση αυτό τό έθνος καί ωσάν έμέ αν σκοτωθούν χιλιάδες τό έθνος δεν χάνεται. Αυτός μόνον νά ζήση! Όσοι τον ήκουσαν έπήνεσαν τήν μεγαλοφροσύνην καί γενναιοψυχίαν του καί απόρησαν δια τήν τόσην προς έμέ άγάπην τοιούτου ανδρείου μαχητού. Έφονεύθηκαν δέ καί έπληγώθηκαν υπέρ τούς χιλίους από τούς εχθρούς αλλά δυστυχώς δι' ημάς ένίκησαν. Έρρέθη δέ τότε καί πολλοί έπίστευσαν, ότι τήν έπιβουλήν αυτήν τήν έκαμεν ό Γώγος, μερικοί δέ έφρόνουν επίσης τότε ότι ένείχετο καί ό Αλέξης Βλαχόπουλος καί άλλοι είς τήν προδοσίαν, διά νά τούς δώσουν τά αρματολίκια τών επαρχιών, καθότι ανακατεύθηκαν έκείνην τήν ήμέραν μέ τούς Τούρκους καί ύπήγον μ' αυτούς είς τήν 'Αρταν καί υπέστρεψαν τήν έπιούσαν είς τό Μακρυνόρος. Άλλ' έγώ δεν δύναμαι νά πιστεύσω, δτι κατήντησαν είς τοιαύτην άπόγνωσιν καί εγινεν ή φθορά αύτη είς τούς Έλληνας.
Οι μετά την ήττα νέες θέσεις Μάχης.
Τέλος πάντων διεσκορπίσθημεν άπαντες, τρέχοντες όθεν ήδύνατο καθείς διά νά διασωθή καί την επαύριον μ.μ. συνήχθημεν άπαντες πάλιν εις την Λαγκάδαν του Μακρυνόρους είς την αυτήν θέσιν τήν οποίαν κατείχομεν πρότερον. Συμβουλίου γενομένου απεφασίσθη, δτι ό μεν Μαυροκορδάτος κατ' αιτησίν του μετά του Βότσαρη, Μακρή, Γριβαίων, Τζιόγκα καί άλλων ν' απέλθουν είς τήν Κατοχήν, νά ενεργήσουν νέαν στρατολογίαν των διασκορπισθέντων στρατιωτών, νά προβλέψουν τροφάς καί τα λοιπά άναγκαία του στρατοπέδου, εγώ δέ μετά του'Ισκου, Γιατράκου, Καρατάσιου, του Γάτσου καί άλλων νά μείνωμεν είς τό Μακρυνόρος ως φρουρά, νά παρατηρούμεν τά κινήματα τών έν 'Αρτη εχθρών, νά βαστούμεν τήν όχυράν έκείνην θέσιν, νά έχουν θάρρος οί κάτοικοι τών μερών εκείνων. Άλλ' ό Γιατράκος δεν έπείσθη νά μείνη καί άνεχώρησε προ του Μαυροκορδάτου. Είς τον άναχωρισμόν του με είπεν υπό έμπιστοσύνην, δτι έβεβαιώθη από φίλον του Ρουμελιώτην, δτι μερικοί οπλαρχηγοί είχον συνωμοσίαν νά παραδώσουν ήμάς τούς δύο Μωραΐτες οπλαρχηγούς είς τούς Βεζυράδες, ως πρωταιτίους της επαναστάσεως, καί νά συνθηκολογήσουν αυτοί, νά προσκυνήσουν διά νά ήσυχάση ό τόπος τους, νά διώξουν δέ καί τον Μαυροκορδάτον, ως τυχοδιώκτην καί τον Μάρκον ως ταραξίας δήθεν, καί διά τούτο με είπεν, δτι είναι αδύνατον νά μείνη καί νά άναχωρήσωμεν μαζί. Έγώ δεν τον έπίστευσα καί τον απήντησα δτι θά μείνω διά τήν ανάγκην αύτού του τόπου, καί εάν δυνηθούν, ας μέ παραδώσουν.
Κανέλλος Δεληγιάννης-Καρατάσος-Γάτσος .
Επιστρέφουν στην Πελοπόνησσο, προ της
Εισβολής του Δράμαλη.
Έμείναμεν δθεν, μετά του 'Ίσκου καί λοιπών, είκοσι σχεδόν ημέρας έν αρμονία καί ειλικρίνεια, δτε παρά πάσαν προσδοκίαν έλαβον άλλεπαλλήλως τρία γράμματα από τούς αδελφούς μου καί μέ γράφουν τήν είσβολήν τοΰ Δράμαλη είς τήν Πελοπόννησον μετά τεσσαράκοντα χιλιάδων εχθρικού στρατού και δτι κατόπιν τούτων έρχονται και άλλα σμήνη βαρβάρων νά καταπνίξουν τήν Πελοπόννησον• και δτι κατέλαβον τήν Κορινθίαν και έκείνην τήν ήμέραν εις τό τελευταίον γράμμα, με γράφουν κατεκυρίευσεν δλην τήν Άργολίδαν αμαχητί, και νά τρέξω νυχθημερόν χωρίς νά σταθώ πλέον εκεί ουδέ μίαν στιγμήν νά προφθάσω νά συναποθάνωμεν δλοι μαζί. Τά γράμματα αυτά τά εδιξε εις μόνον τον "Ισκον χωρίς νά μάθη άλλος Πελοποννήσιος ή Ρουμελιώτης τά διατρέχοντα και άποδειλιάσουν άπαντες. Και αυτός έδικαίωσε τήν άναχώρησίν μου ώς άναγκαίαν, Ιδίως δέ μέ είπεν δτι έγνώριζε τό φθάσιμον του Δράμαλη εις τάς Θήβας, διηυθυνόμενος εις τήν Πελοπόννησον, αλλά δεν μου τό είπε διά νά μήν μέ λυπήση. Μαθών δέ ό Καρατάσιος τήν άναχώρησίν μου έχων και αυτός ανάγκην μετά του Γάτσου νά άπεράσουν προς τά μέρη του Βόλου, ή της Σκιάθου νά μάθουν περί τών οικογενειών των, αίτινες ήχμαλωτίσθησαν εις τον όΟλυμπον άπό τους Τούρκους, μέ έπαρεκάλεσαν νά μέ ακολουθήσουν, ώς ξένοι και μή γνωρίζοντες τον τόπον, νά τους συνδράμω νά απέλθουν, και τους έδέχθην ευχαρίστως.
Άναχωρήσαντες λοιπόν άπαντες χίλιοι περίπου μετά τήν δύσιν του ηλίου και τρέξαντες πεζοί νυχθημερόν και άνευ τροφής, έφθάσαμεν εις τό Μισολόγγι και αμέσως έναύλωσα δσα πλοιάρια ευρέθηκαν έκεί καί τινα Γαλαξειδιώτικα και έμβαρκαρισθέντες εις τό Βασιλάδι μετά τήν δύσιν του ηλίου εις τό σκότος, επιτυχόντες δέ καί τον άνεμον ούριον διεφύγομεν τήν προσοχήν δύο πολεμικών τουρκικών πλοίων εχόντων τον διά θαλάσσης άποκλεισμόν τοΰ Μισολογγίου καί παραπλεόντων πάντοτε έκεί, καί διασωθέντες άπό ένα προφανή κίνδυνον, έφθάσαμεν μετά τό μεσονύκτιον εις τον λιμένα του Πάπα εις τά Μαύρα Βουνά. (Έφερον δέ άπό τό Μακρυνόρος καί δέκα φορτώματα φουσέκια, τά όποία διέσωσα εκεί εδικά μου καί τά έδωκα δωρεάν εις τούς Μισολογγίτας). Άναχωρήσαντες αμέσως έκείθεν χωρίς νά διαμείνωμεν εις κανένα μέρος νά άναπαυθώμεν ουδέ τρείς ώρας καί διελθόντες διά του όρους Όλωνού (Κυλλήνης) έφθάσαμεν δι' έξ ημέρας από τό Μακρυνόρος εις την πατρίδα μου Λαγκάδια μετά τά μέσα του Ιουλίου. Έκεί έμάθαμεν δλον τό ιστορικόν της εισβολής τού Δράμαλη καί όλα τά περιστατικά τά όποία διέτρεξαν έν αυτή.
Έξόδευσα εις αυτήν τήν έκστρατείαν μας από τάς αρχάς Φεβρουαρίου έως τά μέσα του Ιουλίου υπέρ τάς είκοσι χιλιάδας τάλληρα έξ ιδίων μας, χωρίς νά λάβω ποτέ ουδέ λεπτόν από τό Δημόσιον."
Άναχωρήσαντες λοιπόν άπαντες χίλιοι περίπου μετά τήν δύσιν του ηλίου και τρέξαντες πεζοί νυχθημερόν και άνευ τροφής, έφθάσαμεν εις τό Μισολόγγι και αμέσως έναύλωσα δσα πλοιάρια ευρέθηκαν έκεί καί τινα Γαλαξειδιώτικα και έμβαρκαρισθέντες εις τό Βασιλάδι μετά τήν δύσιν του ηλίου εις τό σκότος, επιτυχόντες δέ καί τον άνεμον ούριον διεφύγομεν τήν προσοχήν δύο πολεμικών τουρκικών πλοίων εχόντων τον διά θαλάσσης άποκλεισμόν τοΰ Μισολογγίου καί παραπλεόντων πάντοτε έκεί, καί διασωθέντες άπό ένα προφανή κίνδυνον, έφθάσαμεν μετά τό μεσονύκτιον εις τον λιμένα του Πάπα εις τά Μαύρα Βουνά. (Έφερον δέ άπό τό Μακρυνόρος καί δέκα φορτώματα φουσέκια, τά όποία διέσωσα εκεί εδικά μου καί τά έδωκα δωρεάν εις τούς Μισολογγίτας). Άναχωρήσαντες αμέσως έκείθεν χωρίς νά διαμείνωμεν εις κανένα μέρος νά άναπαυθώμεν ουδέ τρείς ώρας καί διελθόντες διά του όρους Όλωνού (Κυλλήνης) έφθάσαμεν δι' έξ ημέρας από τό Μακρυνόρος εις την πατρίδα μου Λαγκάδια μετά τά μέσα του Ιουλίου. Έκεί έμάθαμεν δλον τό ιστορικόν της εισβολής τού Δράμαλη καί όλα τά περιστατικά τά όποία διέτρεξαν έν αυτή.
Έξόδευσα εις αυτήν τήν έκστρατείαν μας από τάς αρχάς Φεβρουαρίου έως τά μέσα του Ιουλίου υπέρ τάς είκοσι χιλιάδας τάλληρα έξ ιδίων μας, χωρίς νά λάβω ποτέ ουδέ λεπτόν από τό Δημόσιον."
ΠΗΓΕΣ:
ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου