Βαθμός Χιλιάρχου-Μαυροκορδάτος-Κ.Δεληγιάννης-Εκστρατεία στη Δ. Ελλάδα.

Δημητράκης Δεληγιάννης - Δ.Πλαπούτας - Χιλίαρχοι

"Επιστρέφων ό Κολοκοτρώνης έκ της Κορίνθου εις Τριπολιτσάν, ώς προείρηται, έγραψεν εις τήν έφορίαν της επαρχίας Καρυταίνης, νά προτείνη είς τήν Πελοποννησιακήν Γερουσίαν δι' αναφοράς του, νά διορισθή χιλίαρχος ό Δημήτρης Κολιόπουλος ή Πλαπούτας και τους έβίαζε δια φοβερισμών, δτι νά κάμουν τήν άναφοράν οί έφοροι νά τον ζητήσουν χιλίαρχον της επαρχίας, διά νά μήν ευρέθη βεβιασμένος εις έναντίαν περίπτωσιν καί άπέλθη εκεί καί διαλύση τήν έφορίαν. Άλλ' αυτή τον άπήντησεν άπτοήτως, δτι δεν δύναται νά κάμη τοιαύτην άνομον άπαίτησιν εναντίον της συνειδήσεώς της, καθότι αυτός ό βαθμός ανήκει μάλλον εις τον Δημητράκην Δεληγιάννην, ώς διοικούντα από τήν πρώτην ήμέραν της επαναστάσεως δυνατόν σώμα στρατού καί άνδραγαθήσαντα εις του Λάλα καί εις της Τριπολιτσάς τήν Γράναν, εις τού Μαντσαγρά καί εις τόσας άλλας μάχας καί εύρισκόμενον ήδη εις τήν πολιορκίαν τών Πατρών με δυνατόν στρατόν, πολεμούντα καί άνδραγαθούντα καί όχι τον Πλαπούταν, δστις δεν ύπήρξεν μήτε υπάρχει αρχηγός στρατού, άλλ' επίτροπος καί κηδεμών τοΰ ανηλίκου ανεψιού του Γιαννικούλη. Καί ούτως άνέφερεν αμέσως εις τήν Γερουσίαν καί αύτη έψήφισεν ευχαρίστως χιλίαρχον τής επαρχίας τον Δημητράκην Δεληγιάννην, καί ή Κυβέρνησις ενέκρινε τον διορισμόν του καί τω εστάλη τό δίπλωμα εις τάς Πάτρας. Τούτο μαθών ό Κολοκοτρώνης έπιστρέψας είς τάς Πάτρας έφρύαξε, καί δταν διέλυσε τήν πολιορκίαν έκείνην καί ύπέστρεψε διά του Πύργου είς τήν Καρύταιναν κηρύττων τήν άπείθειαν, τήν άσυδοσίαν καί τήν άναρχίαν είς τους άλλους, ή πρώτη του έκδίκησις ήτον αυτή καί ευθύς διέλυσε τήν έφορίαν καί τήν άντεκατέστησεν αυτεπαγγέλτως από τούς κόλακας τής συμμορίας του. 'Αμα δέ εφθασεν είς Τριπολιτσάν έπαυσεν αυθαιρέτως τον Γερουσιαστήν Άναγνώστην Ζαφειρόπουλον τής επαρχίας Καρυταίνης καί τον άντεκατέστησε από τον Άναγνωστάκην Μαγουλανίτην, τρίτης τάξεως καί άναλφάβητον κόλακα. Ύπεχρέωσε δέ και την Γερουσίαν και έψήφισεν ακουσίως τον Δημήτρην Κολιόπουλον χιλίαρχον.
Και ό μέν Δημητράκης Δεληγιάννης ό τοσούτον μοχθήσας και θυσιάσας δόξας, πλούτον, σημαντικήν περιουσίαν κλπ. υπέρ αυτής της Πατρίδος άπέθανεν αντισυνταγματάρχης της Φάλαγγος, καθώς ένας καπετανίσκος μισθωτός, παραγκωνισμένος, καταφρονεμένος, υποβλεπόμενος και πτωχός. Ό δέ Κολιόπουλος ή Πλαπούτας, αναλφάβητος, άπορος, ό τοσαύτα πράξας κατά της πατρίδος καθ' δλον τό διάστημα του αγώνος και επί Αντιβασιλείας καταδικασμένος εις θάνατον, έγινε Συνταγματάρχης και μετ' ολίγον Υποστράτηγος, υπασπιστής του Βασιλέως, Γερουσιαστής, κάτοχος τού παρασήμου τών Ανωτέρων Ταξιαρχών τού Σωτήρος και στολισμένον τό στήθος του μέ τόσα άλλα παράσημα τών ξένων δυνάμεων, πολυκτήμων μέ κτήματα εθνικά μέ λαμπράς οικίας εις τάς Αθήνας, είς τό Ναύπλιον και είς τού Παλούμπα και πλούσιος. Τοιαύτην δικαιοσύνην έδειξε και δεικνύει ή Κυβέρνησις εις τους πρωταγωνιστάς και ενάρετους πρωταθλητάς! Άλλ' ό Θεός είναι δίκαιος και βεβαίως θά τιμωρήση τήν άγνωμοσύνην!

Μαυροκορδάτος - Κανέλλος Δεληγιάννης

Εκστρατεία Στη Δυτική Ελλάδα

Επιστρέφοντος το Κολοκοτρώνη από τήν Κόρινθον εις τό στρατόπεδον τής Πάτρας, ώς είρηται, κατά τάς αρχάς Μαΐου έφθασε και ό Μαυροκορδάτος κατά τά μέσα ιδίου διωρισμένος πολιτικός και στρατιωτικός διευθυντής τής Δυτικής Ελλάδος διά βουλεύματος τής Βουλής και μέ έγκριση και διαταγήν του Εκτελεστικού" έφερε μεθ' έαυτού τό τότε τακτικόν σώμα συγκείμενον εκ τετρακοσίων περίπου ανδρών, διοικούμενων από τους ένδοξους εκείνους Συνταγματάρχας, τον Δάνιαν και τον Ταρέλαν, ήτον και έως 150 Φιλέλληνες, άνδρες εκλεκτοί έθελονταί έκ διαφόρων μερών τής Ευρώπης. Ήτον δέ και μ' άλλους τόσους Κεφαλλήνας ό Σπυρίδων Πανάς, το όλον υπέρ τους 700. Ήλθε συνοδευόμενος καί από τον Μάρκον Βότσαρην επιστρέφοντα εις Κόρινθον και διωρισμένον καί αυτόν εις την αυτήν έκστρατείαν. Είχε διατάξει ή Κυβέρνησις καί τον Παναγιωτάκη Γιατράκον να συνεκστρατεύση μετ' έμού εις την Δυτικήν Ελλάδα καί είχε φθάσει καί αυτός εις Πάτρας προ ολίγων ήμερών μέ περίπου των χιλίων. Επίσης καί τον Κυριακουλην Μαυρομιχάλην καί είχε φθάσει συγχρόνως μέ τριακόσιους Μανιάτας. Ήλθε επίσης καί ό Κρασάκης καπετάνιος του Σισίνη διορισμένος δια τήν αυτήν έκστρατείαν μέ εκατόν είκοσι. Τον μέν Μαυροκορδάτον, ως άνω είρηται, τον είχον διορισμένον πολιτικόν καί στρατιωτικόν Διευθυντήν της εκστρατείας εκείνης, έμέ δέ άρχηγόν δλων των Πελοποννησιακών σωμάτων τα οποία έσύγκειντο έγγιστα τρείς χιλιάδες.

Ραδιουργία και Επιβουλή Μαυροκορδάτου.

Υλοποίηση αυτών

Φθάσας έκεί ώς είρηται ό Μαυροκορδάτος δεν παρημέλησεν από τό νά βάλη τά σχέδια του εις πλήρη ένέργειαν δια νά κατορθώση νά διαλύση τό στρατόπεδον των Πατρών διά δύο λόγους. Πρώτον, νά έπιφέρη τό άδιάλλακτον μίσος μεταξύ ημών καί του Κολοκοτρώνη, έπ' έλπίδι, ότι ήτον έπόμενον νά άναγκασθώμεν νά τον άκολουθήσωμεν όλοι νά υπάγη εις τήν Άκαρνανίαν μέ μεγάλην δύναμιν Πελοποννησίων, νά μήν απαντήση εκεί καμμίαν άντίστασιν εις τά σχέδια του καί εις τούς επόμενους σκοπούς του καί
Δεύτερον, νά άδυνατίση τον Κολοκοτρώνην, ώς Ύψηλαντίζοντα, καί νά τον άποκαταστήση έχθρόν μέ τήν Βουλήν καί μέ τό Έκτελεστικόν νά καταντήσουν εις σύγκρουσιν ώστε νά είναι αυτός ό τρίτος, πρώτος. Μ' όλα ταύτα άπαντήσας τον Γενναίον καθ' όδόν έρχόμενον άπό τό Μακρυνόρος τον έκραξε μυστικώς καί τον είπεν υπό έμπιστοσύνην δήθεν (ώς έρέθη τότε) νά είπή του πατρός του, ότι αν θέλει τήν ύπαρξίν του νά κάμη πάντα τρόπον νά διαλύση την Πελοποννησιακήν Γερουσίαν, καθώς θά διαλύση και αυτός την της Δυτικήςη Ελλάδος, νά φυλάττεται δε και από τούς προύχοντας και ιδίως από τούς Δεληγιανναίους, καθότι τον επιβουλεύονται ώστε έσπειρε τον Φαναριωτικόν σπόρον της διχόνοιας και διαιρέσεως. Εις έκείνην δε την έποχήν είχε φθάσει και ό Γενναίος από την ένδοξον έκστρατείαν έκείνην του Μακρυνόρους, συνοδευόμενος με τα 18 μουλάρια του. Άλλα περί της εκστρατείας μας εκείνης, και ό Κολοκοτρώνης και ό Κολιόπουλος και οι Πετιμεζαίοι (έκτος του Κωνστασντή και του Αναγνώστη), οί Κουμανιωταίοι και δλη ή συμμορία των, δια τούς εδικούς των σκοπούς έτρεξαν εις τούς καπεταναίους και στρατιώτας μου και εις τούς του Γιατράκου και Κυριακούλη έρεθίζοντες αυτούς και λέγοντες δτι εις την Ρούμελην οί άνθρωποι δλοι είναι άγριοι, άκοινώνητοι, αφιλόξενοι και δεν δέχονται άνθρωπον εις τάς οικίας των, είναι οί μισοί προσκυνημένοι εις τούς Τούρκους, δεν υπάρχει εις κανέν μέρος συστημένον στρατόπεδον, δεν ευρίσκονται ουδέ τροφαί και ώς εκ τούτου άπελπίσθη και ό Γενναίος και επιστρέφει' και άλλα πολλά τοιαύτα τούς είπον καί ότι, όσοι ακολουθήσουν ημάς δεν θέλει επιστρέψει ουδέ είς εις τήν Πελοπόννησον καί έκατόρθωσαν νά καταντήσουν τούς στρατιώτας εις τόσην άπελπισίαν, επίσης καί τούς καπεταναίους, ώστε τό μεν σώμα το Γιατράκου έλιποτάκτησε τήν ήμέραν έκείνην καί μόλις τού απέμειναν οί πιστότεροι του 370, έμειναν καί του Κυριακούλη 230 καί του Κρασάκη, καπετάνιου του Σισίνη, 120. Οί δέ εδικοί μου έχοντες σέβας, άγάπην καί πίστιν προς έμέ καί προς τούς αδελφούς μου, δεν έκαταδέχθηκαν νά μέ είπούν, ότι δεν μέ ακολουθούν, άλλ' έπροφασίσθηκαν ότι έχουν άνάγκας αί οίκογένειαί των από ζωοτροφίας καί άλλα καί ότι δεν έχουν χρήματα νά τούς αφήσουν διά νά αγοράσουν καί ότι νά τούς δώσω την άδειαν νά απέλθουν εις τάς οικίας των, νά τάς οικονομήσουν και νά έλθουν μετά είκοσιν ημέρας• ώστε με ήκολούθησαν μόνον 565, και μετά παρέλευσιν 18 ήμερων έστειλαν οί αδελφοί μου άλλους 100, με τον Παπασταθούλην εις τό Κομπότι και άλλοι 300, δσοι έμειναν με τον άδελφόν μου εις τό στρατόπεδον τών Πατρών.

Τα ορισθέντα Στρατεύματα Διαπεραιούνται

Στη Δυτική Ελλάδα.

Βλέποντες λοιπόν αυτήν τήν ραδιουργίαν και έπιβουλήν και δτι διωργάνιζον οί άνω είρημένοι διά τίνων διεφθαρμένων Επτανησίων νά διαλύσουν και τον τακτικόν στρατόν, τους Φιλέλληνας και τους του Σπύρου Πανά, άπεφασίσαμεν μετά του Κυριακούλη και Γιατράκου καί άνεχωρήσαμεν από τό στρατόπεδον της Πάτρας μετά του Μαυροκορδάτου και Μάρκου Βότσαρη εις τάς 18 καν 19 Μαΐου και φθάσαντες εις τήν παραλίαν του Πάπα έμπαρκαρίσθημεν αμέσως εις πέντε Ύδραιοσπετσιώτικα πλοία, άτινα μάς περίμεναν εκεί και άπεράσαμεν αυθημερόν εις τό Μισολόγγι. Έφερον δε μεθ' έαυτού και εικοσιοκτώ φορτώματα φουσέκια εδικά μου, δέκα ώς εγγιστα χιλιάδες δεκάρια. Σκεφθέντες δ' έκεί περί της εκστρατείας μας απεφασίσθη έκ συμφώνου δτι ό μεν Κυριακούλης με τους εδικούς του 230, τού έδωκα και έγώ 100 επίλεκτους εδικούς μου Καρυτινούς και τον ύπό τήν όδηγίαν μου Κρασάκην με τους 120 Γαστουναίους τό δλον 450, νά απέλθουν εις τήν Σπλάντζαν ή Φαναράκι του Σουλίου προς έπικουρίαν τών έκεί πολεμούντων αδελφών μας Σουλιωτών. Έδωκα δε προς τον Κρασάκην χίλια πεντακόσια γρόσια καί δύο χιλιάδες εις τους εδικούς μου προς έξοικονόμησιν τους έφωδίασα μ' αρκετά πολεμοεφόδια και παρευθύς άνεχώρησαν, και φθάσαντες έκεί έλαβον αμέσως μέρος εις τάς ακαταπαύστους έκείνας μάχας και πολεμήσαντες άρκετάς ημέρας άπτοήτως, έπεσε θύμα ό Κυριακούλης, εν μιά εξ αυτών ένδόξως πολεμήσας υπέρ της πατρίδος. Άλλά εις αυτήν τήν ιδίαν μάχην έφονεύθη πλησίον εις τον Κυριακούλην καί ό διαβόητος εκείνος Κιαχαγιάμπεης του Χουρσίτ πασιά, ό καταστρέψας τήν Άργολιδοκορινθίαν καί ελευθερωθείς μέ τά χαρέμια των Βεζυράδων. Έφονεύθηκαν καί άλλοι 16 στρατιώται του Κυριακούλη, αλλά από τούς εχθρούς έφονεύθηκαν υπέρ τούς τετρακόσιους. Καί τον μεν νεκρόν του Κυριακούλη τον μετέφερον εις τό Μισολλόγι καί τον ενταφίασαν μ' άπαρηγόρητον θρήνον των κατοίκων, ό δέ Κρασάκης καί οί στρατιώται μου μείναντες άνευ άρχηγού καί προστασίας άπέρασαν είς τήν Άγίαν Μαύραν καί μετά δύο μήνους μόλις έφθασαν είς τήν πατρίδα τους είς τήν πλέον άθλιεστέραν κατάστασιν. Ήμείς δέ μετά του Μαυροκορδάτου άπήλθομεν καί έτοποθετήθημεν πλησίον της λίμνης ονομαζόμενης Λάσπης όπου παρευρέθηκαν καί άπαντες οί πρόκριτοι καί καπεταναίοι της Άκαρνανοαιτωλίας καί συσκεφθέντες έκανονίσθη μέ ποίον τρόπον καί πόθεν νά ποριζόμεθα τάς τροφάς καί λοιπά αναγκαία καί ζώα διά τήν μετακόμισιν καί τήν τρίτην ήμέραν άπήλθομεν καί κατελάβομεν τάς θέσεις τοΰ Μακρυνόρους, Λαγκάδας καί Παλιοκούλις καί έτοποθετήθημεν καί συνήχθησαν έκεί οί καπεταναίοι Βαρνακιώτης, Γώγος, Κουταλίδας, 'Ισκος, Τζιόγκας, Δημοτσέλος, Βλαχόπουλος, Ράγκος, Στραταίοι, Μακρής καί τήν 7 Ιουνίου κατελάβομεν τό χωρίον Κομπότι, καί μετά δύο ημέρας ήλθε καί ό Μαυροκορδάτος μέ τον Καρατάσιον καί Γάτσον καί Γριβαίους καί συνεπληρώθη τό στρατόπεδόν μας μέ τούς τακτικούς Φιλέλληνας καί Κεφαλλήνας έπτά σχεδόν χιλιάδες."

ΠΗΓΕΣ:

ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΎΜΑΤΑ