"Και μείζον΄όστις αντί της αυτού πάτρας Φίλον νομίζει,τούτον ουδαμού λέγω." ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

ΜΕΡΟΣ Α':NΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ

NΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ-
ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ
Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΚΑΡΤΑΛΙΑ-ΔΕΛΙΑΛΗ
Η ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΠΛΑΚΑ-ΣΗΜΕΡΑ - Η ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΠΛΑΚΑ (1871- 1961)
Η Παρούσα μελέτη είναι καρπός μιας επίσκεψης στο ταφικό μνημείο του Νικολάου Κωνσταντίνου Κασο μούλη, στη Στυλίδα। Ο συντάκτης της έχει πολλά χρόνια ασχοληθεί με τον Κασομούλη και συγκέντρωσε πλούσιο υλικό για μια συνολική θεώρηση της προσφοράς του αγωνιστή, με βάση τα παλιά αλλά και τα καινούργια αποκαλυπτικά στοιχεία। Θεώρησε όμως σκόπιμο να διερευνήσει, προπαντός άλλου, ΤΗΝ ΙΔΙΟΓΡΑΦΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, που αφορά τον Ν।Κ.ΚΑΣΟΜΟΎΛΗ. Στόχος η εγκυρότητά της. O πηγαιμός μας στη στυλίδα άνοιξε το δρόμο της συγκριτικής αντιπαραβολής των τεκμηρίων όχι μόνον των χρονολογιών. Αλλά επέβαλλε και εκείνον της αντιπαραβολής των ημερομηνιών.Το 1959 ο εξ Αθηνών Καρταλιάς, κο μίζει ως μακρινός συγγενής του Γιάννη Κασομούλη, στην Κοζάνη ΤΗ ΔΙΑΘΗΚΗ। Ο κομιστής επιτρέπει στον εκδότη, με άδεια του Δημάρχου της πόλης να φωτοτυπήσει για τις εκδοτικές του ανάγκες ενάμισο ημίφυλλοαπό τα 54 και τα άλλα να αντιγράψει। Ύστερα από αυτά ο μεν κομιστής παίρνει το υπό έλεγχο κομισθέν περιεχόμενο της διαθήκης και φεύγει, ο δε συγγραφέας οργανώνει το υπό έκδοση έργο του· κι εμείς επιστρέφουμε στη διερευνητική προσπάθεια και τη συγκριτική εξέταση των όσων τεκμηρίων κομίζει, αποτυπώνει και προσφέρει η συνεργασία τους στην Ιδιόγραφη Διαθήκη· πρωτίστως εκείνα των ημερομηνιών της υπογραφής του Διαθέτης Eπιτύμβια πλάκα που σκεπάζει τον ήρωα, την οικογένειά του, και την οικογένεια Ανδρέου, στη φιλόξενη γη της Στυλίδας χαρίζει στον επισκέπτη προσκυνητή τα ονόματα προσφιλών ανθρώπων, την ημερομηνία και το έτος της κοίμησης ως εξής:
«ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ/ Ο ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΠΕΖΙΚΟΥ /Ν. ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ ΕΚ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ/ ΑΠΕΒΙΩΣΕΝ ΤΗΝ १० ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1871/ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΑΥΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΤΗΝ 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1841/ ΚΑΙ ΑΠΟ ΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΤΗΝ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1865».
Έτσι προκύπτει ως ημέρα κοιμήσεως του Συνταγματάρχου Νικολάου Κωνσταντίνου Κασομούλη, η 10ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1871। Η σχετική με τον ήρωα βιβλιογραφία δεν αναφέρει την ημερομηνία της θανής του αλλά μόνον το έτος της εκδημίας του· το 1871. Το τεκμήριο της ημερομηνίας που παρέχει η σημερινή επιτύμβια πλάκα καλύπτει τα αναγραφόμενα μόνον, του ταφικού μνημείου. Η προσβαση σ΄αυτά είναι αδύνατη.Η 140 ετών (1871-1961) επιτύμβια πλάκα του ταφικού μνημείου, κρίνεται αναγκαίο κομβικό σημείο της έρευνας, να απεικονισθεί। Πως όμως; Και με ποιόν τρόπο; Τη λύση πρόσφεραν τα σύγχρο να μέσα της Τεχνολογίας. Το εκδοτικό αποτέλεσμα της συνεργασίας κομιστή και εκδότη, ήταν η Διαθήκη Κασομούλη που δημοσιεύθηκε το 1960 στο Δελτίο της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας της Ελλά δος με χορηγία του Παγκείου Ιδρύματος. Από ανάτυπο δε αυτής,που δημοσιεύθηκε στο δέκατο τέταρτο τόμο της ΔΙΕΕ, φωτογραφήσαμε το ταφικό μνημείο του Συνταγματάρχου Κασομούλη από εικόνα που έχει συνοδό υπότιτλο τα εξής: «Η επιτυμβία πλάξ και ο τάφος του Νικολάου Κασομούλη εν Στυλίδι της Φθιώτιδος, εις το νεκροταφείον των Αγίων Θεοδώρων, κατά σημερινήν φωτογραφίαν»। Δηλαδή το 1961। Η μεγέθυνση στη συνέχεια του φωτογραφη θέντος αντικειμένου, στη φωτογραφική μηχανή και αργότερα στον υπολογιστή, αποκαλύπτει, σε εγχάρακτη σμιλευμένη γραφή, την ανεξίτηλη στο πέρασμα του χρόνου επιγραφή:
«ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ/ Ο ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΠΕΖΙΚΟΥ /Ν. ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ ΕΚ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ/ ΑΠΕΒΙ ΩΣΕΝ ΤΗΝ 10 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1871/ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΑΥΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥ/ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΤΗΝ 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1841/ ΚΑΙ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΤΗΝ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1865».
ΤΟ 1930 ο Διευθυντής των ΓΑΚ Αθηνών λαμβάνει, μια αποκαλυπτική για την έρευνα επιστολή,
από τη Στυλίδα। Την υπογράφει ο Κ.Ανδρέου, ανεψιός του ζεύγους Νικολάου Κασομούλη.
Αξιότιμε κ। Τράκα! «Τη παρακλήσει του κ। Αθαν। Μπαρούτη πέμψαντός μοι την επιστολή σας, έρχομαι δια της παρούσης να σας δόσω πληροφορίας και λεπτoμερείας τινάς περί της βιογραφίας του αειμνή στου θείου μου Ν। Κασομούλη καίτοι ήμουν πολύ μικρός την ηλικίαν κατ’ εκείνην την εποχήν που έζει, αλλ’ εκ της παρα δόσεως εκ της θείας μου Κασομούλη και του πατρός μου, τον μήνα Απρίλιον ε।ε। έδοσα λεπτομερείας περί της Βιογραφίας του θείου και τας οποία δια του ανεψιού μου Ευαγγέλου Παν. Ανδρέου διαμένοντος εν Θεσσαλονίκη μετά της μητρός του ελθούσης εις δεύτερον γάμον μετά του Φιλίππου Βώκου Συν ταγματάρχουτου Πεζκού, και Αρχηγού πεζικού ΧΙ। Μεραρχίας, διεβίβασα ως μοι έγραψαν εις τον ιστοριοδίφην κ।Ι.Βλαχογιάννην Διευθυντήν των γενικών Αρχείων του Κράτους, και επα ναλαμβάνω, ήλθεν εκ Μακεδονίας και εκ της ιδιαιτέρας του πατρίδος Σιατίστης εις τον ιερόν αγώνα το 1821, όπου και ηγωνίσθη, κατόπιν εν τω Στρατώ ως αξιωματικός εχρημάτισεν των επιτελών…»Ύστερα από την έρευνα που διεξήγαγε ο Γ.Βλαχογιάννης και οι συνεργάτες του κατάληξαν σε ένα συμπέρασμα που σαςεκθέτουμε παρακάτω:
«Ο μακαρίτης Κασομούλης κατήγετο εκ της Σιατίστης της Μακεδονίας κατήλθεν εις τον αγώνα μετ’ άλ λων συμπολιτών του και του πλουσίου τότε Τοσίτσα। Διετέλεσεν Φρούραρχος Λαμίας, Ναυπλίου και Αθηνών και υπασπιστής του Όθωνος। Απεστρατεύθη ως Συνταγματάρχης και απεβίωσεν το 1871 εις ηλικίαν 80 ετών। Είχεν ένα μόνον υιόν καταταγέντα εις το Σχολείον των Ευελπίδων και αποθανόντα ως μαθητήν του Σχολείου। Είχε τιμηθή δια του παρασήμου του αγώνος και του Σταυρού του Σωτήρος। Κατά τους πολέμους ετραυματίσθη δις। Αυτά γνωρίζουν οι συγγενείς του»। Δεν τα γνωρίσαμε όμως εμείς। Γιατί απεκρύβησαν। Επιμελώς το φρόντισαν οι υψηλόβαθμοι κρατικοδίαιτοι φύλακες της πολιτιστικής μας κληρονομιά. Περνάμε τώρα στην Κοζανιτοποίηση της οικογένειας Κασομούλη। Ο Δελιαλής τον κάθε βαπτισθέντα Κασούμη ή Κασσίμη τον μετονομάζει Κασομούλη।
Ο Έφορος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης αξιοποιεί χρηστικά και τον Κώδικα γεννήσεων και βαπτίσεων της Μητροπόλεως। Όμως ο βαπτισθείς στην Κοζάνη το 1795 το μήνα Αύγουστο ονομάζε ται: «νικόλαος του κωνσταντίνου κασούμη /ανάδοχος ο θεόδωρος του γερασίμου βλάχος». Και είναι η τέταρτη κατά σειρά αναγραφή.
Ο Έφορος διολισθαίνει προς την πλαστογραφία, την οποία μεθοδικά προετοιμάζει (Κώδικας Μητρο πόλεως) «Εις ένίσχυσιν του γεγονότος τούτου έρχεται καί ό παρά τη Δημο­τική Βιβλιοθήκη Κοζάνης φυλασσόμενος Κώδιξ γεννήσεων καί βαπτίσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων καί Κοζάνης των ετών 1795-1851,έν σελίδι 1 του οποίου (βλ।φωτοτυπίαν έν σελ। 6)αναφέρεται ώς μήν γεννήσεως του Νικολάου Κ। Κασομούλη ό Αύγουστος το 1795। Εις τον αυτόν Κώδικα της Κοζάνης υπάρχουν και άλλαι ληξιαρχικαί πράξεις γεννήσεων καί βαπτίσεων μελών της οικογενείας Κασούμη ή Κασίμη। Ουδεμία αμφιβολία υπάρχει νομίζομεν ότι πρόκειται περί τουαύτού οίκογενειακού κλάδου»। Όλοι οι Κασούμηδες και Κασίμηδες του κώδικα βαπτίσεων της Κοζάνης με το νομάζονται Κασομούληδες । Ανάδοχος της νέας βαπτίσεως ο Έφορος Ν।Π। Δελιαλής। Το αδιαμφισβητήτου κύρους κυρίαρχο και μονάκριβο επι χείρημα του Δελιαλή «Ουδεμία αμφιβολία υπάρχει νομίζομεν…»!!! θρυμματίζεται πέφτει στο κενό । Γιατί ο βαπτισθείς στην Κοζάνη το 1795 το μήνα Αύγουστο ονομάζεται: «νικόλαος του κωνσταντίνου κασούμη /ανάδοχος ο θεόδωρος του γερασίμου βλάχος»। Και είναι η τέταρτη κατά σειρά αναγραφή (στ।7)। Επο μένως τον Αύγουστο του 1795 στην Κοζάνη δεν βαπτίστηκε ο εκ Σιατίστης της Δυτικής Μακεδονίας Ν। Κ. Κασομούλης, Συνταγματάρχης Πεζικού. «Oυδέν ψεύδος άγει εις φως γήρατος ο χρόνος».
Στην έμφορτη ευσήμων και διακρίσεων Διαθήκη, από τα πλέον διακεκριμενα Ιδρύματα και Περιοδικά της χώρας που εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη-ερευνητή, τη φιλοξενουμένη σε κορυφαίες βιβλιοθήκεςκαι κοινόχρηστα αρχεία της, ο Δελιαλής έχει προσωπική συμμετοχή συγγραφής με ένα δισέλιδο μόνο।

Δεν υπάρχουν σχόλια: