Κολοκοτρώνης-Τουρκοκουτσιαμπασήδες-Κυβέρνηση-Γενική Επιστράτευση.
"Άναχωρήσαντες λοιπόν, ώς είρηται, άπό την πολιορκίαν των Πατρών μετά του Μαυροκορδάτου, Κυριακούλη και Γιατράκου δια την Άκαρνανίαν, και του άδελφού μου διαμείναντος είς τό στρατόπεδον της Πάτρας μέ τον ήμισυν στρατόν μας, έσχισεν ό Κολοκοτρώνης μεθ' ημέρας τινάς τό προσωπείον, φωνάζων αναφανδόν κατ' έμού τάς συνήθεις του φλυαρίας και φοβερισμούς, λέγων καί τινας περιφρονητικάς λέξεις κατά τών αδελφών μου, τό μέν διά νά τούς έκφοβίση, τό δε διά νά δείξη εις δλα τά στρατιωτικά σώματα, δτι είναι παντοδύναμος, άποκαλών ημάς Τουρκολάτρας και Τουρκοκοτσιαμπασήδες' εύρεν δμως άτρόμητον άντίστασιν καί ετι χειροτέραν άπάντησιν ελαβεν ώστε ολίγον έλειψε νά καταντήσουν είς ρήξιν μέ τά δπλα. Τον είχε διατάξη ή Διοίκησις κατ' έκείνας τάς ημέρας καί τρίτην φοράν εντόνως νά έκστρατεύση διά την Στερεάν Ελλάδα καί άπήντησεν δτι θέλει στείλει τον άνεψιόν του 'Αποστολην Κολοκοτρώνην ή Τασκούλιαν μέ εν δυνατόν σώμα νά άπέλθη εις την Ρούμελην. Άλλ' αυτός μή ευρεθείς ποτέ είς ούδεμίαν μάχην δεν εδέχθη νά άπέλθη, αλλά ουδέ κανένας στρατιώτης τον ακολούθησε ποτέ. Τούτων ούν ούτως εχόντων αυτός έπροσπάθει νά εύρη δικαιολογημένην αίτίαν νά διαλύση την πολιορκίαν έκείνην, επειδή έβεβαιώθη δτι ή εθνική Κυβέρνησις και ή Πελοποννησιακή Γερουσία, πληροφορηθείσαι δτι στίφη τουρκικών στρατευμάτων έδιωρίσθησαν από τον Σουλτάνον και έξεκίνησαν δια ξηράς και θαλάσσης νά εισβάλουν εις τήν Πελοπόννησον, νά τήν καταστρέψουν, και δτι αύται σκεφθείσαι εκάστη κατ'ιδίαν τον μεγάλον αυτόν κίνδυνον και τήν άπελπισίαν απεφάσισαν ομοφώνως και διά νόμου από τήν Βουλήν, τον όποίον παρεδέχθη και ή Γερουσία [απεφάσισαν] δτι δλοι έν γένει οί πρόκριτοι τών επαρχιών άνευ εξαιρέσεως ή διακρίσεως πολιτικού ή στρατιωτικού νά στρατολογήσουν εκ συμφώνου γενικήν στρατολογίαν, νά ξεκινήσουν δσοι δύνανται νά φέρουν δπλα, νά προκαταλάβουν τό όχυρώτερα μέρη τών Δερβενοχωρίων, νά εμποδίσουν τήν εισβολήν του έχθρού, τον οποίον αυτόν νόμον τον έκοινοποίησαν διά του τύπου και τον έβαλαν αμέσως εις πλήρη ένέργειαν.
Ο Θ. Κολοκοτρώνης αποκαλεί τους Προκρίτους Προδότες και Τουρκολάτρες. Δέληγιαναίους, Ζαΐμη, Σισίνη και θεωρεί Χαλκευμένη την Είδηση Εισβολής του Δράμαλη.
- Ό Κολοκοτρώνης νομίσας ίσως τούτο ώς πολιτικόν στρατήγημα διά νά μηδενίσουν τήν παντοδυναμίαν του, κατήντησε φρενήρης, διότι δεν έλαβον τήν άδειαν πρώτον από αυτόν και έφώναζεν και έφρύαττε καθ' δλων τών προκρίτων, άποκαλών αυτούς προδότας και Τουρκολάτρας. Ό αδελφός μου μή υποφέρων αυτόν τον άναιδέστατον τρόπον του, διά νά μήν καταντήσουν εις ρήξιν και γίνουν πρωταίτιοι του αφανισμού της πατρίδος, συμβουλευθέντες δε και μετά του Σισίνη, Λόντου και άλλων φίλων μας, άνεχώρησε φανερώς μ' δλον τό στρατιωτικόν σώμα και άπήλθεν εις τήν έπαρχίαν μας νά κάμουν τήν γενικήν στρατολογίαν κατά τήν διαταγήν της Κυβερνήσεως, νά προκαταλάβουν τον έπικείμενον κίνδυνον.
Ό Ζαΐμης διά νά άπαλλαχθή και αυτός από τοιαύτας άλογους φωνασκίας, νομίζων και αυτόν ό Κολοκοτρώνης δτι έγίνετο πρόσκομα των φιλοδοξών σκοπών του είχεν άποσυρθή εις τον Όμπλόν, χάριν δήθεν τής πασχούσης υγείας του, άφήσας τούς ύποοπλαρχηγούς του εις τό Γ. Στρατόπεδον απεσύρθη και ό Σισίνης εις τήν Γαστούνην. Τότε έμβήκεν εις ετι μεγαλυτέρας υπόνοιας και συσκεφθείς μετά των κολάκων του έστειλε τον Πλαπούταν μέ 30 Παλουμπαίους οίτινες τον ήκολούθουν δια να άπέλθη εις τήν έπαρχίαν μας, νά προσπαθήση μ' δσους τρόπους δυνηθή νά έμποδίση τήν στρατολογίαν ού μόνον εις αυτήν αλλά καί εις όσας άλλας έμπορέση και νά διαβεβαίωση τούς λαούς ότι ή φήμη τήν οποίαν διέσπειρεν ή Κυβέρνησις δια τής εισβολής τουρκικών στρατευμάτων είναι ψευδής και χαλκευμένη από τούς τυράννους Τουρκοκοτσιαμπασήδες, διά τήν έξόντωσιν αύτού και τής λοιπής συμμορίας του, καί συγχρόνως, έκήρυξεν εις τό στρατόπεδον τήν γενικήν άσυδοσίαν καί τήν άναρχίαν, τήν άπείθειαν εις τήν Κυβέρνησιν, φωνάζων αναφανδόν αίσχράς ύβρεις καί άπειλάς καθ' όλης τής Κυβερνήσεως καί τής Γερουσίας, άποκαλών τά μέλη αυτών Τουρκολάτρας, φιλοτυράννους καί άλλα.
Προτροπή Αρνήσεως Στρατεύσεως.
Καταστροφή Φιλοτυράννων Κοτσαμπασήδων.
Στρατιωτική Κυβέρνηση.
Έστειλε δε καί εγγράφους εγκυκλίους από δέκα καί είκοσιν εις έκάστην έπαρχίαν μέ επίτηδες απεσταλμένους προτρέπων τούς λαούς εις τήν άπείθειαν, άσυδοσίαν καί άναρχίαν, καί τούς διεβεβαίωνεν, ότι ή φήμη τήν οποίαν διέσωσαν ή Κυβέρνησις, ή Βουλή καί ή Γερουσία ότι έρχεται πληθύς Τούρκων νά εισβάλουν εις τήν Πελοπόννησον, είναι ψευδής καί ανύπαρκτος καί τήν στρατολογίαν τήν οποίαν διέταξαν νά κάμουν οι πρόκριτοι είναι διά νά τρομάξουν τον λαόν, νά επιβάλουν φόρους βαρείς, ίσως καί βαρύτερους άπό τούς όμοιους των Τούρκους, καί διά τούτο νά μήν ακούσουν τοιαύτας διαταγάς, μήτε τήν στρατολογίαν ν' αφήσουν νά γένη, μήτε κανένας νά δώση φόρους άπό τάς προσόδους, άλλ' εις ρητήν ήμέραν νά ευρεθούν άπαντες εις τήν Τριπολιτσάν, έκαστος πρόκριτος καί καπετάνιος εκάστου χωρίου των επαρχιών δλων μ' δλους τούς στρατιώτας των και δτι εις την αυτήν προθεσμίαν φθάνει και αυτός εκεί μ' δλον τό στρατόπεδον τών Πατρών, να κριθή (δικασθή) πρώτον μέ τήν Κυβέρνησιν και μέ τήν Γερουσίαν, να καταστρέψουν πρώτον τούς Φιλοτυράννους Τουρκοκοτσιαμπασήδες, να διορίσουν μίαν στρατιωτικήν Κυβέρνησιν (τό ποθούμενόν του Γοβέρνο μιλιτάρε) και τότε να στρέψουν δλα τά δπλα κατά του κοινού έχθρού.
Πορεία Θ.Κολοκοτρώνη. Γαστούνη, Πύργο, Κρέστενα,
Ανδρίτσαινα, Καρύταινα, Τριπολιτζά.
Και μετά δύο καν τρεις ημέρας διέλυσε τό στρατόπεδον και τήν πολιορκίαν και συνακολουθούμενος άπ' δσον στρατιωτικόν εμεινεν, άπήλθεν εις Γαστούνην μέ χιλίους ως έγγιστα. Επήρε δε μεθ' έαυτού και δλα τά αίγιδοπρόβατα, τροφάς, πολεμοεφόδια του στρατοπέδου υπέρ τάς τρεις χιλιάδες και δλας τάς άποσκευάς καί τάς υπήγεν είς τήν Καρύταιναν διά λογαριασμόν του. Άνταμώσας μέ τον Σισίνην χωρίς νά έχη μετ' αύτού ή του Μάρκου Βότσαρη καί Γιατράκου καμμίαν προηγούμενην συμφωνίαν (καθώς αναφέρει ό ψευδοϊστοριογράφος Σπηλιάδης εις τήν Χαλιμάν του) καθότι ό Μάρκος άνήκεν αποκλειστικώς τότε εις τον Μαυροκορδάτον, ό όποίος ήτον άνθρωπος σοβαρός καί φρόνιμος καί δεν κατεδέχετο ποτέ νά έξομοιωθή μέ αυτόν μήτε τά φρονήματα του συνεμερίζετο ποτέ. Επίσης καί ό Γιατράκος. Διεκοίνωσε λοιπόν εις τον Σισίνην τους σκοπούς του καί τά σχέδια του ως ανωτέρω, έξαιτούμενος τήν σύμπραξιν καί ενωσίν του καί δτι νά τον άκολουθήση νά απέλθουν μαζί διά του Πύργου, Όλυμπίας καί Γόρτυνος είς Τριπολιτσάν επί σκοπώ νά δώση περισσοτέραν βαρύτητα καί δικαιολόγηση τό άνόσιον τούτο κίνημά του.
Ό Σισίνης ευρεθείς εις θέσιν δυσάρεστον, μή δυνάμενος εις τοιαύτην δεινήν περίσταση νά άντείπη, ένεδύθη τήν άλωπεκήν καί ποιήσας τήν ανάγκην φιλοτιμίαν, προσποιηθείς, παρεδέχθη δλα τά παρ' αύτού λεχθέντα και δλα τα σχέδια του ώς έθνοσωτήρια και πολλάς και μεγάλας περιποιήσεις μεταχειρισθείς και εις αυτόν και εις τους συνοδεύοντας αυτόν κόλακας με άκραν οικειότητα, υπεσχέθη ότι αμέσως θέλει συνάξη τους καπεταναίους του, να τούς διάταξη να στρατολογήσουν εσπευσμένως και εις επτά ή οκτώ ημέρας τον προφθάνει εις την Καρύταιναν ή εις τήν Τριπολιτσάν. Και ούτω πεισθείς άνεχώρησε διά τον Πύργον, όπου φθάσας κατεπυρπόλησε τάς οικίας των Κρεστενιταίων και ένεργήσας τά μεγαλύτερα άνοσιουργήματα κατά πολλών προκρίτων και παραλαβών Παπασταθόπουλος και συντροφίαν, άπήλθεν είς τήν Άνδρίτσαιναν και εκείθεν είς τήν Καρύταιναν και είς τήν Τριπολιτσάν με έπέκεινα των δισχιλίων, οίτινες έγύμνωσαν, έλεηλάτησαν, ήρπασαν καθ' όδόν παν ό,τι έσωσαν οί δυστυχείς κάτοικοι από τούς Τούρκους. 'Ωστε κατεπλάκωσε φρίκη και τήν Γερουσίαν και τούς κατοίκους. Ό δε Σισίνης μήτε τον ήκολούθησε μήτε καν του έγραψε, μάλλον δε ειδοποίησε τούς προύχοντας και προκρίτους όλους τών επαρχιών δι' αυτά τά ολέθρια σχέδια του.
Ό Σισίνης ευρεθείς εις θέσιν δυσάρεστον, μή δυνάμενος εις τοιαύτην δεινήν περίσταση νά άντείπη, ένεδύθη τήν άλωπεκήν καί ποιήσας τήν ανάγκην φιλοτιμίαν, προσποιηθείς, παρεδέχθη δλα τά παρ' αύτού λεχθέντα και δλα τα σχέδια του ώς έθνοσωτήρια και πολλάς και μεγάλας περιποιήσεις μεταχειρισθείς και εις αυτόν και εις τους συνοδεύοντας αυτόν κόλακας με άκραν οικειότητα, υπεσχέθη ότι αμέσως θέλει συνάξη τους καπεταναίους του, να τούς διάταξη να στρατολογήσουν εσπευσμένως και εις επτά ή οκτώ ημέρας τον προφθάνει εις την Καρύταιναν ή εις τήν Τριπολιτσάν. Και ούτω πεισθείς άνεχώρησε διά τον Πύργον, όπου φθάσας κατεπυρπόλησε τάς οικίας των Κρεστενιταίων και ένεργήσας τά μεγαλύτερα άνοσιουργήματα κατά πολλών προκρίτων και παραλαβών Παπασταθόπουλος και συντροφίαν, άπήλθεν είς τήν Άνδρίτσαιναν και εκείθεν είς τήν Καρύταιναν και είς τήν Τριπολιτσάν με έπέκεινα των δισχιλίων, οίτινες έγύμνωσαν, έλεηλάτησαν, ήρπασαν καθ' όδόν παν ό,τι έσωσαν οί δυστυχείς κάτοικοι από τούς Τούρκους. 'Ωστε κατεπλάκωσε φρίκη και τήν Γερουσίαν και τούς κατοίκους. Ό δε Σισίνης μήτε τον ήκολούθησε μήτε καν του έγραψε, μάλλον δε ειδοποίησε τούς προύχοντας και προκρίτους όλους τών επαρχιών δι' αυτά τά ολέθρια σχέδια του.
Ο Κ. Δεληγιάννης αντικρούει τον Σπηλιάδη.
Μ' δλα ταύτα ό απονενοημένος Σπηλιάδης τό τυφλόν όργανον του γράφει είς τήν Χαλιμάν του έν πολύ παράδοξον και λέγει ότι:
«'Ολοι οί προύχοντες της Πελοποννήσου και ιδίως οί Δεληγιανναίοι διεφήμισαν είς τάς επαρχίας τά εξαμάξης κατά τών πολεμικών και μάλιστα κατά του Κολοκοτρώνη, ότι είχε σκοπόν νά γίνη Βασιλεύς κ.λπ.»
Άθλιεστέρα κωμωδία από αυτήν φρονώ ότι δεν είναι δυνατόν νά γίνη άλλη, νά φρονούν αυτά τά χαμερπή όντα, ότι ήτον δυνατόν όχι νά είπωμεν τό τοιούτον όνειροπόλημα, όσον και ανοήτους αν μάς ύπέθετον, άλλ' ουδέ καν νά τό φαντασθώμεν ότι ήδύνατο νά γίνουν βασιλείς άνθρωποι τοιούτοι είς τον κόσμον, ωσάν τον Κολοκοτρώνην! Τότε έπρεπε δτι εις πάσαν έπαρχίαν νά είναι και ενας βασιλεύς! Έτι δε γελοιωδέστερον και άνοητότερον πάντων είναι νά γράφη δτι:
«Εις τήν Έπανάστασιν της Ελλάδος, άν ή Πελοπόννησος δεν είχεν άπό τον Θεόν φυλαγμένον τον Κολοκοτρώνην, ήθελε λάβη τάχα καλόν τέλος; "Αν αί Αθήναι δεν είχον τον Θεμιστοκλέα, ήδύναντο νά νικήσωσι τον Ξέρξην; "Αν οι Γάλλοι δεν είχον τον Ναπολέοντα, εσώζοντο επί τέλους επαναστάντες τό 1789; "Αν οι Αμερικάνοι δεν είχον τον Ούασιγκτώνα, εθριάμβευαν κατά των Άγγλων;»
Φρονούν αυτά τά άθλια δντα, δτι γράφοντα τοιαύτα ανούσια ληρήματα του πλέκουν τους μεγαλύτερους στεφάνους της δόξης εις την ίστορίαν. Άλλά δεν συλλογίζονται οι αισχροί αυτοί κόλακες, ποιός ήτον ό Θεμιστοκλής; ποίος ό Ναπολέων; ποίος ό Ούασιγκτών; Και ποίος ό Κολοκοτρώνης; Άπό την παιδείαν, άπό τάς έπιστημονικάς γνώσεις, άπό τά φώτα, τά όποία είχε, ή άπό τον νουν του, άπό τά πλούτη του, άπό την καταγωγήν του, ή άπό ποία πλεονεκτήματα του; γίνεται ποτέ άνθρωπος αναλφάβητος, κούφος, μάταιος, έτεροκίνητος, θρασύδειλος, χωρίς κανέν πλεονέκτημα, άνατεθραμμένος εις τον άγριον ληστρικόν βίον, νά οίνοποτή μάλιστα κάθε στιγμήν, μοναδικός άνδρας τών αιώνων; Δεν μας λέγει ποία εξαιρετικά κατορθώματα έπραξεν εις τον αγώνα ή και προ του αγώνος;
Ένεθυμήθην ήδη τήν χωρικήν έκείνην παροιμίαν, ήτις λέγει: και κόκκορος εν λαχάνοις και Σαούλ έν προφήταις• και ή κοσκινού τον άνδραν της με τους πραγματευτάδες! 'Αλλην άπάντησιν δεν αποδέχονται αί τοιαύται φλυαρίαι.
«'Ολοι οί προύχοντες της Πελοποννήσου και ιδίως οί Δεληγιανναίοι διεφήμισαν είς τάς επαρχίας τά εξαμάξης κατά τών πολεμικών και μάλιστα κατά του Κολοκοτρώνη, ότι είχε σκοπόν νά γίνη Βασιλεύς κ.λπ.»
Άθλιεστέρα κωμωδία από αυτήν φρονώ ότι δεν είναι δυνατόν νά γίνη άλλη, νά φρονούν αυτά τά χαμερπή όντα, ότι ήτον δυνατόν όχι νά είπωμεν τό τοιούτον όνειροπόλημα, όσον και ανοήτους αν μάς ύπέθετον, άλλ' ουδέ καν νά τό φαντασθώμεν ότι ήδύνατο νά γίνουν βασιλείς άνθρωποι τοιούτοι είς τον κόσμον, ωσάν τον Κολοκοτρώνην! Τότε έπρεπε δτι εις πάσαν έπαρχίαν νά είναι και ενας βασιλεύς! Έτι δε γελοιωδέστερον και άνοητότερον πάντων είναι νά γράφη δτι:
«Εις τήν Έπανάστασιν της Ελλάδος, άν ή Πελοπόννησος δεν είχεν άπό τον Θεόν φυλαγμένον τον Κολοκοτρώνην, ήθελε λάβη τάχα καλόν τέλος; "Αν αί Αθήναι δεν είχον τον Θεμιστοκλέα, ήδύναντο νά νικήσωσι τον Ξέρξην; "Αν οι Γάλλοι δεν είχον τον Ναπολέοντα, εσώζοντο επί τέλους επαναστάντες τό 1789; "Αν οι Αμερικάνοι δεν είχον τον Ούασιγκτώνα, εθριάμβευαν κατά των Άγγλων;»
Φρονούν αυτά τά άθλια δντα, δτι γράφοντα τοιαύτα ανούσια ληρήματα του πλέκουν τους μεγαλύτερους στεφάνους της δόξης εις την ίστορίαν. Άλλά δεν συλλογίζονται οι αισχροί αυτοί κόλακες, ποιός ήτον ό Θεμιστοκλής; ποίος ό Ναπολέων; ποίος ό Ούασιγκτών; Και ποίος ό Κολοκοτρώνης; Άπό την παιδείαν, άπό τάς έπιστημονικάς γνώσεις, άπό τά φώτα, τά όποία είχε, ή άπό τον νουν του, άπό τά πλούτη του, άπό την καταγωγήν του, ή άπό ποία πλεονεκτήματα του; γίνεται ποτέ άνθρωπος αναλφάβητος, κούφος, μάταιος, έτεροκίνητος, θρασύδειλος, χωρίς κανέν πλεονέκτημα, άνατεθραμμένος εις τον άγριον ληστρικόν βίον, νά οίνοποτή μάλιστα κάθε στιγμήν, μοναδικός άνδρας τών αιώνων; Δεν μας λέγει ποία εξαιρετικά κατορθώματα έπραξεν εις τον αγώνα ή και προ του αγώνος;
Ένεθυμήθην ήδη τήν χωρικήν έκείνην παροιμίαν, ήτις λέγει: και κόκκορος εν λαχάνοις και Σαούλ έν προφήταις• και ή κοσκινού τον άνδραν της με τους πραγματευτάδες! 'Αλλην άπάντησιν δεν αποδέχονται αί τοιαύται φλυαρίαι.
Πρόκριτοι-οπλαρχηγοί.'Ενοπλες Δυνάμεις του Έθνους. Συγκεστρώνονται
Στο 'Αργος. Στόχος η Υπεράσπιση της Τρίπολης.
Μετά τήν διάλυσιν του στρατοπέδου τών Πατρών, 23 Ιουνίου, διέταξεν ή Διοίκησις τον Ζαΐμην νά έκστρατεύση διά τήν Ρούμελην διά τό κατεπείγον τής ανάγκης, άλλ' αυτός απήντησε φρονίμως, δτι οί Τούρκοι τών Πατρών έμειναν ελεύθεροι καί εξέρχονται άφόβως καί λεηλατούν τά πλησιόχωρα εκείνα καί ήχμαλώτισαν χιλιάδες γυναικόπαιδα καί βλέπει δτι είναι αναγκαίος έκεί νά συστήση έν στρατόπεδον να περιστείλη τάς ορμάς των. Μ' δλα ταύτα, αν ή Διοίκησις επιμένει δια νά άπέλθη εις την Ρούμελην, είναι έτοιμος νά έκστρατεύση αμέσως καί ούτως διετάχθη καί έσύστησε την πολιορκίαν των Πατρών καί έσωσε τάς γειτνιάζοντας επαρχίας από τήν λεηλασίαν.
Ό γέρων Μαυρομιχάλης καταλυπημένος καιρίως διά τον θάνατον του αδελφού του Κυριακούλη, άμα ειδοποιηθείς άπό τήν Κυβέρνησιν τήν κατά της Πελοποννήσου τρομεράν έκείνην έκστρατείαν του Δράμαλη καί αισθανόμενος τον κίνδυνον της πατρίδος, παραβλέψας δλα τά πολιτικά λάθη, άτινα προέκυψαν, συλλέξας αμέσως υπέρ τους 300 Μανιάτας καί 200 Πελοποννησίους, έξεκίνησε μετά τών αδελφών του Αντωνάκη καί Κωνσταντίνου καί μετά του υίού του Γεωργάκη καί έφθασαν εις τό 'Αργος (προ της εισβολής του Δράμαλη καί πριν του εις Τριπολιτσάν ερχομού το Κολοκοτρώνη). Συγχρόνως έφθασε καί ό Κρεββατάς μέ έπέκεινα τών χιλίων, ό Παπατσώνης μετά εξακοσίων, οι δύο αδελφοί μου Αναγνώστης καί Πανάγος μετά τριακοσίων, ό Σωτήρης Χαραλάμπης, ό Θεοχαρόπουλος καί ό Φωτήλας μέ έπέκεινα τών χιλίων, καί δλοι οί πρόκριτοι ευρέθηκαν έτοιμοι είς τήν έκστρατείαν έκείνην. Καί ένώ ό Κολοκοτρώνης έπιλάτευε τήν Γερουσίαν καί τήν κατεβασάνιζε μέ διαφόρους άπειλάς καί άλόγους απαιτήσεις καί τήν κατήντησεν ώστε απεφάσισε τήν διάλυσίν της, έφθασεν ή λυπηρά αγγελία, δτι ό Δράμαλης έφθασεν είς τό πεδίον τών Θηβών μέ έπέκεινα τών τεσσαράκοντα χιλιάδων Τούρκων καί έτι περισσοτέρων ζώων φορτηγών καί δτι φρίκη κατέλαβεν τους δσους είδον τοιούτον στρατόπεδον μακρόθεν.
Ό γέρων Μαυρομιχάλης καταλυπημένος καιρίως διά τον θάνατον του αδελφού του Κυριακούλη, άμα ειδοποιηθείς άπό τήν Κυβέρνησιν τήν κατά της Πελοποννήσου τρομεράν έκείνην έκστρατείαν του Δράμαλη καί αισθανόμενος τον κίνδυνον της πατρίδος, παραβλέψας δλα τά πολιτικά λάθη, άτινα προέκυψαν, συλλέξας αμέσως υπέρ τους 300 Μανιάτας καί 200 Πελοποννησίους, έξεκίνησε μετά τών αδελφών του Αντωνάκη καί Κωνσταντίνου καί μετά του υίού του Γεωργάκη καί έφθασαν εις τό 'Αργος (προ της εισβολής του Δράμαλη καί πριν του εις Τριπολιτσάν ερχομού το Κολοκοτρώνη). Συγχρόνως έφθασε καί ό Κρεββατάς μέ έπέκεινα τών χιλίων, ό Παπατσώνης μετά εξακοσίων, οι δύο αδελφοί μου Αναγνώστης καί Πανάγος μετά τριακοσίων, ό Σωτήρης Χαραλάμπης, ό Θεοχαρόπουλος καί ό Φωτήλας μέ έπέκεινα τών χιλίων, καί δλοι οί πρόκριτοι ευρέθηκαν έτοιμοι είς τήν έκστρατείαν έκείνην. Καί ένώ ό Κολοκοτρώνης έπιλάτευε τήν Γερουσίαν καί τήν κατεβασάνιζε μέ διαφόρους άπειλάς καί άλόγους απαιτήσεις καί τήν κατήντησεν ώστε απεφάσισε τήν διάλυσίν της, έφθασεν ή λυπηρά αγγελία, δτι ό Δράμαλης έφθασεν είς τό πεδίον τών Θηβών μέ έπέκεινα τών τεσσαράκοντα χιλιάδων Τούρκων καί έτι περισσοτέρων ζώων φορτηγών καί δτι φρίκη κατέλαβεν τους δσους είδον τοιούτον στρατόπεδον μακρόθεν.
Η Εισβολή του Δράμαλη στην Αργολίδα αναγκάζει την Κυβέρνηση
να Διατάξει την άμεση Αναχώρηση του Θ. Κολοκοτρώνη για το Μέτωπο.
Άλλ' ό Κολοκοτρώνης, ή μή θέλων, ή έπροσποιείτο νά πιστεύση τάς αγγελίας ταύτας, μάλλον έσκληρύνετο καί άπαιτούσεν έκδίκησιν από την Κυβέρνησιν και άλλας μυρίας απαιτήσεις έπρότεινεν εις τήν Γερουσίαν. Αύτη δε διά τον επικείμενον κίνδυνον απεφάσισε νά κάμη πάσαν θυσίαν καί της αξιοπρεπείας της καί της θέσεως της, έκολάκευσε διαφοροτρόπως τήν ματαίαν φιλοδοξίαν του, διά νά μήν άκολουθήση καμμία ρήξις καί καταστραφή ή πατρίς. Άλλ' ουκ ήβουλήθη συνιέναι! Έφθασε καί δευτέρα είδησις, δτι ό εχθρός διήλθε διά τών Δερβενίων άνευ προσκόμματος ή αντιστάσεως από τά ευρεθέντα εκεί στρατιωτικά σωμάτια άτινα διεσκορπίσθησαν έκ τής φρίκης καί του τρόμου καί άπήρχοντο εις τά ίδια καί δτι έφθασεν εις τήν Κόρινθον! Καί τούτο πάλιν δεν ήθελε νά τό πιστεύση καί έμενεν ακίνητος είς τήν Τριπολιτσάν καί εμπόδιζε τρεις σχεδόν χιλιάδας στρατιώτας.
Ότε δε έφθασε καί ή τελευταία αγγελία δτι έφθασαν οί εχθροί εις τήν Αργολίδα, καί ενα σώμα εισήλθεν εις τό φρούριον του Ναυπλίου, καί είδεν τους πολίτας δλους κατεταραγμένους, τους λαούς απελπισμένους καί τους στρατιώτας καταλυπημένους, τότε καί ή Γερουσία έτόλμησε πλέον καί τον ώμίλησεν μέ πολλήν αυστηρότητα λέγων προς αυτόν, δτι πρέπει έκείνην τήν στιγμήν νά αναχώρηση εκείθεν, καί ούτως άνεχώρησεν άκων διά τον Άχλαδόκαμπον.
Ότε δε έφθασε καί ή τελευταία αγγελία δτι έφθασαν οί εχθροί εις τήν Αργολίδα, καί ενα σώμα εισήλθεν εις τό φρούριον του Ναυπλίου, καί είδεν τους πολίτας δλους κατεταραγμένους, τους λαούς απελπισμένους καί τους στρατιώτας καταλυπημένους, τότε καί ή Γερουσία έτόλμησε πλέον καί τον ώμίλησεν μέ πολλήν αυστηρότητα λέγων προς αυτόν, δτι πρέπει έκείνην τήν στιγμήν νά αναχώρηση εκείθεν, καί ούτως άνεχώρησεν άκων διά τον Άχλαδόκαμπον.
Ο Κολοκοτρώνης Συναντά τους Αρχηγούς,στην καμμένη γη της Αργολίδας.
Αρνείται να συμπαραταχθεί. Μετέβη στη Νεμέα. Τέσσερες ώρες μακράν του Πεδίου Σύγκρουσης και 'Ηττας της στρατιάς του Δράμαλη.
Τον Υψηλάντην, τον Παπατσώνην καί άλλους έκ τών προκρίτων, έκαστος μέ εν μέρος στρατιωτών, οίτινες τον παρέστησαν τό μέγεθος του κινδύνου, λέγοντες προς αυτόν άπαντες άποτόμως, δτι νά παύση από τοιούτους παραλογισμούς, καθότι είς τοιαύτην κρίσιμον περίστασιν, άν διαλυθή καί αυτή ή μικρά εκείνη σκιά τής Κυβερνήσεως, καθώς αυτός έφρόνει τότε, άπόλλυται ή πατρίς καί άλλας πολλάς φρονίμους παρατηρήσεις. Φθάσας ούν εκεί εύρε τον Πετρόμπεην, τον Θάνον Κανακάρην, τον του έκαμαν κολακεύοντες εύσχήμως την κουφόνοιάν του, ώστε πειθόμενος και αυτός ιδίως δτι δεν ήδύνατο νά κατορθώση τι περισσότερον, καθότι και αυτοί οί ύποθετόμενοι φίλοι του, ή μάλλον οί κόλακές του, βλέποντες τον άναπόφευκτον δλεθρον της πατρίδος και μη έλπίζοντες πλέον τίποτε από αυτόν ή από άλλον, άν οί Τούρκοι κατέκτων την Πελοπόννησον, τον είπον πλέον και αυτοί, ότι νά παύση άπό τοιούτους παραλογισμούς, και νά ρίψουν όλοι την προσοχήν τους διά τήν σωτηρίαν μόνον τής πατρίδος. Τέλος συσκεφθέντες άπαντες απεφάσισαν ώστε νά καταλάβουν τάς όχυρωτέρας θέσεις, τάς όρεινάς πέριξ του 'Αργους, νά συγκεντρωθούν έκεί διά νά άπαντώσι πάν κίνημα του έχθρού άμυντικώς και πάσαν προσβολήν, νά τον έπασχολούν μεχρισότου φθάσουν όλων των επαρχιών τά στρατεύματα και τότε κοινή γνώμη νά γίνη τό γενικόν σχέδιον μιας συστηματικής μάχης. Απεφασίσθη δέ παρά πάντων νά καταλάβουν και τό έρειπιωμένον φρούριον Λάρισαν, κείμενον άνωθεν του Αργους, νά συγκεντρώσουν και έκεί μικράν τινα δύναμη προς άντίκρουσιν τών κινημάτων του έχθρού,.. και τον βράχον άνωθεν τών Μύλων εις τον Κεφαλάρην ή Κεφαλόβρυσον του 'Αργους. Και αμέσως κατέλαβον τό φρούριον ό Αντώνης Κουμουστιώτης, ό Καραγιάννης Μανιάτης, και ό Αναγνωστόπουλος Ανδριτσάνος μέ έπέκεινα τών 100 στρατιωτών. Συγχρόνως δέ έτρεξε φιλοτιμούμενος και ό 'Υψηλάντης, λαβών μεθ' έαυτού και τον Πάνον Κολοκοτρώνην, ευρεθέντα τυχαίως έκεί, επίσης και οί δύο υιοί του Πετρόμπεη Γεωργάκης και Ιωάννης, όλοι αυτοί μέ έπέκεινα τών 300 αλλά ούτε τροφάς είχον ουδέ νερόν παρά μ' όσα φυσέκια είχεν έκαστος επάνω του. Ό γέρων Μαυρομιχάλης μ' όλους τους άνω είρημένους προκρίτους έσύστησαν τό γενικόν στρατόπεδον και συνεκεντρώθηκαν άνωθεν το Κεφαλάρη. Αλλά προτού καταλάβη ό εχθρός τήν Αργολίδα και προτού αναχωρήση ό Κολοκοτρώνης από την Τριπολιτσάν έστειλαν αυτοί άπαντες εκ συμφώνου και κατέκαυσαν δλα τά δεμάτια του 'Αργους και δλων των χωρίων του κάμπου, τά οποία έάν εύρισκαν οί εχθροί ήθελον προμηθεύσει ενός έτους τροφάς του στρατοπέδου των.
"Οσα λοιπόν στρατεύματα ήρχοντο από τάς επαρχίας συνεκεντρούντο άνωθεν του Κεφαλάρη, ό δε Κολοκοτρώνης διέμενεν εισέτι εις τον Άχλαδόκαμπον μέ χιλίους ως έγγιστα στρατιώτας της απείθειας και αναρχίας, οίτινες τον ήκολούθουν κατά την ανέκαθεν συνήθειάν του, κατά την κοινήν παροιμίαν (μακράν από τά μουρτάρικα) και άφού τον έγραφον τετράκις και πεντάκις της ημέρας οί ανωτέρω νά προφθάση και αυτός εις τό Γενικόν Στρατόπεδον, αναγκασθείς δε και άπό τους οικείους του, άνεχώρησε μεν εκείθεν, άλλ' αντί νά υπάγη εις τον Κεφαλάρην δπου ήτον ή ανάγκη, απήλθε λοξώς προς τό δυτικοβόρειον μέρος του 'Αργους και ύπήγεν εις τον Αγιον Γεώργιον (Νεμέαν) τεσσάρας ώρας απέχων του 'Αργους, διά νά προσέχη δήθεν εκείθεν (ώς έλεγε και έγραφε) τά κινήματα του έχθρού!
Συγχρόνως έφθασαν και οί άλλοι δύο αδελφοί μου, ό Δημητράκης και ό Νικολάκης, μέ έπέκεινα των 800 στρατιωτών εις τό Γενικόν στρατόπεδον και τότε υπήγον οί άλλοι δύο Αναγνώστης και Πανάγος (ό μεν μέλος τής Κυβερνήσεως ό δέ Β°ς Γραμματεύς αυτής) εις τους Μύλους μέ εν μέρος στρατιωτών και ό Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης διωρισμένοι νά οχυρώσουν την θέσιν έκείνην. Όμοίως έφθασε και τό λοιπόν σώμα το Παπατσώνη και συνεπληρώθη έως 600. Επίσης και ό Τσανέτος Χριστόπουλος, οί Άρκαδινοί και άλλοι και έγινε τό στρατόπεδον εκείνο οκτώ περίπου χιλιάδες εις τον Κεφαλάρην και εις τους Μύλους, έκ του οποίου εισήλθον και άλλοι εις τό παλαιοφρούριον του 'Αργους και έγιναν 500."
ΠΗΓΕΣ:
"Οσα λοιπόν στρατεύματα ήρχοντο από τάς επαρχίας συνεκεντρούντο άνωθεν του Κεφαλάρη, ό δε Κολοκοτρώνης διέμενεν εισέτι εις τον Άχλαδόκαμπον μέ χιλίους ως έγγιστα στρατιώτας της απείθειας και αναρχίας, οίτινες τον ήκολούθουν κατά την ανέκαθεν συνήθειάν του, κατά την κοινήν παροιμίαν (μακράν από τά μουρτάρικα) και άφού τον έγραφον τετράκις και πεντάκις της ημέρας οί ανωτέρω νά προφθάση και αυτός εις τό Γενικόν Στρατόπεδον, αναγκασθείς δε και άπό τους οικείους του, άνεχώρησε μεν εκείθεν, άλλ' αντί νά υπάγη εις τον Κεφαλάρην δπου ήτον ή ανάγκη, απήλθε λοξώς προς τό δυτικοβόρειον μέρος του 'Αργους και ύπήγεν εις τον Αγιον Γεώργιον (Νεμέαν) τεσσάρας ώρας απέχων του 'Αργους, διά νά προσέχη δήθεν εκείθεν (ώς έλεγε και έγραφε) τά κινήματα του έχθρού!
Συγχρόνως έφθασαν και οί άλλοι δύο αδελφοί μου, ό Δημητράκης και ό Νικολάκης, μέ έπέκεινα των 800 στρατιωτών εις τό Γενικόν στρατόπεδον και τότε υπήγον οί άλλοι δύο Αναγνώστης και Πανάγος (ό μεν μέλος τής Κυβερνήσεως ό δέ Β°ς Γραμματεύς αυτής) εις τους Μύλους μέ εν μέρος στρατιωτών και ό Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης διωρισμένοι νά οχυρώσουν την θέσιν έκείνην. Όμοίως έφθασε και τό λοιπόν σώμα το Παπατσώνη και συνεπληρώθη έως 600. Επίσης και ό Τσανέτος Χριστόπουλος, οί Άρκαδινοί και άλλοι και έγινε τό στρατόπεδον εκείνο οκτώ περίπου χιλιάδες εις τον Κεφαλάρην και εις τους Μύλους, έκ του οποίου εισήλθον και άλλοι εις τό παλαιοφρούριον του 'Αργους και έγιναν 500."
ΠΗΓΕΣ:
ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου